Ata qe vuajne nga kompleksi i ndergjegjes se vrare, moralit e dinjitetit te ulte dhe dinakerise qe e posedojne, bejne perpjekje te pa rreshtura dhe perdorin çdo mjete per t`ua rrembyer lavdin, nderin, kontributin dhe krenarine qe e posedojne tjeret. Ky veprim i ulte, e tregon ate pjese te unit te atyre e cila thote:” Shikomni e degjomni mua. Une jame i veçante. Ajo qe e them dhe e beje une eshte ma interesante, ma e vlefshme dhe ma e sinqert, se ajo qe e thua dhe e bene ti. Kontributi dhe arritjet e mija jane ma te vlefshme se sa, kontributi dhe arritjet tua”, e shume marifetlleqe te ketije niveli te ulte e qesharak.
Egoja e ketyre rrembyseve te nderit, kontributit, lavdit dhe krenarise se tjereve eshte ajo pjese shpirterore, qe ka deshire dhe bene perpjekje me çdo kushte, te bije ne sy te opinjanit, te degjohet e te rrespektohet nga ta dhe te konsiderohet si ma i veçant ne mesin e tyre, edhe pse keto perpjekje i bene ne deme te kontributit, nderit dhe lavdit qe e posedojne tjeret.
Veprimi i qoroditur i ketyre rrembyseve, ma shume ua ule nderin, moralin, kontributin dhe lavdin e tyre , nese e posedojne ne opinjan, se sa ua rrite.
Lexusi im i dashur, nese ke deshire ta ruan nderin, kontributin, lavdin dhe krenarine tende , mos bene perpjekje tua rrembesh tjereve! I juaj, mesuesi Isë
Ti kritikon apo ti lavdon tjeret eshte lehte, kurse ta kritikon veten eshte veshtire. Kritika e lavdi pa mbulese ndaj tjereve dhe lavdi ndaj vetes, dita dites po kalone ne mode mes shoqerise dhe kombit tone, duke i rrenuar vlerat e tjereve me antivlera, per qillime te caktuara djellezore, perqarese e urrejtese mes neve.
Ky “pesticid” helmues, i quajtur kritike e lavd pa mbulese po e shkaterron ndergjegjen, ndjenjen njerezore, humane, morale e kombetare, duke i ngritur ne kembe me lavde te ndryshme e avancime lloj lloj pakurrizori, butaku dhe gojrrumbullaku. Kurse ne anen tjeter i shafitin per toke ata qe kane kurriz dhe ecin vertikalisht si njerez.
Sa e mjere eshte kritika qe nuk fillon me veten por u turret tjereve, duke i paragjykuar ata me lloj lloj etiketash e thash e themve ne dem te autoritetit te tyre dhe sa i mjere eshte lavdi duke e nxjerre veten “hero”, ” veteran” apo ma mire te them perbindesh i pangopur ne mesin e tjereve dhe shoqerise tone kombetare, duke devalvuar çdo gje njerezore. Edhe pse, keta perbindesha asgje me vlere nuk kane bere, perpos qe i kane shkaterruar e demnoluar vlerat.
Sa shume kritikues e lavdrues pa mbulese ka neper meset tona shoqerore ku kemi linde e jemi rrite dhe ku po jetojme tani! Tipat e tille njihen fare mire se, i kane blere “vlerat” dhe jane shitur per to, ne dem te tjereve dhe ne dem te interesave tona kombetare.
Lexusi im i dashur, nuk eshte e ndershme per ne t`i blejme “vlerat” dhe te shitemi per to, qe ta marrim epitetin e “herojte”, “veteranit”, “shkenctarit” apo “akademikut”, spse me mendimet, qendrimet, opinjanet, mimiken dhe sjelljet tona gjate jetes, i demaskojme vete ato, qe i kemi blere dhe per te cilat jemi shite. I juaj mesuesi Isë
Qe t`u pergjigjesh ketyre pyetjeve dhe pergjigjet te jene sa me afer te vertetes, duhet te merren parasysh disa faktor, si psh: fyqite pushtuse dhe aleancat mes tyre neper periudha te ndryshme historike, te cilat e treguan brutalitetin dhunues kunder qenjes dhe trungut tone njerezor, kulturor fetar, gjuhesor, ekonomik e teritorial. Ky brutalitet vandal i pushtueseve tane neper shekuj shkatrroi çdo gje qe ishte autoktone e jonja. Keto aleanca pushtuse e shkatrruese, perpos qe e perdoren forcen e dhunen ndaj atyre qe nuk nenshtroheshin dhe nuk e pranonin elementin pushtues, e perdoren ne kombinim mashtrimin e lajken dhe paditurine tone, duke ofruar njekohesisht kulaqin edhe kerbaqin, si mjete mashtrimi e nenshtrimi. Pra forca dhe mashtrimi qe u perdoren kunder nesh, nau imponua me dashje apo pa dashje, me lajka e mashtrime, qe t’ia kethejme shpinen asaj qe ishim dhe e kishim dikur dhe ta pranojme ate qe se patem kurre.
Kete pranim te cilin e beme, na kushtoi shume shtrejte, sepse i humbem gati 90% te trojeve tona, i humbem afer 30 miljon banore te substances sone Ilire, qe e kishim ne kohen e Ilirise, duke derdhur gjakun si lum ne luftra qe i benim per tu mbrjotur nga pushtuesit tane. Shkurt shprehur e humbem Ilirine me qendren e saje Dardanine, e humbem Arberine dhe Shqiperine Etnike. E çka fituam krahas kesaj humbje?! E fituam perqarjen e urrtejtjen mes nesh, permes imponimit te tri feve te ndryshme, permes dhunes politike, burgosjeve e vrasjeve masive dhe perzenjes nga trojet tona, i fituam kishat katolike qe naj imponuan romaket, fituam kishat ortodokse qe naj imponuan greko-ruso-sllavet dhe i fituam gjamijat dhe teqet qe naj imponuan turqit dhe arabet aziatik. Fituam emrat romako-latin katolik, si Pal, Leke, Zef, Gjon, Gjergj e tjere. Fituam emrat ortodoks greko-ruso-sllav,si Pjeter, Millosh, Dhimiter, Pandeli, Majko, Bogdani, Budi e tjere. Fituam emrat turko-arabo-aztiatik-islamik, si Sami, Avdyl, Naim, Ismajl, Skender, xhafer e tjere, duke i harruar perfundimisht emrat tane Ilir,si Gent, Bardhyl, Agron, Teute, Dardan, Korab, Petrit dhe Gentiane e tjere. Edhe pse koheve te fundit po e rimarrim veten dalengadale duke i rikthyer ne skene emrat tane te vertete qe i kishim ne kohen e Ilirise.
Kete agresivitet te pushtuseve, quditerishte e shohim edhe ne familjen e madhe te kastrioteve, me ne krye Gjergj Kastriotin- Skenderbe, heroi yne i madh kombetar, ku ne familjen e tije te ngushte kishte emra katolikesh si gjone e gjergj, kishte emra ortodoks,si Voisava dhe emra muslimanesh,si Hamza Kastrioti, i cili e tradhtoi xhaxhajn e vete Skenderbeun dhe u be kunder tije. Ja deri ku ka shkuar perqarja nga ana e pushtusve tane, deri neper meset tona familjare! Ne kete nivel qorodites e masakrues kane ardhe pushtimet romako-bizantine-katolike, greko-ruso-sllave-ortodokse dhe turko-arabo-aziatike-islame!
Nga te gjitha keto te bema te pushtueseve tane, Iliria me kryeqndren e saje Dardanine, me afer 120 mije kilometra katror dhe me afer 40 miljon banor Ilir, qe i kishin emrat e paster Ilir, me kulturen specifike e besimin ne Zot, me edukaten dhe arsimin e niveleve te kohes nder me te mirat, me traditen, veshen, artin , muziken dhe gjuhen, sote kane mbete po thuaja si mite apo enderra tona, sepse keto gjurme i ka mbuluar pluhuri i 20 shekujve me radhe, qe e shkaktuan me paramendim pushtuesit tane.
Kete realite te lashte, si me inate po e ruan perbrenda toka e jone shqiptaro-arberore dhe Iliro-pellazge.
Lexuesi im i dashur, u lus qe te mesojme sa ma shume dhe te kuptojme se kush ishin Iliret dhe Iliria me kryeqndren e saje Dardanine. Te mesojme cilat ishin zakonet tona, besimi, kultura, arti, muzika, vesha, edukata, arsimi dhe gjuha. Te mesojme se ne cilin nivel te zhvillimit e kishim mjekesine, arkitekturen, ndertimtarine, ekonomine, bujqesine, tregtine, zejtarine dhe blegtorine e shpeztarine. Te mesojme se ne cilin nivel e kishim edhe artin mbrojtes ushtarak e shume gjera tjera me interes per lashtesine tone?!Te mesojme historine, arkeologjine, filozofine dhe gjuhesine tone te lashte qe i kishim nder shekuj. Ta mesojme filozofine fetare te Ilirizmit duke e krahasuar me filozofine fetare te katolicizmit e ortodoksizmit krishten dhe me filozofine fetare te islamizmit musliman, sepse edhe ne si popull, nuk kishim asgje me pak se sa popujt e asaj kohe qe i kishim per rreth, ndoshta kishim edhe me shume se ta. I juaj, mesuesi Isë
Nëse dojme ta fitojme besimin në mesin e tjerëve, duhet bere atë që jemi zotuar, ta zhvillojme reputacionin e personit të cilit i besohet në cilindo segment të jetës dhe t`i përmbushim obligimet ashtu siç kemi premtuar. Nese e bejme te kunderten, jo qe e fitojme bisimin ne mesin e tjereve, por e humbim edhe ate troh autoriteti qe e kemi patur ma pare.
Besimi humbet tersisht ne mesin e tjereve, kur nuk mund t’i zotërojmë e menagjojme si duhet perceptimet, mendimet, prirjet, instiktet, deshirat, lakmine e sjelljet tona dhe bëhemi rob i tyre. Ai që ka vendosur të udhëheq me fatin e vet , është sundimtarë i vetvetes dhe menagjues i mire i cilesive te veta njerezore e luftetar i pameshirshem i veseve te tija,qe ia humbin autoritetin dhe besimin ne mesin e tjereve.
Besimi humbet tersisht ne mesin e tjereve, kur nuk mund t’i zotërojmë e menagjojme si duhet perceptimet, mendimet, prirjet, instiktet, deshirat, lakmine e sjelljet tona dhe bëhemi rob i tyre. Ai që ka vendosur të udhëheq me fatin e vet , është sundimtarë i vetvetes dhe menagjues i mire i cilesive te veta njerezore e luftetar i pameshirshem i veseve,qe ia humbin autoritetin e tij dhe besimin tek ai.
Lexusi im i dashur, per ta fituar besimin ne mesin e tjereve dhe per ta ruajtur autoriten qe e posedojme, duhet bere ate qe jemi zotuar. I juaj, mesuesi Isë
Ky parim univerzal njerezor vlene njesoi si per kombin edhe per individin, familjen, shoqerine dhe institucionet e organizatat punuse shtetnore e private. Per ta respektuar kete parim universal njerezor, secili prej neve duhet te kemi kujdese te shtuar ne veprimet tona te cilat i bejme gjate jetes, sepse sipas cilesise apo kualitetit dhe dhe sasise apo kuantitetit te tyre i korrim edhe rezultatet.
Per ti evituar gabimet e se djeshmes duhet analizuar sukseset dhe demet qe kane rezultuar sipas sjelljeve tona. Ata qe e mbeshtesin kete parim universal njerezor jane njerez te sukseseve te medha personale, familjare, institucionale, shkencore, shoqerore, shtetnore dhe kombetare. Po su mbeshtetem ne kete parim universal njerezor, nuk do te mesojme kurr nga gabimeve tona, i perserisim prap ato, derisa te zhgenjehemi perfundimisht. Nese nuk mesojme prej gabimeve tona dhe pasojave qe naj kane sjelle ato, do te zhytemi dalengadale dhe do te fundosemi ne pusin e pafunde te tyre.
Sa me shume qe e kuptojme esencen e ketij parimi universal e njerezor, aqe me shume mesojme permes gabimeve tona dhe kurr nuk i perserisim ato, sepse vertete e kuptojme se ate qe e kemi bere dje e kemi sote dhe ate qe e bejme sote do ta kemi neser, qofte si individ, si familje, si shoqeri, qofte si institucion, organizate punuse, si shtet e si komb.
Ky parim i famshem dhe universal njerezor, si po duket pak apo aspak po respektohet nga individi, familja, shoqeria, institucioni, politika, kombi dhe nga dy shtetet shqiptare! Kur e theme kete, gjithnje mendoi ne gjendjen tone jo aqe te lakmuar ne fushen e politikes kombetare e nderkombetare, ne fushen e ekonomise dhe shendetesise, ne fushen e edukimit dhe arsimit e te drejtesise, ne fushen e biznesit e te tregtise, ne fushen e marredhenjeve ndernjerezore, personale, familjare e fetare.
Te gjitha keto fusha kane nevoje te domosdoshme e te ngutshme ti korigjojne gabimet e shumta, qe behen ne mesin e tyre dhe te mesojne nga gabimet e veta, nese nuk deshirojne te zhyten edhe me shume ne pasojat e gabimeve qe i bejne dhe te fundosen tersishte ne pusin e pafunde te tyre.
Lexuesi im i dashur, ka ardhe koha tash ose kurr ti analizojme pa nderprere pasojat dhe sukseset qe kane dale nga sjelljet tona ne te kaluaren, te mesojme nga gabimet dhe mos t`i perserisim atro, sepse sipas atyre sjelljeve qe i bejme sote, rezultatet e tyre do t`i korrim neser. I juaj, mesuesi Ise
Te behet sa ma efektive perpjekja ime gjate jetes, te mbetem njeri mes njerezve, nuk do ta pergdheli lakmine, te behem lakmiqar i terbuar. Nuk do ta pergdheli egoizmin, te behem bishe e eger egoiste. Nuk do ta pergdheli injorancen, dinakerine, cinizmin dhe xhelozine, te behem dinak, cinik, xheloz dhe injorant ndaj te afermeve, familjareve, miqeve, dashamireve dhe kombit tim. Nuk do ta pergdheli arrogancen, arrivizmin, padrejtesine, te behem arrogant, arrivist, i padrejte ne raport me njerezit, ne raport me historine, kulturen, traditat tona kombetare, gjuhen dhe ne raport me gjakun e derdhur te deshmoreve tane, qe e dhane edhe jeten per Liri e bashkim te trojeve tona. Nuk do ta pergdhel pertacine, amoralitetin, korrupcionin, krimin dhe trafikimin me qenje njerezore, te behem pertac, amoral, i korruptuar, kriminel dhe trafikant i qenjeve njerezore dhe substancave narkotike, per interesa te ulta personale, e ne dem te interesave te tjereve dhe atyre kombtare. Nuk do ta pergdhel shpiunazhen, pabesine dhe tradhtine, te behem shpiun, i pa bese dhe tradhtar ne dem te miqeve, shokeve, dashamireve dhe ne dem te qeshtjes tone kombetare.
Do ta pergdhel gjate gjithe jetes sime edukaten dhe arsimin, ta humanizoi e socializoi sa ma shume shendetin tim intelektual, emocional dhe social, ta humanizoi e socializoi karakterin dhe personalitetin ne pergjhithesi, ne roport me tjeret, me kombin dhe ne raport me familjaret, qe te mbetem vertet njeri mes njerezve.
Lexusi im i dashur, perpjekja ma njerezore e njeriut eshte angazhimi i tije gjate tere jetes, te mbetet njeri ne mes njerezve. I juaj, mesuesi Isë
Qe 2000 vite me radhe eshte bere e po behet propagande here nga lindja e here nga perendimi, qe te ushqehet urrejtje, perqarje dhe vellaverasje mes shqiptareve. Fatekeqesisht kane ngritur koke edhe sote e kesaj dite disa shqiptare ti ndihmojne kesaje propagande per interesa te veta djallezore, te cillet po i ndihmojne me te madhe te ndizet nje zjarre urrejtes, perqares dhe vellavrases mes kombit tone. Nga kjo e keqe, populli yne gjithnje e me shume po e humb vullnetin, deshiren dhe dashurine te jetoi ne trojet e veta te lashta, duke i leshuar keto troje nga fukaralleku, nga mungesa e perspektives, nga shpetimi i vrasjeve te ndryshme, nga papunesia, nga dhuna dhe presioni qe po e bejne pushtusit tane, nga dhuna, diktatura, korrupcioni i politikaneve qe i kemi ne balle te shtetit, dhe ka marr rrugen e pa kthim neper bote, rrugen e asimilimit duke i lene trojet tona te zbrazta ne dore te pushgtueseve, te cilet kane investuar e po investojne shuma te medha parash per kete qeshtje dhe po lansojne lloj lloj propaganda me ndihmen edhe te disat tradhtareve shqiptar qe jane shite per pak pare dhe po blegrojne, duke e fyer kombin tone me nofken e Isisit, Xhihadit, Muxhahedineve, fundamentalisteve, turko-aziatik, arabo-mongole e çka jo tjeter. Kushe e bene kete faqe te zeze kunder kombit te vete, perpos atyre qe jane tradhtar dhe jane shite per pak pare dhe lehin si zagar rrugeve te botes dhe neper trojet tona?! Populli dhe trojet tona jane coptuar e bere cope e grime ne shtete ballkanike greko-sllave dhe eshte i pushtuar, i neneshtruar i poshtruar, i vrare, i dhunuar, i perbuzur, i fyer dhe nuk ka ku shkon me larte gjendja denigruese e tij, pa e logoritur edhe perzenjen e tyre prej trojeve te veta dhe asimilimin qe nga Alpet Ilire, tani sllovene, deri tek Janina e Cameria qe gjenden nen pushtimin greko-sllav, kurse ne anen tjeter disa shqiptare sherbtor te qarqeve propagandistike antishqiptare, i qujn vellezer shqiptar kroatet, serbet. malazezet, maqedonet dhe greket edhe pse ishin dhe jane pushtuesit tane me gjakatar ne unitet te pandar qe 2000 vite me radhe, vetem e vetem pse e kane besimin krishten. I quajn vellezer turqit e aziatiket arab, vetem e vetem pse jane te besimit islam, kurse vellezerit e vete prej nje gjaku e nje gjuhe qe e kane besimin musliman, i quajne mbeturina turko-arabe, maxhup mongol e shume çka tjeter banalizuse e denigruse. Keta te mjere shqiptar e urrejn pushtusin turk, ne emer te “patriotiozmit” dhe ne anen tjeter i pergdhelin dhe i quajn vellezer me prejardhje shqiptare, pushtuesit greko-sllave, dhe anasjelltas i urrejne pushtusit greko-sllave, e i quajne vellezer dhe miqe qe na kane çliruar, pushtusit turko-aziatik. A ka shemti e tradhti ma te madhe se sa kjo qe po I ndodhe kombit tone nga disa te ashtuquajtur shqiptare ?! Lexuesi im i dashur, edhe pse kane ngritur koke disa tulak e pshurrana te shitur neper qarqe te ndryshme propaganduse anti shqiptare dhe po prapagandojne ne dem te qeshtjes sone kombetare, ne dem te unitetit te tije, duke fyer e duke perbuzur nga te gjitha anet, popullin tone me etiketa nga me te ndyturat, tash ose kurr duhet te kemi vigjilence te mos bijme pre e ketyre tulakeve e pshurrakeve te te gjitha ngjyrnave. I juaj , mesuesi Ise
Ka apo nuk ka arrogance dhe arrivizem ne fushen politike, intelektuale dhe fetare, e gjetiu ne jete? Gjithnje e me shume po depertone sjellja arrogante dhe arriviste ne mesin tone kombetar. Me arrogance nenkuptohet sjellja e vrazhde, e pakulturuar, e shemtuar dhe qendrimi perbuzes e mosperfilles kunder tjereve dhe kunder kombit ne pergjithesi, duke trajtuar me mendjemadhesi e sharllatanizem, krejtesisht ne menyre fyese, perbuzese, urrejtese e perqmuese kombin dhe tjeret, per interesa personale. Me arrivizem kuptojme sjelljet e atyre qe e kane synim te ecin perpara, pa i zgjedhur mjetet e duhura njerezore, qe te arrijne sukses ne karieren profesionale, politike, fetare, ekonomike, edhe pse nuk e meritojne fare ate arritje, sepse arrivistet arritjet e tyre i bejne permes menyrave ma te ulta, ma te shemtuara dhe ma te pandershme njerezore. Arroganca dhe arrivizmi politik, fetare dhe intelektual, eshte pengese e madhe tek ne shqiptaret, qe ti zgjidhim problemet tona te shumta kombetare, familjare e personale.
Lexuesi im i dashur, po nuk u ndeshkuan arrogantet dhe arrivitet nga populli, ata nuk kane te ndalur me arrogancen dhe arrivizmin e tyre, duke i ndeshkuar tjeret me veset e veta te ulta e te shemtuara shpirterore. I juaj, mesuesi Isë
Keta zera kane marr guximin te dalin pertej filozofise se Rilindaseve tane kombetar, te cilet e themeluan kombin dhe thrrisnin ne popull me thenjen e tyre : ” Feja e shqiptarit eshte shqiptaria”. Ata zera qe presin prej popullit shqiptar te kthehen nga besimi islam ne ate krishten, shohin endrra me sy hapur, duke besuar ne thirrjet e tyre te kota. Kaloi koha e dokrrave, endrrave dhe thirrjeve te kota, sepse boten e ka ne duar dituria, shkenca, uniteti, toleranca, mirbesimi, respekti ndaj te gjitheve te cilet nuk te pengojne te jetosh lirshem e ta besosh Zotin ne menyren tende personale. Bota po joshet dita dites pas zhvillimit ekonomik, hamanitar, barazimit e mirekuptimit mes njerezeve dhe tolerances, duke u larguar sa ma shume nga ata zera qe thrrasin per lufte dhe vellaverasje mbi baza fetare, thrrasin per te dominuar dhe per ti shkatrruar tjeret qe nuk mendojne si ta, thrrasin qe te fyhen e te turperohen ne mes veti, thrasin me banalizma ne emer te Zotit, dhe e manipulojne edhe Zotin per manit e tyre manjako-depresive. Zoti na kupton njejte te gjitheve katolik, ortodoks e islamik, kur i lutemi dhe e falenderojme ne menyren me njerezore . Kombi shqiptar ka nevoj per bashkim, keshtu siq jemi katolik, ortodoks e islamik, sepse kjo gjendje shpirtnore e besimit nuk eshte e diteve te sotit, por daton me shekuj te cilat kane ardhur permes ndikimit te rrymimeve te ndryshme, politike, fetare, kulturore, qe i posedonin pushtusit tane shekullor. Ne duhet ta besojme Zotin si njerez te humanizuar, si njerez me ndjenja te plota kombetare, duke respektuar deri ne pakufi kombin permes fese te ciles i besojme, sepse kombi eshte mbi te gjitha, e jo te bejme manipulime permes feve ne emer te Zotit, qe ti kundershtojme tjeret, ti fyejme, ti ngaterrojme, ti neneshtrojme e ti poshtrojme ata mbi baza fetare. Nuk eshte mire, ne emer te fese te mbjellim urrejtje mes kombit tone, te mbjellim perqarje dhe te leshohemi ne avantura vellaverasese. Secili popull apo komb qoft, i ka besimet e veta dhe secili besim e ka filozofine e tije, ne te cilen thirret nje popull. Askush nuk ka te drejte morale, fetare, politike, ligjore dhe kombetare, ta fyej tjetrin mbi baza fetare dhe ta perçmoj nje popull. Te ne shqiptaret, disa zera gjithnje e me shume kane filluar tua japin besimeve tona fetare nje pamje agresive ne raportet nderfetare, duke lansuar lloj lloj idesh me plot etiketime, me plot mburrje te thata e urrejtje ne dem te njeri tjetrit, ne dem te unitetit, mirkuptimit e tolerances, ne dem te lirise e pavaresis se vendit dhe disa kane filluar ta marrin pamjen e mos besimit dhe manipulimit, per tu fshehur pas feve, si personalitete te shufishta depresivo-maniake.
Lexuesi im i dashur besoje Zotin si ta don zemra jote, por jo kurr ne dem te qeshtjes sone kombetare, sepse Zoti na ka ber shqiptar, siq i ka bere dhe popujt tjere ashtu si jane. Ne nuk kemi nevoj ta njejtesojme kombin dhe gjuhen, me reliket, shejat dhe me besimin fetar te tjereve, sepse askush prej popujve ne bote , nuk ka vlera me te medha se sa populli shqiptar. Te gjithe jemi te barabart para Zotit dhe si te tille duhet te ndjehemi, pa patur nevoj nenshtrimin ndaj tjereve apo te ndjehemi inferior ne raport me ta. Nuk ka vlere me te madhe se, ti lutemi Zotit dhe ti falenderohemi Atij permes gjuhes sone shqipe, permes traditave tona shqiptare, qe ua ka lakmi bota, sepse vertete ishim njeri nder popujt me te lashte te ketij rruzulli toksor. I juaj, mesuesi Ise
Sa shume fitojme ne jete nese njerezve u dhurojme respkekt, mirekuptim, solidarizim, shoqeri dhe dashuri. Me te vertete duke ua bere sado pak jeten e lumtur atyre qe komunikojme, bashkpunojme dhe jetojme me ta, po ashtu e bejme te lumtur edhe jeten tone personale.
Per te fituar sa me shume shoke, miqe e dashamire ne mesin e njerezve, duhet treguar atyre se per ta ndjejme diqka dhe sinqerisht interesohemi per problemet dhe hallet e tyre jetesore, qe edhe ata te ndjejne diçka per neve dhe te interesohen sa do pak per problemet dhe hallet tona.
Do te ishte gabim i madh kur komunikojme, bashkpunojme dhe jetojme se bashku me njerezit, t`i detyrojme ata te interesohen vetem per problemet dhe shqetesimet tona, kurse ne, mos te interesohemi fare per problemet dhe hallet e tyre.
Kjo menyre e sjelljes me njerez, ma shume i largon ata prej nesh se sa i ofron, sepse askush nuk interesohet me shume per problemet dhe hallet e tjereve, se sa qe interesohet per problemet dhe hallet e veta. Kete dukuri duhet t´a kemi parasysh gjithe here kur komunikojme, bashkpunojme e jetojme se bashku me njerezit, nese nuk dojme te shkaktojme iritim para tyre dhe nese nuk dojme ti humbim te afermit tane, familjaret, farefisin, miqte dhe dashamiret e sinqerte.
Nga sjelljet dhe veprimet e tilla te njerezve, rrjedhin te gjitha te keqijat e medha njerezore. Duhet t´a njohim mire natyren e njeriut, qe te na mundesohet te interesohemi sinqerisht per ata, per te afermit tane dhe per secilin qe komunikojme, bashkpunojme e jetojme se bashku me ta, duke dhene qdo gje nga vetja, qe sado pak t´i ndihmojme e ti perkrahim ata.
Sa ma shume qe interesohemi per tjeret, aqe ma shume tjeret interesohen per ne dhe sukseset jane me doemos evidente, duke rezultuar jete ma e lumtur dhe autoritet ma i madh mes tjereve, miqeve, farefisit dhe familjareve.
Natyra e njeriut eshte e tille, kur tjeret tregojne interesim per te, ai tregon ne te shumten e rasteve interesim per tjeret. Lexusi im i dashur, ashtu si sillemi me tjeret, tjeret sillen me ne. I juaj, mesuesi Isë
Po devalvohen dita dites vlerat me rendesi jetike ne mesin tone kombetar e shtetnor, duke u zavendesuar me antivlera. Sote gjithnje e me shume po zen vende perulja, lajkat, dinakria dhe amoraliteti, duke i zbehe vlerat e larta njerezore. Tradhtia, korrupciopni, hajnia uzurpimet e pasurise shoqerore, perfitimet e pandershme po perligjen duke shkele mbi rregulla ligjore. Nderit, dinjitetit, barazise, humanitetit, respektit, mirekuptimit, tolerances, solidaritetit dhe bashkpunimit mes nesh iu ka zene fryma tersisht. Dhunimi dhe trafikimi me qenje njerezore, trafikimi i substancave narkotike, po konsiderohen si biznes modern. Papunesia, pa dituria, pa edukata, po konsiderohen angazhime te vogla e fitore te medha. Kercnimet, shantazhet dhe vrasjet, po konsiderohen si qerim hesapesh ne mes rivalesh e konkurentesh. Rritja e qmimeve dhe humbja e cilesise se mallit, eshte bere mode e perfitimeve. Fejesat, martesat gjithnje e me shume po behen per intersa e leverdi ekonomike, se sa per dashuri e mirkuptim ne mes partnereve. Gjithnje e me shume po rriten rastet e bashkejeteses se sa marteses e krijimit te familjes se shendosh, me kompetenca te barabarta e pergjegjesi te dyanshme.Nuk punohen tokat tona dhe lehen djerre, po zbrazet vendi qe te kerkohet nje pune me e lehte e me profitabile neper bote. Nuk zhvillohet bujqesia, blegtoria, bletaria, shpeztaria, por keto produkte i blejme dy fish ma shtrejte nga fqinjet tane pushtues.Arkitektura, ndertimtaria iu ka neneshtruar tersisht anarkise dhe ndertimit plan e pa plan.leje e pa leje. Administrata shtenore dhe ajo private eshte komercializuar dhe koruptuar tej mase. Shendetesia eshte mbush me kasap, qe te rjepin per se gjalli per pare. Policia dhe gjykatat e shkelin ligjin, sipas ajameve te tyre dhe liderve ne ballet e shtetit dhe partive politike. Kleriket neper institucionet fetare, ne vend qe ti luten e ti falenderohen Zotit, ata fusin perqarje, urrejtje, fyerje dhe perbuzje ne mesin tone kombetar, permes ligjeratave te tyre neper meset e ndryshme publike. Arsimi parauniverzitar dhe ai univerzitar, dita dites po e humb cilesine dhe po shendrrohet ne biznes dhe ne perfitime grupore e individuale, duke shitur tituj e diplama, sikur ne treg te plaqkave.Mjetet e informacionit jane politizuar tej mase dhe gazetaret e tyre po u kendojne vetem oborreve mbreterore e partive ne pushtet. Politikanet gjithnje e me shume po bijne nen ndikimin e substances droguese politike, per ta mbajte karriken me cdo kusht dhe per te bere luft frontale kunder interesave te perbashkta shoqerore e kombetare ne favor te interesave te tyre personale, familjare e grupacineve politike.
Lexuesi im i dashur, pa u luftuar keto antivlera te shumta dhe smundje te medha shoqerore, politike, fetare e shtetnore, nuk ka mundesi te merr rruge te mbar zhvillimi dhe perparimi shoqeror, shtetnor, kombetar dhe ai individual e familjar. I juaj, mesuesi Isë
Kerkesat qe dalin gjate jetes, ne jemi pergjegjes kryesore per to. Per aqe sa jemi pergjegjes dhe kembngules ti realizojme kerkesat, deshirat dhe synimet tona, aq edhe i realizojme ato.
Besimi ose mosbesimi ne vlerat tona intelektuale,profesionale, emocionale, sociale dhe rrethanat mes te cilave gjendemi, jane shkaktare qe te realizohen apo mos te realizohen kerkesat, deshirat, synimet e qellimet tona. Duhet te kemi kujdes te shtuar se qfare po mendojme, po kerkojme, po deshirojme, e çka po synojme gjate jetes, sepse ashtu sipas tyre e ndertojme te te tashmen dhe te ardhmen tone personale, profesionale, familjare e kombetare. Kush ka kujdes te shtuar ne mendimet, kerkesat, deshirat dhe synimet e veta , po ashtu me kujdes dhe me vizion te kjarte do ta ndertoi te tashmen e te ardhmen e tij.
Sa shume luftojme dhe perpelitemi perplot vuajtje me skemat e demshme te mendimeve tona negative qe na sjellin dhembje duke kritikuar, fajesuar, urrejtur, xhelozuar, hidheruar, zemeruar, frikesuar dhe inatosur me tjeret , besa edhe me vetveten per mos sukseset tona personale.
Nese te gjitha keto tendosje e shqetesime emocionale jane shkaktuar nga mendimet tona personale negative, te ndikuara edhe nga mendimet negative te tjereve per ne, duhet zevendesuar sa ma pare mendimet tona te errata, negative dhe shkurtpamese te cilat shkaktojne tendosje e shqetesime, me mendime pozitive, largpamese dhe te ndritshme per veteveten, per tjeret dhe per te ardhmen tone ne pergjithesi.
Per ta bere kete, eshte e nevojshme me pare te lirohemi nga e kaluara e hidhur dhe t`ua falim te gjitheve gabimet e bera ndaj neshe, e t`u kerkojme falje te gjitheve per gabimet tona ndaj tyre.
T´i falim gabimet e tjereve qe i kane bere ndaj nesh dhe t´u kerkojme falje per gabimet tona ndaj tyre, e marrim ne duar qelesin e ndryshimeve ma pozitive ne jete. Kur eshte fjala te faljet e kerkim faljet, duhet patur vemendje te shtuar e vigjilence, se kujt po i kerkojme falje, ae meriton ai faljen tone dhe ne, ae meritojme faljen e tije. Ke po e falim, e kush po na kerkon falje!?
Lexusi im i dashur, te kerkosh falje nga tjeret per gabimet tuaja pa dashje, ti falish tjeret po ashtu per gabimet e tyre pa dashje apo pa dije, nuk eshte ligesi por perkundrazi eshte menquri, largpamesi dhe njerezishmeri. I juaj, mesuesi Isë
Nxenes e ish nxenesit e mij te dashur te gjitha gjeneratave, ne radhe te pare po u falenderoi shume per sjelljen korrekte, per angazhimin e duhur ne mesim, per disiplinen, per aktivitetin rreth pyetjeve, debateve e pergjigjeve qe ishit te gatshem perhere dhe me vullnete te madh ta beni gjate oreve te mija mesimore, po u falenderoi per gjitha ato fjale te mira dhe shume miqesore qe i keni drejtuar punes dhe veprimeve te mija si mesues i juaj neper periudha te ndryshme, te cilat e pasqyruan nje historiat te shkurter te punes sime, bere neper kohe ne mesin tuaj te dashur, u falenderoi perzemersisht qe patet nje qendrim te afert, te sinqert dhe shume te ngrohte ne raport me punen time dhe me mua! Ishin kohe e dekada te permbushura me plote veshtiresi e vuajtje, krahas tyre edhe shume kenaqesi e krenari, sepse edhe permes atyre veshtiresive qe naj krijonte pushtuesi serbo- jugosllav, i benim balle trimerisht e burrerisht presionit qe e bente pushtuesi dhe bashkpunetoret e tije permes diferencimeve, burgosjeve e vrasjeve duke na etiketuar mesues e nxenes si nacionalist e irredentist, e permes linqimeve tjera te ndryshme, deri ne kualifikimin se, ne se bashku mesues e nxenes shqiptare nuk ishim te pershtatshem per regjimin fashist serbo-jugosllav dhe per bashkpunetoret e regjimigt ne fjale. Perkundrazi kete bagazh te madh fyerjesh e urrejtjesh racore nuk e perfillem fare dhe e injoruam tersisht, duke mbajtur gjalle e me krenari shkollen tone te dashur shqipe. Nga kjo perballje, ne saje te vullnetit dhe guximit tuaj e mesueseve se bashku me ju, dolem faqe bardhe dhe triumfues, nen perkrahjen e popullit tone te dashur, i cili na qendroi prapa heroikisht, me te gjitha mjetet qe i kishte ne dispozicion. Pas çlirimit te Kosoves nga pushtuesi serbo-sllav, vertete na mbante shpresa, juve dhe neve mesueseve tuaj, se do te ecim vrullshem perpara, me edukimin dhe arsimin e gjeneratave te reja, duke menduar se do te marrim dije dhe edukate sa me shume te jete e mundur, qe te pergatitemi per nje jete ma te dinjitetshme kombetare, familjare e personale. Nga kjo shprese e benim te pamunduren me plote vullnet, me plote guxim e dashuri, mesues e nxenes se bashku tok, pa u hamendur fare. Nxenes e ish nxenesit e mi te dashur, me keqardhje me duhet ta them dhe kete, pa fajin tuaj se, kohve te fundit, kane filluar te zbehen dukshem, vullneti, guximi, kembngulesia, deshira dhe dashuria qe e kishim ma pare per punen edukativo-mesimore, per dijen, per edukaten kombetare e patriotike dhe per shkollen e dashur shqipe, qe ta bejme ate, nje zonje te barabart me shkollat tjera te botes dhe ne, te barazohemi me qyteterimin njerezor duke ngritur nivelin tone kulturor, mesimor, edukativ e kombetar. Shpresoi dhe besoje forte ne ju, qe te dalim sa ma pare nga ky stagnim, nga kjo anarhi e mjegullnaj, qe po perhapet dita dites ne ambientet e shkollimit dhe edukimit te gjeneratave tona kombetare, e cila do te na kushtoi shume shtrejte, po se ndryshuam urgjentisht gjendjen kah e mira dhe e mbara. Une personalisht e kam ndermend, edhe perkunder mallengjimit te madh nga ndarja me ju, qe ishim te lidhur aqe shpirterisht mes veti, tani e tutje si ish mesues i juaj, do ta pres miqesisht daljen time ne pension, periudhen e pleqerise personale, duke mos iu ndare punes intelektuale, qe ta shperndaj si ma pare ne mesin tuaj te dashur, permes kanaleve tjera te mundeshme, te cilat na mundesojne vazhdimesine e komunikimit mes nesh. Faliminderit per gjitha ato qe i keni bere per mesimin, per edukaten, per shkollen shqipe, per veten tuaj, per mesuesit e saje dhe per kombin ne pergjithesi! Ripostim – I juaj mesuesi Isë
I nderuari profesori Isë, pas shume fjaleve te mira qe i thane shoket dhe shoqet e mija te shkolles per personalitetin dhe punen tuaj fisnike ne arsim, edhe mua me erdhe radha ti them dy a tri fjale per ju e punen e palodhshme tuajen.Urime dalja ne pension, uroj nga zemra te kesh shendet e shume vite tjera te lumtura me familjen tuaj! Ndihem krenare qe kam pasur fatin te me mesoj dhe te me keshilloj nje profesor si ju. Profesor, ishe dhe do mbetesh nje shembull i mire per te gjithe nxenesit e sidomos per mua, qe patem fatin te jesh mesues i joni . I nderuari profesori Isë, gjate ketyre viteve kemi mesuar shume gjera me vlere nga ju dhe sdo ti harrojme kurr. Eshte veshtire per ne nxenesit e kesaje shkolle te mungosh si mesimdhenes i jone, sidomos me ato fjalet e tua keshilluese, te ngrohta e te dashura per ne e veçanerisht per mua, kur me thirrje me nofken “Lazdrajka e Grajqevcve”. Faleminderit shume mesuesi Isë per durimin tuaj , qe kurr nuk u tregove i lodhur ne punen mesimore e edukative me ne! Kam nderin qe isha nxensja juaj. Me rrespekt Pranvera Grajqevci.
Koment:
Isa Thaçi Pershendetje te ngrohta e te sinqerta nga mesuesi Ise Pranvera! Ishte kenaqesia ime qe te pata nxenese te shkelqyeshme, te sjellshme dhe shume ambicioze! Nofka qe une te thirrja,” Lazdrajka e grajqevceve”, ne esence e kishte respektin e madhe qe e kisha ndaj teje dhe grajqevceve ne pergjithesi, te cilet ishin shtylle e forte e perkrahjes sime ne ato kohe te veshtira nga okupatori serb, qe isha ne balle te shkolles fillore Mihal Grameno, te ciles ia bene strehimin neper shtepite e tyre shkolla dhe ne punonim pa e nderprer shkollimin, te cilin e deshironte te nderpritet okupatori serb e sidomos çetniket e jogurt revolucionit te Fushe Kosoves . Respekt nga mesuesi Ise per ty Pranvera dhe per te gjithe grajqevcit e xhigolet, te cilet u treguan dashamire te shkolles shqipe dhe mbrojtes te saje, ne ditet me te veshtira okupuese qe i pate ajo dhe Kosova! I juaj, mesuesi Isë
Ne zemrohemi per shkaqe te ndryshme te cilat na pengojne e na shqetesojne qe ti realizojme deshirat dhe qellimet tona gjate jetes. Te zemrohemi per shkaqe te duhura, ne mase te duhur, ne kohe e moment te duhur, per aresye dhe ne menyre te duhur, eshte e arsyeshme por aspak e lehte.
Emocioni i zemrimit edhe pse kryesisht definohet si emocion negativ, me gjithe ate i ka vlerat dhe perparesite e veta derisa te jete nene kontroll te sistemit nervor parasimpatik i cili shfaqet me ndihmen e sistemit nervor simpatik dhe reagon ne mbrojtje te vlerave dhe parimeve me univerzale njerezore, kur ato vehen ne pikpyetje nga pengesa te shumta qe dalin prej individeve dhe rrethanave te ndryshme. Secili individ qe i ka ne rregull ndjenjat dhe emocionet personale, eshte e pamundshme qe mos te reagoi plote zemrim kur i shkilen te drejtat dhe i neperkombet autoriteti i tija personale, familjare, profesionale dhe kombetare. Nuk frenohet tersisht zemrimi sa do te perdorim teknika te ndryshme te mendimit pozitiv, kur vehet ne pikepyetje nga pushtuesit dhe forca tjera destruktive, liria, pavaresia, atedheu, uniteti kombetar dhe bashkimi i trojeve tona. Secili prej neve zemrohemi kur abozohet me moralin dhe dinjitetin tone personal, familjar dhe ate kombetar. Nese per keto shkaqe qe u ceken me larte zemrohemi, zemrimi yne eshte i arsyshem, me vende dhe i merituar, duke mos pajtuar per asnje qaste qe te na neperkemben gjerat me vlera univerzale njerezore, pa te cilat nuk ka jete te suksesshme, te lumtur dhe dinjitoze, edhe pse zemrimi eshte I demshem per shendetin tone.
Eshte per tu habitur se emocioni i zemrimit tek shumioca prej neve, me shume ze vende per cikrrima te vogla, per teka dhe interesa te ulta personale, se sa per vlera te medha njerezore e kombetare. Ze vende aqe, sa qe shpeshehere del prej kontrollit dhe shkatrron çdo gje te vlefshme, te ndershme, njerzore e kombetare.
Vertete po hargjojm energji te medha personale, shoqerore e kombetare ne deme te interesave univerzale per shtetin, kombin, familjen dhe veten, duke shfaqur zemrimin permes perkatesive politike dhe perkatesive fetare, perkatesive klanore e te biznesit duke harruar cdo gje kombetare, humane e njerezore per interesa te ngushta personale. Nuk ka zemrim ma te devalvuar, ma shkaterrues e ma te ulte njerezor e ma demtues, se kur shqiptaret zemrohen mes veti duke u pozicionuar kush pas nje partije e kush pas tjetres, duke u pozicionuar kush pas Europes e kush pas Turqise e shteteve aziatike, kush pas komunizmit e kush pas fashizmit e nazizmit, kush pas Beogradit e kush pas Athines, kur dihet se te gjithe keto raste qe i permenda ma larte ishin te pozicionuar ne deme te qeshtjes sone kombetare dhe coptimit e pushtimit te trojeve tona mbi 90% te tyre.
Lexuesi im i dashur, edhe nese zemrohemi eshte mire te mos zemrohemi per cikrrima qe burimin e kane ne interes, kariere e vese te ndryshme personale, por ta gjejme shkakun me te rendesishem e me te arsyeshme per ta shfaqur zemrimin ne mbrojtje te interesave kombetare, ne mbrojtje te lirise e pavaresise, ne mbrojtje te unitetit dhe bashkimit kombetar, ne mbrotje te nderit e moralit personal e familjar, ne mbrojtje te drejtesise e barazise, ne mbrojtje te familjes e vetevetes, gjithmone permes parimeve univerzale njerezore. Ripostim
Tek ne shqiptaret nje pjese dermues e tyre, dita dites po e deshmojne se me shume po mesojne çmenduri se sa mençuri duke perseritur e perforcuar ate derisa te behet realitet.
E njerezishmja, e panjerezishmja, qmenduria dhe menquria, normalja, jo normalja, e moralshmja, e pandershmja, drejtesia, padrejtesia, rrena e verteta, besa e pabesa apo tradhtia, puna e pertacia, dituria e padituria, narkomanija e prostiticioni, korrupcioni dhe punet tjera kriminale, mesohen dhe me kohen pervetesohen e perforcohen, duke kaluar nga shprehi ne pasion. Pasionet grupohen ne pasione pozitive dhe ne ato negative.Lum ai qe formon pasione pozitive e mjere ai qe formon pasione negative! Nese pasionet negative qe fatkeqesisht jane te shumta ne mesin tone kombetar nuk ndeshkohen, ato behen pjese e zakonshme e mbijeteses personale, familjare, institucionale, politike, fetare,kombetare dhe shtetnore.
Lexuesi im i dashur dita dites po perhapen pasionet negative te cilat vete po i mesojme, perforcojme dhe po i bejme realitet, deri ne shkallen e çmendurise. Do te ishte me mire per ne te mesojme e pervetesojme sa me shume shprehi e pasione pozitive se sa pasione negative, nese nuk kemi deshire te budallisemi e te qmendemi fare nga mesimet tona si individ, si familje, si institucion, si politike, si fe, si shtet e si komb dhe pastaj ti hapim syte rrethe e rrotull duke gjetur fajtorin jashte vetes sone. Fajtori me i madhe i yni eshte vetvetja. I juaj, mesuesi Isë
Depresioni shfaqet ne menyrat jo efektive te perceptimit tone te problemeve dhe detyrave qe na dalin gjate jetes. Ky perceptim jo efektiv shkakton telashe te ndryshme depresive ne procesin psikik intelektual, emocional, motivues, ne procesin e vemendjes dhe sjelljeve aspak te pershtatshme, qe ti zgjidhim problemet e ndryshme ne favor tonin.
Gjendje te tilla depresive manifestohen ne zvogelimin e interesimit tone per ngjarjet e ndryshme qe ndodhin rreth nesh, per zgjidhjen e favorshme te tyre. Manifestohen me zvoglimin e interesimit ta ndryshojme per te mire gjendjen tone personale, familjare e kombetare. Shkurt shprehur mos interesim total per ardhmerine tone personale, familjare, shoqerore e kombetare.
Gjendja depresive nuk i lene askujt aftesi, force, vullnet, guxim, deshire dhe dashuri per ti tejkaluar veshtiresite dhe pengesat qe na dalin para. Nuk i lene askujt aftesi e guxim per ti perdor te gjitha mjetet e mundeshme intelektuale, politike,demokratike, revolucionare e luftarake ne rast nevoje, per ti tejkaluar te gjitha veshtiresite dhe te gjitha pengesat.
Individit, familjes dhe kombit qe i mungojne cilesite e permendura me larte, per ti tejkaluar pengesat dhe veshtiresite, do te perfshihen nga nje numer i madh paknaqesish, zhgenjimesh, deshprimesh, pikllimesh dhe pesimizem per te ardhmen.
Shkaku i kesaj gjendje jo te kendeshme, jane ndikimet e shumta negative te faktoreve te ndryshem politik, fetar, ekonomik, shendetesor, edukativo-arsimor, juridik e policor. Dukurite negative te ketyre faktoreve, me doemos e sjellin ne gjendje depresive individin, familjen dhe shoqerine kombetare ne pergjithesi dhe ia zvoglojne kapacitetin e perceptimit sa ma te drejte te ketyre rrethanave qe ti tejkaloj me nje racionalizem te duhur.
Per ti shpetuar secili kesaj gjendje depresive psikike, duhet te marrim masa sa me pare qe ti luftojme dukurite negative, duke u nisur nga vetevetja e deri ne majat me te larta shtenore e politike. Per ta bere kete duhet te ndrmarrim veprime te rrepta duke i perdorur te gjitha mjetetet e mundeshme ne lufte kunder te gjitha veshtiresive, pengesave dhe dukurive devijante e negative ne nivel personal, familjar dhe ne nivel kombetar. Me nje fjale, kudo qe ndodhin dukurite negative, dhe kudo qe shfaqen veshtiresi e pengesa, i madh e i vogel duhet ngritur ne kembe per ti luftuar pameshirshem ato, qe ta krijojm nje ambient te shendetshem, te begatshem, te dinjitetshem, te barabart per te gjithe, humane dhe te lumtur.
Nese pajtojme me gjendjen momentale depresive qe e ka perfshire vendin tone dhe qendrojme duar kryqe, po e bijme veten qe mos te kemi rrugedalje tjeter , pos me ike me te madhe nga vendi, per tua leshuar pushtuseve tane kete vende, qe me te gjhitha mjetet po e kerkojne. Te rijnte ma te mire te vendit apo inteligjenca jone po e marrin gjithnje e ma shume rruge e pakthim, duke udhtuar drejte hiqit e rrethe tij neper bote.
Lexuesi im i dashur, ka ardhe koha e fundit qe se bashku te gjithe, ti luftojme dukurite negative, qe e kane perfshire mesin tone kombetar, familjar e individual, nese nuk kemi deshire te perfshihemi edhe me teper nga gjendja e thelle depresive shpirtnore, e cila po mbulohet gjithnje e me shume me zhgenjime, deshprime dhe qendrime pesimiste, per te ardhmen personale,profesionale, familjare dhe kombetare. I juaj, mesuesi Ise
Nese dojme te na buzqesh fati, secili prej nesh, ma pare duhet t´a dijme se nuk mund t´i kemi te gjitha gjerat te cilat na pelqejne, andaj duhet te mesohemi e te knaqemi me ato qe i kemi dhe te punojme pa rreshtur per ato qe i deshirojme. Po qe se nuk e kemi kuptuar kete parim jetesor, mund t´a veshtrojme boten ne menyre pesimiste, te erresuar me ngjyra deshperuese, mbushur me zhgenjime e deshtime , duke e humbur shijen per jete dhe kuptimin e saje, pa na buzeqeshur aspak fati.
Nje fat i buzeqeshur ne pjesen me te madhe te rasteve, varet nga gjendja e veqante qe e posedojme ne boten e brendshme shpirterore, se sa nga ngjarjet e jashtme jetesore qe na ndodhin. Jeta eshte e mbushur me ngjarje te ndryshme, me gezime, me krenari e lumturi, me hidherime e shqetesime emocionale. Nese kemi vullnet te dobet, kurajo jo te duhur dhe menquri e pervoje te pamjaftueshme jetesore, u dorezohemi atyre ngjarjeve jo te kendeshme ne menyre passive, duke pajtuar me to dhe me goditjet e tyre te ndryshme.
Nese kemi vullnet te forte, kurajo te duhur, dituri e pervoje te mjaftueshme, fati dhe lumturia eshte ne duar tona, sepse timonin e ekzistences jetesore e drejtojme nga dojme ne, e jo nga na qojne rrethanat. Per t´a drejtuar kah deshirojme ne, timonin jetesor pa veshtiresi, duhet t´a kemi te kjarte qellimin dhe deshirat tona se çka dojme te arrijme gjate jetes. Kur qellimin dhe deshirat tona jetesore i kemi te kjarta, sado te veshtira qofshin rrethanat ne te cilat jetojme e veprojme, prap se prap e arrijme qellimin.
Fatkeqet jane njerez qe u frikesohen rrethanave jetesore dhe jane shume te rrembyeshem dhe bijne shpejte ne panik, para rrethanave jetesore qe u ndodhin. Ata jane njerez pa iniciative, nuk kane qellim te caktuar e deshira te kjarta per jeten dhe asgje nuk ndermarrin per t´a ndryshuar fatin e tyre jo te mire. Jane te paqendrueshem dhe dorezohen para qdo sprove.
Ndersa njerezit qe u buzeqesh fati, jane njerez aktive perplote deshira me qellime te kjarta ne jete dhe çdo gje qe e deshirojne, e provojne me kemngulje ta arrijne per te miren e fatit te tyre.Jane te guximshem dhe ballafaqohen me situata ta renda e te veshtira, para te cilave nuk dorzohen e nuk zhgenjehen fare. Lexusi im i dashur, njerezve qe u buzeqesh fati mund te pesojne ndonje permbysje, por kurrsesi nuk e pranojne zhgenjimin.
Eshte gabim i madh nese besojme ne buzeqeshjen e fatit te rastesishem. Fati nuk vie vetvetiu, por ai eshte i varur nga vullneti, deshira, guximi dhe qendrueshmeria jone para rrethanave, qe na sfidojne gjate jetes. I juaj, mesuesi Isë
A ka ne bote njeri te paster si loti?! A ka njeri qe eshte tersisht pa te meta?! A ka njeri qe eshte tersisht i shejte?! A ka njeri qe nuk posedon sepaku nje veti te kafshes, mos ma shume?! Njerezit e kesaje bote, pa perjashtim racor e fetar, politik e kombetar, posedojne me t`metat dhe perparesite e tyre, kush ma shume e kush ma pak. Genjehen te gjithe njerezit e kesaje bote qe mendojne se jane tersisht te paster, pa gabime dhe pa t`meta. Lum ata qe bejne perpjekje gjate jetes, ti zvoglojne gabimet e tyre, sa te jete e mundur! Mjere ata qe jetojne me gabimet e veta dhe i persosin ato gjate jetes, duke i kriminalizuar e dehumanizuar, ne dem te tjereve e te vetevetes! Sa kemi nevoje te keshillohemi me tjeret dhe edukohemi nga shembujt e mire human e njerezor qe i bejne ata. Shume e lumtur, e kendeshme dhe produktive do te behej jeta, kure arrijme te edukohemi sa ma njerezisht, sa ma kombetarisht, moralisht, te edukohemi me i dashte tjeret, me bashkpunuar me ta, me e dashte punen, dijen, te edukohemi si guximtar ne mbrojtje te virtyteve njerezore, ne mbrojtje te lirise e atdheut tone, edhe kur ka nevoje te sakrifikohemi duke u perballur me armiqte tane, te edukohemi ti rrespektojme miqte, familjen, farefisin pa perjashtim, i madhe e i vogel, burr e grua, fetar e politikan, intelektual e shkenctar, ne tere rruzullin toksor e sidomos ne trollin tone shqiptar, ku flitet shqip e nuk po jetohet shqip, per ta bere nje jete si njerez te barabart dhe me dinjitet, e jo si njerez te pergjakur nga te huajt, te nenshtruar e te poshtruar nga ata.
Lexuesi im i dashur, edukata eshte virtyti yne me i larte njerezor, pa te cilen nuk ka jete te barabarte e njerezore. I juaj, mesuesi Isë
Thjerzat tona, jane ato qe na imponojne menyren e te perceptuarit te kesaje bote. Menyren e sjelljeve dhe veprimeve tona ne raport me te, e ne raport me veten. Sipas menyres se te perceptuarit, bejme edhe interpretimin e realitetit te kesaje bote, natyrore, shoqerore dhe shpirterore.
Secili duhet ta kuptojme se nuk ka persosmeri te vertete ne kete bote, e cila eshte e ndare nga jeta e perditshme dhe ndikimi i saje tek ne.
Jeta i ka sfidat e saje te cilat duhet perceptuar sa me drejte, per ti kapercyer me sa me pak pasoja apo tersisht ne favorin tone personal, familjar, shoqeror e kombetar.
Per ta bere nje perceptim te drejte, duhet te kemi kujdes se me cilat thjerza po sherbehemi, me te huajat apo me tonat, per ti perceptuar sfidat qe na dalin para. Thjerzat ka nevoje te riparohen perhere, nese nuk deshirojme ta deformojme realitetin e kesaje bote, per e kunder interesave tona personale, nese nuk deshirojme ta deformojme karakterin etik e njerezor dhe personalitetin ne pergjithesi, nese nuk deshirojme te gjunjezohemi para sfidave qe naj sjelle jeta dhe te tretemi ne to si qenje e gjalle por pa kurriz.
Lexuesi im i dashur, nese nuk kemi kujdes se, me cilat thjerza po sherbehemi , me tonat apo te huajat per ta perceptuar realitetin kesaje bote me plote sfida, do te tretemi, do te deformohemi dhe do te zhgenjehemi nga iluzionet e pafundme mashtruese gjate kesaje jete. I juaj mesuesi Ise
Qe nga perfundimi i kohes se materirkatit femra nuk e ka statusit te cilin e meriton ne mesin e nje shoqerie. Ajo po neperkembet nga te gjitha menyrat dhe personaliteti i saje nuk po respektohet si personalitet i barabart me mashkullin. Kjo gjendje e pa barabart, dukshem po manifestohet edhe ne ditet e sotme ,ne mesin e shoqerise sone shqiptare. Nese gjysma e kombit nuk e gezon lirine e plote dhe trajtimin e barabart, assesi nuk ka mundesi te perparoi shoqeria jone, vendi, fushat e ndryshme jetesore politiko- shoqerore, familjare dhe individuale e kombetare. Kur e theme kete jam plotesisht i bindur, se e tere bota njerezore, ze fille e zhvillohet qe nga barku i nenes e derisa te pavaresohet tersisht per te jetuar, pa perkujdesin e madhe te nenes dhe prindit tjeter, nuk do te kishte kurrfar mundesije per te jetuar me gjate. Sipas statusit dhe respektit qe e posedon femra ne familje e ne shoqeri, te njetin statues do ta kete edhe bota femijerore, e cila rritet e zhvollohet ne duarte e nje nene. Nje nene, nje bashkeshorte e pa trajtuar mire, me nje nivel te ulte arsimimi, me nje pozite nenshtruese, e pa punesuar, apo verja e kushteve ne punesim e ne shkollim dhe me nje shendet jo te mire fizik e psikik, eshte e pamunder te kete edukim dhe zhvillim te drejte e te mirefillt bota e femijeve tane, mbi te cilet i vare shpresat kombi yne.
Pozicioni i femres ne familje eshte i neperkambur si bashkeshorte, e cila trajtohet vetem si amvise, e jo si intelektuale me te drejta te barabarta ne raport me bashkeshortin. Si nene gjithnje e me shume po i bije vlera dhe po trajtohet nga femijet e vete, si nje person e cila eshte e detyruar vetem tu sherbej femijeve e jo te gjene perkrahje nga ata, qe edhe nena e tyre te kete kohe te merret me punet e veta personale, intelektuale, politike e rekreative. Krahas kesaje pabarazie edhe femra po eskalon me sjelljet e saje destruktive si bashkeshorte e si nene, ku shpeshehere eskalon situata ne menyren me te devalvuar ne mes bashkeshorteve qe nuk kane respekt te dyanshem, qe nuk kane respekt te duhur mes femijeve te tyre. Me nje fjale krijim i nje rremuje ne familje, ku eshte humbur tersisht respekti, mirkuptimi dhe trajtimi i barabart ne mes veti, si bashkeshort e si trup familjar.
Po ashtu edhe ne vendin e punes femra nuk e ka te njetin status dhe trajtim si te mashkullit, nuk e ka nje trajtim intelektual, profesional, kolegial e njerezor, por ka tendenca qe ajo me shume te trajtohet e keqeperdoret si mjet dhe vetem si prone seksuale e dikujt . Kjo dukuri deviante shoqerore e kombetare, po perhapet neper organizata punuese shtetnore e me theks te veqant neper ato private. Permes ketij trajtimi te botes femerore, gjithnje e me shume po i ulet autoriteti, integriteti dhe po i devalvohet ne radhe te pare presonaliteti dhe karakteri i femres nga mashkulli, po devalvohen marrezisht pergjegjesite qe dalin nga vendi i punes, po devalvohen raportet ndernjerezore, po ulet produktiviteti i ndermarrjeve punuese, te cilat po shkojn drejte falimentimit dhe shkatrrimit te prones dhe pasurise shoqerore dhe asaj private, permes keqeperdorimit moral, njerezor e profesional te paleve dhe permes keqperdorimit material e pronesor ne vendin e punes ku punojne palet. Po devalvohet dhe perulet personaliteti professional e pedagogjik i udheheqesit, i mesimdhenesit, i mjekut, i gjykatesit ,i avokatit dhe i udheheqesve ne segmenetet tjera shoqeroro-politike ne nivel komune dhe ne nivel shtetnor, duke i shfrytezuar pozitat dhe pergjegjesite e veta ne deme te statusit te femres sone shqiptare. Femra shqiptare edhe ne politike e ne vendet tjera udheheqese, nuk eshte e barazuar me mashkujt, por e trajtuar si eshte me keqe, e injoruar dhe e perbuzur si personalitet ne aspektin professional, moral, human, politik e kombetar, duke u veshtruar nga shume kush, vetem nga kendveshtrimi eksploatus, si objekt seksual per matrapaz, e shume pak apo aspak e trajtuar si qenje njerzoe, e barabart me mashkullin. Vertete gjithnje e me shume kjo qasje ndaj femres po manifestohet, permes vendit te punes se saje, permes notes gjate shkollimit, permes diplomave e gradave shkencore, permes pozites e shume gjerave tjera fyese e devalvuese per autoritetin e saje.
Lexuesi im i dashur, ka ardhe koha te respektohet autoriteti e personaliteti i femres sone, te barazohet me boten mashkullore, te shkollohet e te punesohet pa kushte, te zgjidhet neper vende udheheqese, sipas aftesive qe i ka e jo sipas kushteve qe i parashtrohen, te perkrahet e te ndihmohet profesionalisht e politikisht ne shoqeri e ne familje dhe vertet te jete e barabat me mashkullin, nese e deshirojme nje shoqeri e nje komb komplet te shendetshem e perparimtar. I juaj, mesuesi Isë
Per tu shkeputur sa me shume nga niveli i botes se kafsheve, femra dhe mashkulli, ne mesin njerezor duhet te respektohen sa ma njerezisht e moralisht mes veti, qe ta kemi nje shoqeri te shendetshme, te zhvilluar e ma produktive. Femra dhe mashkulli qe respektohen, perkrahen, bashkpunojne me njeri tjetrin pa prapaskena te motivuara nga egoja e ndjenjes seksuale, tregojne nivelin e tyre, se sa te njerezishem e te ngritur jane ne raport me njeri tjetrin e me veteveten. Mashkulli dhe femra qe nuk trajtohen njerezisht mes veti, i kane humbur virtytet njerezor dhe jane tretur pas botes se deformuar seksuale , e cila gjithnje e me shume po i konkuron njerezishmerise dhe nderit tone personal, familjar e kombetare.
Sote gjithnje e ma shume, ka tendence mes gjinise femrore dhe mashkullore, te vleresohen mashkulli dhe femra vetem nga kendveshtrimi i botes seksuale, duke i lene pas dore shume vlera qe i posedojne keto dy gjini. Si, vlerat shpirterore, morale, kombetare, intelektuale, humane, shendetesore, profesionale, bashkeshortore, familjare dhe prindore, qe duhet ti posedojne ne nivel te duhur te dyja palet. Me nje fjale gjithnje e ma shume po behet mode, nderrimi i partnereve, bashkjetesa me partnerin, divorcet mes tyre, vetem e vetem per ti plotesuar deshirat e pa fundme dhe te deformuara seksuale. Ky vrap i pakontrolluar, gjithnje e me shume, po e dehumanozon çdo raport njerezor mes mashkullit dhe femres, mes detyrave, obligimeve e pergjegjesive, qe duhet ti kene ndaj njeri tjetrit, qe mos ta eksplorojne njeri tjetrin pameshirshem e ne menyre te eger, duke e lene me shpirte te thyer e te shkatrruar tersisht, njera pale tjetren dhe femijet e tyre. Kesaje dukurie i thuhet tersisht, zhveshje nga obligimet e pergjegjesite qe dalin ndaj njeri tjetrit. Kuptohet viktime ma e madhe e ketij raporti te deformuar njerezor eshte femra, te ciles po i qiten kushte nga te gjitha anet qe te viktimizohet me dashje e pa dashje.
Sa ma e ulte vetedija e nje shoqerie, sa me e ulte baza ekonomike, sa me e madhe vareferia, papunesia, aqe me shume humbet shpresa, shtohet stresi, humbet besimi ne vetevete, ku personit nuk i mbetet gje tjeter vetem te merret me ato sjellje e veprime te cilat e manifetojne gjendjen ma stresuese dhe shpirtin e smuar. Ne pamundesi qe te gjendemi sa me drejte neper situata te ndryshme njerezore, ne jipemi pas atyre rrugeve qe na deformojne ma se shumti, si qenje te vetedijshme shoqerore dhe vertete bijme ne pozita qesharake e te ulta, si alkoholiqar, si te droguar, si te pamoralshem, duke ia kthyer shpinen te gjitha gjerave ma njerezore qe nga vetevetja, familja, shoqeria, profesioni, vendi i punes dhe kombit ne pergjithesi.
Lexuesi im i dashur, nese kemi deshire te shkeputemi nga bota e kafsheve dhe te dallojme ne raport me te, duhet ta respektojme sa me njerezisht palen e kundert gjinore, njejte ate mashkullore dhe ate femerore, duke i humanizuar sa ma shume raportet ndernjerezore mes veti. I juaj, mesuesi Ise
Politika dhe grupacionet e ndryshme politike, fetare, profesionale, shkencore, familjare e individuale, te cilet e posedojne nje shpirt te smuar, me doemos sjellin pasoja te medha kombetare e njerezore ne pergjithesi. Brenda atij shpirti qe e posedon shoqeria, bashkejetojn edhe shpirtrat e grupacioneve te permerndura me larte. Te gjithe shpirtrat ne fjale, qe bashkjetojne ne mesin e nje shoqerie me shpirt te smuar, infektohen me ate smundje shpirterore qe e posedon shoqeria dhe e perhapin gjithnje e ma shume, edhe pse disa bejne perpjekje qe ta sfidojne kete smundje infektive shoqerore, qe mos te infektohet shpirti i tyre i paster dhe i shendetshem.
Kur shpirti i nje shoqerie eshte i smuar, kjo shoqeri nuk ka guxim te perballet me ndryshime, me risi, nuk i perballon dot sfidat qe i dalin para, sepse i mungojne aspiratat, vullneti, deshira, kombengulesia, guximi dhe projektet per ti quar proceset perpara. Kjo shoqeri nuk i beson te tashmes dhe te ardhmes, nuk ndjehet pjese e nje organizimi shoqeror, pjese e nje pergjegjesie per te miren e kombit, vendit dhe shtetit, pjese e nje pergjegjesie kolektive, pjese e nje sakrifice te interesave personale, ne dobi te atyre shoqerore e kombetare.
Shoqeria jone shqiptare gjithnje e me shume po perfshihet nga ky shpirt i smuar dhe shume i lige, ku gjithnje e me shume po humbet besimi tek e ardhmja e kesaj shoqerie, tek e ardhmja individuale, familjare e kolektive. Nuk pranohen ide te reja, ndryshime te mundeshme e te domosdoshme per vendin, nuk merren pergjegjesi kolektive, personale e kombetare. Gjithnje e me shume njerezit po fokusohen rreth interesave personale egoiste, ne dem te atyre shoqerore e kombetare. Askush nuk merr pergjegjesi te mirefillt per interesat e pergjitheshme shoqerore e kombetare. Kjo shoqeri po ecen gjithnje e me shume drejte rrugtimit, ku secili eshte fokusuar me pergjegjesit qe i posedon, drejte mireqenjes personale e familjare, duke harruar tersisht pergjegjesine kolektive e kombetare per interesat e veta egoiste.
Secila shoqeri e cila ka ece rrugtimit te vete me nje shpirte te smuar, ka falimentuar me pasoja e me gjakderdhje te medha. Shembuj te tille, neper periudha te ndryshme historike, ishin fundosjet me pasoja e gjakderdhje,. te shume perandorive te ndryshme neper periudha historike.
Nje shoqeri e smuar shpirterisht e humb rrugen e saje te zhvillimit, perparimit dhe persosjes ne baza kolektive, shoqerore, kombetare, familjare dhe individuale, sepse nuk posedon me kurrfar force, qellime e projekte, per ti quar proceset e zhvillimit perpara. Ne vende te aspiratave te verteta per zhvillim e perparim te barabart e te gjitheanshem shoqeror e kombetar, vershon me parulla boshe e te pakuptimta te cilat i shkatrrojne idealet e nje shoqerie, idealet e nje kombi, e nje grupacioni politik e fetar, profesional e shkencor, familjar e personal.
Simptomat e nje shoqerie te smuar jane, korrupcioni, amoraliteti, trafikimi me qenje njerezore, trafikimi i substancave narkotike, devalvimi dhe poshtrimi i drejtesise, ekonomise, shendetesise, edukimit, arsimit, bujqesise, tregtise, devalvimi i punsimit, papunesia fare, punesim ne baza partiake, e jo ne baza te shendosha profesionale, devalvimi i emrimit te atyre njerezve neper pozita dhe pergjegjsi shoqerore e kombetare, te cilet nuk i meritojn ato pergjegjesi, shkatrrimi i pasurise shoqerore e kombetare ne favor te interesave personale, pergatitja e sherbimit policor qe te sherbej ne baza partiake dhe nje numur i pa fund i smptomave te smundjes shpirterore qe e karakterizojne nje shoqeri e cila eshte e smuar shpirtnisht.
Lexuesi im i dashur, per ta sheruar nje shpirt te smuar shoqeror, me pare duhet te nisemi nga vetevetja, qe ta ndertojme nje shpirt te shendetshem e sa me te paster personal, profesional, familjare, institucional, shkencor, politik, fetar, kombetar dhe shtetnor. Per ndryshe do te fundosemi edhe vete ne plehrat e pa fundme, te smundjeve shpirterore qe e kane perfshire nje shoqeri te smuar. I juaj, mesuesi Isë
Bindjet tona per njerezit i formojme permes te verejturit te thjeshte e sistematik, permes thash e themeve e paragjykimeve, me tendenca te ndryshme dhe ne baze te saje i gjykojme ata, per te mire apo per te keqe. Vleresimet per njerezit, te cilat mbeshteten ne te verejturit e thjeshte, ne thash e theme e ne paragjykime me tendenca te ndryshme, nuk jane te sakta, sepse nuk mbeshteten ne argumente dhe fakte te verteta bindese e te verifikuara, te cilat dalin permes te vrejturit sistematik shkencor, por jane nje fushate e ulte me tendence per ta perbaltur personalitetin e dikujt, duke e ngritur veten ne dem te tjereve. Fatkeqesisht çdo gjykim qe e bejme per njerezit, ma shume mbeshtetemi ne te dhenat qe i marrim permes te verejturit te thjeshte, thash e themeve dhe paragjykimeve tendencioze, se sa ne te dhenat e argumentuara qe dalin nga te verejturit sistematik shkencor, te kontrolluara mire e te verifikuara ne kohe. Qasja e verojtimit te thjeshte, na bene te gabojme shpesh gjate vleresimit tendencioz te njerezve, per te mire apo per te keqe, duke i perforcuar pozicionet tona personale, kundra e pro tjereve . Sa shume ka marr hov dhe sa shume po zene hapsire dita dites, vleresimi tendencioz ne mesin e shoqerise sone kombetare, pro e kontra tjereve, per ti pozicionuar favorshem interesat dhe autoritetin personal.
Lexusi im i dashur, nuk eshte mire ti gjykojme tjeret ne baze te verejturit te thjeshte, thashe e themeve dhe ne baze te paragjykimveve, sepse vleresimet tona dalin shume subjektive, shume qesharake, te pa argumentuara dhe tersisht genjeshtra, qe behen ne dem apo ne favor te autoritetit te tjereve, per interesa personale. I juaj, mesuesi Isë
Me keto sjellje qe po i bejme, nuk ndryshohet per te mire gjendja e kombit tone, perkundrazi thellohet e keqja edhe me shume. Çdo gjendje e cila na rrethon, shkak e ka sjelljen tone per ato qe pasojne.
Nuk mundet assesi te ndryshon per te mire gjendja jone kombetare, me sjellje te korruptuara, perqarese ne baza partiake, fetare dhe regjionale, me sjellje nenshtruese e poshtruese ndaj pushtueseve tane, me sjellje dinake, cinike e injorante ndaj miqeve tane, te cilet na perkrahen ne ditet me te veshtira. Nuk mbahen miqte me sjellje e veprime te korruptuara, duke lulzuar korrupcioni dita dites, trafikimi i supstancave narkotike,militantizmi partiak e diktatura. Nuk mbahen miqte me shitjen e pasurise se perbashket kombetare, me legjitimimin e krimineleve serb neper strukturat tona shoqerore, politike e shtetnore, me themelimin e zajednicave serbe, me falje tokash serbo-malazezeve dhe maqedono-grekeve duke i ndryshuar vijat kufitare ne dem te tokave tona.
Cili prej miqeve tane, tani per tani e mbrone themelimin e Bashkesise se Komunave shqiptare me kompetenca shtetnore te shqiptareve ne trojet e veta ne Greqi, Maqedoni, Serbi dhe te shqiptareve ne Mal te Zi. A i pranojne keto shtete Asociacione te tilla, sado presion te kene nga tjeret, edhe pse krahasuar me perqindjen serbe ne Kosove, perqindja e shqiptareve eshte shume fish me e larte ne trojet e veta te pushtuara nga serbo-malazet dhe nga maqedono-greket?! Cili prej fqinjeve tane pushtues e pranon demarkacionin e kufinit, te thellohet ne teritorin e tyre, edhe pse ky teritor eshte i mbuluar mbi 50% apo 100% me trojet tona, siq po pranojne politikanet tane te mjere ne koke e ne shpirte?! Cili prej miqeve do te na perkrah, tua marrim trojet e tyre fqinjeve tane?! Cili prej miqeve do te na perkrah, siq po i perkrahin fqinjet tane pushtues sllavo-grek dhe po u apin perparesi per pranimin e tyre ne Europe, edhe pse duar e kembe i kane te lyera me gjakun e popujve te ballkanit, e sidomos me gjakun e shqiptareve?!
Lexuesi im i dashur eshte e kote pritja, qe te ndryshohet diçka per te miren e kombit tone, me keto sjellje qe po i bejme si komb, si politike, si shtet, si histori e si teritor gjeografik, duke u nenshtruar marrezisht e poshtersisht ndaj pushtueseve tane, ndaj kerkesave te Europes e nderkombetareve pergjithesisht, edhe kur nuk kane aspak te drejte, me kerkesat dhe qendrimet e tyre. I juaj, mesuesi Isë
Nuk ndjehem i suksesshem as pozitiv ne mendime, sa do pasuri te kem, e sado grada shkencore, tituj e pozita, kur e perjetoi dhembjen e popullit t’im, qe po e shkaktojne pushtuesit sllave serbo-malazez dhe ata maqedono-greke. Ndjehem i suksesshem e pozitiv ne mendime kure me shkon mendja dhe rritet deshira e vullneti, qe se bashku me popullin tim ta fitojme lirine, unitetin kombetar e vellezeror dhe bashkimin e trojeve ne nje shtet shqiptar, qe ti eliminojme njehere e mire perqarjet ne baza politike, fetare, intelektuala dhe ne baza regjionale, te mos na sundojne e nenshtrojne lehte pushtuesit tane. Ky eshte suksesi ma i madh dhe mendimi ma pozitiv i imi dhe medoemos duhet te jete edhe per shqiptaret si komb.
Ndjehem i suksesshem dhe pozitiv ne mendime kur interesat kombetare i ve ne balle te prioriteteve te mija dhe nuk i shkeli e nuk i abuzoi ato per interesa personale, duke menduar pozitivisht se, cilat jane mundesite e mija personale qe ta jap edhe une, sa do pak kontributin t’im kombetar gjithnje ne vetepermbajtje nga cdo keqeperdorim, uzurpim dhe mashtrim, per te uzurpuar dy e me shume vende pune, ne dem te tjereve, duke u pasuruar permes rrugeve jo ligjore.
Nuk ndjehem i suksesshem as pozitiv ne mendime kur profesionin t’im nuk kam mundesi e kushte te volitshme ta ushtroi me deshire e me vullnet, qe t’i perjetesoi e ti perjetoi te mirat e tije se bashku me popullin t’im.
Ndjehem i suksesshem dhe pozitiv ne mendime atehere kur une si mesues e jap kontributin tim per shkollen shqipe duke punuar ne edukimin dhe aftesimin e nxenesve e studenteve mbi baza te mirefillta kombetare, shkencore dhe mbi baza morale e njerezore, gjithnje duke ua ngjalle e perforcuar deshiren dhe vullnetin e forte te tyre per punen, mesimin, diturine, respektin, modestine, guximin dhe dashurine per atedhe e per liri, per familjen e per veten e tije. Nuk ndjehem i suksesshem as pozitiv ne mendime sado pasuri te kem, grada, tituj e pozita,atehere kur i perjetoi thelle ne shpirte keqeperdorimet e popullit t’im nga politika shtetnore, nga partite politike, nga grupe te ndryshme fetare, nga abuzimi me drejtesine dhe ligjet e saje, ekonomine, shendetesine, arsimin, biznesin dhe fusha tjera me rendesi shoqerore e kombetare. Ndjehem i suksesshem e pozitiv ne mendime duke hedhur drite sa do pak mbi keto keqeperdorime dhe duke menduar per nje politike ma kombetare e ma shtetnore ne sherbim te vendit e te kombit, duke menduar per nje drejtesi te pa anshme per t’i mbrojtur te drejtat ne menyre te barabart per secilin, pa dallim feje e politike, pa dallim race e gjinie, pa dallim moshe dhe pa dallim pozite, duke menduar per nje mjekesi me humane, me efektive, qe mbeshtetet gjithnje e me shume ne parimet etike te Hipokratit, per nje ekonomi te zhvilluar per interesa te te gjitheve, pa keqeperdorime, uzurpime dhe pervetesime te paligjeshme te asaje, per nje edukim e arsimim me cilesor qe i ploteson kerkesat me te domosdoshme te gjeneratave te reja, mbi supet e seciles varet shpresa e te ardhmes tone kombetare. Nuk ndjehem i suksesshem as pozitiv ne mendime kur neper shkollat tona e univerzitete leshohen deftesa e diploma me pare, ipen tituj e grada shkencore pa merita fare, sipas klaneve e perkatesive familjare e miqesore, kure hapen shkolla e univerzitete private pa kurrfar kriteresh, pa kurrfar cilesie e pa kurrfar kuadri adekuat.
Nuk ndjehem i suksesshem as pozitiv ne mendime atehere kur kurset dhe trajnimet e shumta organizohen mbi baza te perfitimit e shperlarjes se parave, mbi baza te mashtrimit sa per tu marr para atyre qe i frekuentojne keto kurse e trajnime , me shprese se do te pergatiten per jeten e tyre. Nuk ndjehem i suksesshem as pozitiv ne mendime, kur kurset e trajnimet i mbulojne ata qe nuk kane as pergatitje e as kritere profesionale per kurset dhe trajnimet qe i bejne, per ta dhene kontributin tyre ndaj kursisteve e te trajnuareve, te cilet paguajn para te majme dhe humbin kohe per keto kurse e trajnime, qe fare pak te mos them aspak, po tregojne suksesin e tyre per te cilin edhe funksionojne.
Lexuesi im i dashur, keshtu fillon e vazhdon pafundesisht ndjeshmeria apo mosndjeshmeria e sukseseve dhe mendimeve pozitive, per nje pjese te njerezve. Per pjesen tjeter, Zoti e befte mire! I juaj, mesuesi Ise
Ne radhe te pare e kane fjalen trajneret e puntoreve dhe reformatoret ne arsim, qe ishin ne balle te trajnimeve e reformave, te na thone dicka per kete gjendje jo te mire ne edukimin dhe arsimin tone, sepse kane pas menduare keta zoteri, se jane zbuluesit e pare te metodave, teknikave e formave bashkohore te mesimdhenjes e mesimnxenjes, te cilesimit e notimit te nxenesve, zbulusit e pare te permbajtjeve bashkohore ne arsim e edukim. Pasi qe e kam provuar ne lekure vleren dhe cilesine e kontributit, dhene nga trajneret dhe reformatoret gjate karieres sime edukativo-mesimore dhe i kam bere mbi 800 ore trajnime dhe ate pas luftes , periudhat e mahershme nuk po i numroi, ndoshta kame te drejte ta jap mendimin dhe bindjen time , qe e kam formuar gjate asaje periudhe te trajnimeve dhe reformave, se asnjeri prej atyre trajnereve dhe reformatoreve nuk ishte ne nivel te duhur dhe nuk e kishte te kjarte se qfare duhet te arrihet permes atyre trajnimeve apo reformave ne fjale, qe u shkumonte goja, gjaja si perparimtar e moderator te arsimit. Qe nga koha e Daksnerit e kam ngrite zerin, permes revistes “Shkendija” te vetemen Reviste te arsimit , te cilen e mbyllen trajneret, dhe reformatoret ne sherbim te Daksnerit, qe me plote gojen na dilnin perpara, neve qe na trajnonin se, po bejne mrekulli ne reformimin e arsimit tone, po bejne trajnime e pergatitje te mrekullushme te kuadrit mesimor, edhe pse ne te gjitha ato trajnime, une e disa shoke te mij nuk kemi pajtuar me menyren se si punohej permes nje delintantizmi te papare, gjate trajnimeve e reformave te ndryshme ne planprograme mesimore, ne tekste shkollore, ne udhezues te notimit e cilesimit te nxenenesve. Ne ate kohe trajneret, na akuzonin neve disave se, po derdhim lote korkodilli per te kaluaren e arsimit dhe po vuajme nga nostallgjija e asaje te kaluare. Ja tani lotet tane prej korkodilli, po deshmohen dita dites se, nuk paskan qene lote te korkodillit, por lote profesionalist te dashamireve te arsimit, qe ia kane kushtuar jeten profesionalisht, moralisht e kombatarisht atij. Keta lote u derdhen kote sepse hasen ne vesh te shurdhet, sikur ma heret qe hasnin ne vesh te pushtueseve tane dhe na largonin nga puna e na diferenconin si njerez te pa pershtatshm qe ta mbajm ditarin ne dore . Keta trajnere e reformator, jo vetem qe e benin kete te zeze gjate reformave e trajnimeve, por keta burra per hater te qellimeve destruktive te Daksnerit, i mbyllen per leverdite e veta institutet pedagogjike qe ishin dhe funksiononin ma pare ne nivel te Kosoves, ne nivel rajonal e komunal. E mbyllen Revisten Shkendija, te vetmen revist qe percillte porvojat e ndryshme ne arsim, e mbyllen sherbimin pedagogjiko-psikologjik neper shkolla, duke i larguar nga vendet e punes edhe pedagoget shkollor, te cilet ishin te thirrur ta benin percjelljen e organizimit edukativo-mesimor ne menyre profesionale, percjelljen e cilesimit dhe notimit te nxenesve, percjelljen e menyres se paisjes se shkollave tona me tekste shkollore e me literature te duhur profesionale per mesimdhenes, percjelljen e bashkpunimit shkolle familje, arsimtar nxenes e arsimtar prinder te nxenesve, percjelljen e paisjes se shkollave me kabinete e mjete mesimore dhe menyren e perdorimit te tyre, trajtimin ne menyre profesionale te problemeve te ndryshme qe u ndodhin nxenesve ne mesim, me shoket e tyre, me shendetin personal e probleme tjera te shumta rreth disiplines se nxenesve, rreth suksesit ne mesim, rreth vijueshmeris se rregullt neper oret e mesimit. Perkundrazi , ne vend te ktyre profesionalisteve qe jane alfa e omega e institucioneve edukativo-mesimore, i mbushen shkollat tona me sigurimca, qe me dajak e me force ta mbrojn jeten e lire dhe rregullat e rendin shtepiak ne shkolle.
Lexusi im i dashur, mos prit shum se do ta thote kush fjalen per kete gjendje jo te mire, ne edukimin dhe arsimin tone kombetar. I juaj, mesuesi Isë
Metodat, format dhe teknikat e mesimdhenjes, mjetet dhe objektet e ndryshme mesimore, literatura, tekstet dhe doracaket shkollor, fleksibiliteti, vullneti dhe kapaciteti intelektual e profesional i mesimdhenesit dhe menagjusit, se bashku dhe te kordinuar mire, e mundesojne nje mesimedhenje ma racionale, konkrete, ma joshese, per tia ngjalle kurreshtjen, vullnetin, deshiren dhe per ta paise nxenesin me shprehi e shkathtesi sa ma te mira per mesim sistematike e te sukseshme, ne klase e jashte saje, pa i lene assesi prapa shpines edhe format, teknikat, dhe metodat e mesimnxenjes se nxenesit, te cilat jane pjese e pandashme e mesimdhenjes ne procesin mesimor e jashte tije. Kjo qe e thash eshte synim i shkolles bashkohore dhe shkences se pedagogjise dhe psikologjise, qe ia kane vuar qellim e detyre prioritare vetes, ti qojne perpara proseset edukativo-mesimore ne arsim. Nese shkolla shqipe, nxenesi i saje dhe mesimedhenesi nuk paisen sa duhet e si duhet me edukate e kulture sa ma te shendosh e bashkohore pedagogjike e psikologjike, si shkollat tjera ne bote, deshirat mund ti kemi te medha qe te ecim perpara ne edukimin dhe arsimin e gjeneratave te reja, kurse mundesite jane shume te vogla per ti arrite ato deshira.
Lexuesi im i dashur, nuk e kam ende te kjarte edhe pse i kam kaluar kater dekada duke u angazhuar ne procesin mesimor se, kah po shkone shkolla, arsimi dhe edukimi yne kombetar, po ecen drejte arritjes se qellimeve qe i ka para vetit shkolla bashkohore, e qe duhet ti kete edhe shkolla jone kombetare, nxenesi i saje dhe mesimdhenesi, apo ka stagnuar ne vende duke degraduar edhe ate qe eshte arrite me mund deri me tani?! I juaj, mesuesi Isë
Njohja me fenomenet natyrore, shoqerore dhe shpirterore te kesaje bote, mundesohet permes trurit tone. Keto fenomene i kuptojme, i ndryshojme, i persosim dhe i pershtatim per nevojat tona jetesore fale trurit.
Sa e pa vlefshme do te ishte jeta pa njohjen vizuele te kesaje bote, qe mundesohet permes syve tane, te cilet funksionojne ne saje te trurit, Sa e pa vlefshme do te ishte bota akustike ne mungese te vesheve tane ,si shqisa degjimore te cilat jane te lidhura ngusht me trurin. Nuk do te kishin vlere aspak shqisat e nuhatjes , shijes dhe shqisa e lekures pa trurin, qe na mundesojne te njihemi me llojet e ernave te kendeshme e te pa kendeshme, me llojet e shijeve te ndryshme te ushqimit dhe lengjeve. Po ashtu nuk do te kishin vlere aspak edhe shqisa statike qe mundeson baraspeshen e trupit tone, shqisa kinestetike qe mundeson levizjen e gjymtyreve te trupit dhe shqisa organike qe mundeson njohjen tone me dhembjet e ndryshme ne trup, me helmimet, me ngopjen e me urine.
Vertet vlere te madhe e te pazavendesueshme ka truri per jeten e njeriut, per zhvillimin e tije, per hulumtime te ndryshme ne fenomenet natyrore, shoqerore e shpirterore te kesaje bote, qe jane te domosdoshme ti njohim sa ma shume, ti zhvillojme e ti pershtatim per nevojat tona, per ta bere nje jete ma cilesore, ma humane, te lumtur e produktive, permes njohjese, pershtatjes, zhvillimit dhe persosjes se tyre.
Lexusi im i dashur, pasurine ma te madhe te kesaj bote e kane ata njerez qe bejne perpjekje ta njohin, ta zhvillojne dhe ta persosin sa ma shume trurin e tyre. Te rralle jane ata njerez qe i shfrytezojne mrekullite e trurit mbi 7%. Pjesa tjeter e trurit tone qe kap shifren 93% nuk shfytezohet dhe na rrine kote duke mbajtur per se rendi ne koken tone. I juaj, mesuesi Isë
Veset e pertacit manifestohen permes mungeses se deshires per pune, njeri me tipare dembelellaku, i ngathte, i plogshte, gjumash i tepert, nuk luan nga vendi prej dembelellakut. Pertaci eshte i varfur per nga vetedija dhe nuk e kupton se sa e rrezikshme eshte pertacija per njeriun, edhe pse ajo e zhvesh pertacin tersisht nga elementet kyqe, per te bere jete me dinjitet, duke e varferuar ate plotesisht dita dites.
Veset e qoroditura te koprracit manifestohen permes dashurise se tepruar ndaj parase, duke e dashur ate dhe kursyer, ma shume se sa veteveten. Koprraci edhe boten po takete, nga pangopesia e tije, kerkone edhe nje bote tjeter. Ai çdo gje grumbullon per veten, e asgje nuk u jep tjereve, as guret e malit qe jane me bollak. Edhe po te vdes njeriu, duke pritur ndihmen e koprracit, koprraci nuk ka zemer e shpirte ta ndaj nje cente nga gjepi i tije, per tia shpetuar jeten e tjetrit.
Lexusi im i dashur, duhet te bejme qmos te mos i marrim veset e qoroditura te pertacit dhe koprracit, nese kemi deshir te jetojm te lire, te lumtur e me dinjitet. I juaj, mesuesi Isë
Niveli ma i ulte i njeriut eshte te beje jete duke i genjyer e mashtruar tjeret. Ata qe mesohen te jetojne me genjeshtra e vese tjera te liga, veshtire e kane ta perballojne e ta pranojne te verteten dhe te jetojne, pa i genjyer dhe mashtruar tjeret.
Genjeshtari e mashtruesi, per te bere jete tjeret i shete, i vrete, i trafikon, i dhunon dhe i poshtron, per te bere jete siq e ka zakon. I takon ky zakon atij qe eshte njeri apo nuk i takon?!
Lexusi im i dashur, nese bejme jete permes genjeshtres e mashtrimit te tjereve, ne fund te jetes, haraqin ma te madh do ta paguajme vete. I juaj, i juaj mesuesi Isë
Gjithnje e me shume po politizohet qeshtja e profesioneve dhe posteve politike e profesionale. Ky politizim e ka krijuar nje paralize totale te zhvillimit politik, ekonomik, bujqesor, shendetesor, arsimor, kulturor, policor, ushtark dhe juridik, ne nivel kombtare.
Nuk mund te kete qeveri efektive, nese mbulohet me njerez qe nuk jane ekspert te fushave qe e perbejn kabinetin qeveritar. Fatkeqesisht, profesionalizmi eshte shenderruar ne militantizem partiak, qe mese paku behet fjale per pergatitje profesionale e shkencore, gjate ndarjes se pergjegjesive te niveleve te ndryshme shtetnore e kombetare.
Eshte shume qesharake tu ipen pergjegjesi shtetnore e kombetare, puthadoreve te politikes se lidereve te tyre politik, e jo eksperteve te fushes per te cilen u ipet pergjegjesia ne nivel vendi, komune apo ne nivel te nje institucioni. Ne çdo fushe jane politizuar profesionet dhe nuk pytet fare kush per profesionin, por vleresohet ai , sa eshte militant besnik i partise. Si mund te quhet kjo gjendje ndryshe, perpos fatkeqesi shtetnore e kombetare, ku per minister te energjetikes emrohet nje historjan, minister i drejtesise emrohet nje kimiste, minister i arsimit emrohet nje jurist, minister i bujqesise nje matematicient apo muzikante, minister i infrastruktures nje biolog, pra minister pas ministrit , qe nuk kane kurrfar pergatitje profesionale per ate fushe ne te cilen edhe e marrin pergjegjesine.
Po kjo gjendje politizuese po i percjelle edhe institucionet tona punuese, shtetnore e private, si ne institucionet edukativo-arsimore te nivelit parauniverzitar e univerzitar, institucionet kulturo-artistike, bizneset private e shtenore, policine, ushtrine, shoqatat e ndryshme shtetnore e jo shtenore dhe institucionet fetare deri tek Akademija. Çdo kund kane dale ne balle dhe u prijne ketyre institucioneve vetem militantet partiak, qe me se paku kane pergatitje profesionale, te marrin pergjegjesi per vendet e punes dhe per pozitat qe i uzurpojne pa kurrfar merite ne krah te nenes parti dhe ne krah te liderit te tyre ne balle te partise, qe i perulen pa pergatitje profesionale e intelektuale, por te paisur mire me grada shkencore brenda nje nate nga Mrr, ne Drr. dhe nga Drr. ne Akademik ,edhe pse nuk e qajne koken fare se i njohin apo nuk i njohin gjerat per te cilat e kane marr pergjegjesine.
Lexuesi im i dashur eshte ne nderin tone personal, familjar e kombetar, qe mos ti bashkangjitemi ketij rrugtimi te turpshem, qe e bejne te gjithe ata te cilet jane pa kurriz fare, dhe po e paralizojne tere procesin e zhvillimit tone shtetnor e kombetar. I juaj, mesuesi Isë
Nuk behet organizim i mirefillt, udheheqje e duhur dhe racionale gjate reformimit te struktures se procesit permbajtesor, e organizativ te edukimit e arsimit tone kombetar dhe trajnimit e pergatitjes se punetoreve, per nje pune me efikase neper institucionet tona edukativo- arsimore qe nga qerdhet, entet parashkollore, ato shkollore e deri ne univerzitet, pa e marr pergjegjesine kryesore te reformimit pedagoget dhe psikologet, te cilet jane me te pergatriturit profesionalisht e moralisht per te bere reforma ne edukimin e arsimin tone kombetar.
Nese me trajnimet e punetoreve te arsimit kuptojm paisjen e tyre dhe aftesimin qe ti perdorin ne menyre sa me efikase metodat, format dhe teknikat e ndryshme bashkohore, per ta organizuar nje proces mesimor sa me efektiv, sa me produktiv e sa me te kjarte e me te lehte per nxenesit. Nese me keto trajnime kuptojm aftesimin e pergatitjen e punetoreve te arsimit se cilat forma, cilat metoda, teknika e mjete duhet te perdoren per cilesimin e nxenesve dhe notimin e tyre, nese me kete trajnim kuptojm aftesimin e tyre per perdorimin sa me efikas te mjeteve dhe literatures mesimore dhe menyres se si te bashkpunohet me nxenes e me prinderit e tyre, duhet ta kemi te kjarte sa me pare, se profesionalistet me te pergatitur dhe me kompetet per ta organizuar e per ta udhehequr kete proces te reformimit edukatiovo-arsimor jane pedagoget dhe psikologet, te cilet gjate gjithe periudhes se tyre te studimeve, merren ne menyre te organizuar profesionale e shkencore me hulumtimin, kuptimin, zbulimin dhe organizimin e formave, metodave dhe teknikave me bashkohore te organizimit te procesit edukuativo-mesimor. Merren me hulumtimin e permbajtjeve te nryshme edukativoaresimore qe kontribojne ne edukimin intelektual, shendetesor, moral, social e kombetar dhe me edukimin sa me gjitheperfshires te gjeneratave per nje jete me efektive.
Fatkeqesisht ky proces me rendesi jetike per arsimin tone po organizohet dhe po udhehiqet nga ata te cilet mese paku jane profesionalist, kompetent e te pergatitur per ta marr ne pergjegjesi nje barre kaqe serioze e kaqe te rende mbi supete e veta. Nuk behet pune efektive, nese organizimi dhe udheheqja e trajnimit te puntoreve te arsimit behet permes biologeve, matimaticienteve, fizicienteve, gjeografeve, historianeve, ekonomisteve dhe nje numri jo profesionalistesh,qe gjate pergatitjes se tyre profesionale ne studime jane marr me studimin e problemeve te ndryshme shkencore qe nuk kane te bejne fare me hulumtimin, studimin dhe organizimin e formave, teknikave dhe metodave mesimore gjate organizimit te procesit mesimor, cilesimit te nxenesve, bashkpunimit me ta dhe me prinderit e tyre dhe nuk i kane hulumtuar fare komponetet baze te edukimit intelektual, shendetesore, moral, social e kombetar..
Po keshtu po ndodhe edhe me reformimin e arsimit dhe hartimit te ashtuquajtur Korikulat e Kosoves. Nese me reformim kuptojm ndryshimin e gjerave te vjetruara ne arsim dhe zavendesimin e tyre me ato te rejat, nuk mund ta bejn kete dytyre kaqe serioze, militantet partiak qe nuk e kane pergatitjen superiore profesionale pedagogjike- psikologjike, qe ne menyre shkencore te hulumtohen dukurite e vjeteruar ne arsim qe ti zavendesojn ato me te reja, sipas kushteve dhe mundesive qe i posedon vendi, sipas rrethanave qe po na imponohen dhe po na derigjojn, ne aspektin ekonomik, profesional e politik.
Trajnimet dhe reformat ne arsim, dita dites po shtohen, kurse arsimi dita dites po degradohet, sepse reformat, trajnimet, organizimi dhe udheheqja fatkeqesisht ka mbete ne duar te atyre qe nuk jane kompetent profesionalisht, moralisht e kombetarisht te merren me kete qeshtje kaqe serioze e delikate kombetare.
Lexuesi im i dashur, trajnime dhe reforma ne arsim munde te bejne ata qe jane te pergatitur profesionalisht nga aspekti pedagogjik e psikologjik. Askush tjeter nuk mund ta beje kete suksesshem, perpos synimit te shperlahen para, ne emer te reformave ne arsim dhe ne emer te trajnimit te puntoreve te arsimit per kete qeshtje, sepse shkenca e pedagogjise dhe e psikologjise ne menyre profesionale e shkencore merren me keto qeshtje seerioze e dilikate te arsimit dhe edukimit ne te gjhitha nivele. Ripostim. I juaj, mesuesi Isë
Gjithçka që ndodh përreth nesh gjate jetës , në një qast apo tjeter qoftë, e mirë apo jo, është tërhequr nga mendimet dhe sjelljet tona. Andaj secili prej neve eshte mire t’i kontrollojme sa më shumë mendimet e sjelljet qe i perdorim gjate jetes, t`i kuptojme ato, kane apo nuk kane natyrë pozitive, jane apo nuk jane te vlefshme per ne, per familjen, shoqerine e per kombin, qe ti menagjojme sa ma mire. I juaj, mesuesi Isë
Nese e konsiderojme si optimizem besimin ne forcat tona personale, besimin ne punen dhe pergjegjesite qe i kane tjeret, si ne drejtesi, ne politike, shendetesi, ekonomi dhe arsim e edukim per kohen qe po e jetojme, vertete nuk ka vende per optimizem te tepruar. Te kesh optimizem te tepruar ne kete realitet, duhet te jeshe prepotent apo perkrahes i prepotenteve qe imponojne optimizem permes pergjegjesise dhe pozicionit te tyre qe e kane ne pushtete, duke deklaruar dhe imponuar optimizem maksimale per punen dhe vepren e tyre personale, edhe pse puna dhe vepra e tyre e ka sjelle ne kete situate te mjere gjendjen e vendit, duke punuar per interesat e veta, e ne deme te interesit shtenore, kombetare e shoqeror ku mbi 50% e popullates eshte ne gjendje te palakmuar te te jetuarit dhe perdite e me shume po u vidhet shpresa qe te mendojne e te veprojne me optimizem, sepse here here u mungon kafshata e bukes dhe kulmi i shtepise, pa ato orendite prrallore qe i kane bosat e suksesit, interesit dhe optimizmit prepotent te politikes.
Ky eshte rreziku maksimal i optimizmit te tepruar e jo real. Te mendosh pozitivisht dhe me optimizem per gjerat negative( edhe pse ndoshta disa e kemi te mbushur koriten perplot), ky far optimizmi nuk don koment, sepse eshte i zhveshur tersisht nga humanizmi.
Nese pesimizmi konsiderohet humbje e besimit ne forcat vetanake, ne punen dhe veprimin e tjereve qe kane pergjegjesi e pozita pergjegjese ne politike e ne drejtesi, ne shendetesi e ekonomi, ne edukim e ne arsim, a nuk eshte ky pesimizem real, qe e ka humbur besimin ne kete gjendje te trazuar tej mase, qe e kane sjelle bosat e suksesit dhe interest qe i kemi ne balle?! A ka mundesi personale e shpirtnore te krijohen mendime pozitive dhe besime optimiste tek ata qe keqeperdoren nga politika, drejtesia, shendetesia, ekonomia, edukimi dhe arsimi, qe gjenden ne duar te korruptuareve?! Ku mund te kete vend optimizmi, perpos optimizmit qe po e pres me padurim nga forca e popullit, i cili duhet tu besoje forcave te veta te perbashkta dhe te ngritet me optimizen, per mi ra grusht mu ne zemer dhe ta qrrenjos njehere e mire kete gjendje te palakmuar per 70% te popullates sone.
Lexuesi im i dashur mos u bene optimist i tepruar, nese nuk done te jesh prepotent e ne sherbim te prepotenteve, qe imponojne optimizem per ate qe e bejne ne dem te interesave tona dhe kombit ne pergjithesi! I juaj, mesuesi Isë
Ate qe e flasim, e mendojme dhe ate qe e bejme, e bejme nene forcen shtytese te dhembjes dhe kenaqesise sone, te cilat gjenden prezente tek ne dhe ndikojne ne mendimet e veprimet tona.
Çdo gje qe e bejme gjate jetes, prapa saje qendron forca shtytese e dhembjes dhe e kenaqesise me te cilat i kemi lidhe mendimet dhe veprimet tona.
Nese ky konstatim psikologjik i qendron argumenteve ne kohe e ne hapesire, per ne eshte mese e domosdoshme te jemi sa me te vemendshem e largepames, qe ta kuptojme forcen shtytese te dhembjes dhe kenaqesise, e cila ka ndikim te madhe ne mendimet dhe sjelljet tona.
Per ta kuptuar me mire kete qe e thash me larte, do te na sherbej pyetja qe mund tia bejm vetit,si psh: Cila eshte ajo force shtytese qe e bene njeriun te sillet egersisht dhe pa keqeardhje ne mes njerezish, te sillet si pis, si vjedhes, rrenacak, i pandershem, si vrases, kriminel, dhunues e poshtrues i tjereve, te sillet si dinak, cinik, hipokrit dhe injorant?
Kurse ne anen tjeter vlene te behet pyetja se cila eshte ajo force shtytese qe e bene njeriun te mendoi e te veproio heroikisht, ta jap kontributin e vete maksimal si bemires e human, ti respekton e ti dashuroi tjeret, te bashkpunoi e te sakrifikoi per tjeret, te jete i sjellshem, punetor, i moralshem dhe i beses?
Mos valle eshte menyra e lidhjes se mendimeve dhe veprimeve tona , nen menyren e forces shtytese te dhembjes dhe kenaqesise sone, te cilat munde te sjellin deme ose dobi te medha personale, familjare dhe kombetare? Krimineli e lidhe kenaqesin me veprat kriminale, dhembjen me humbjet personale. Patrioti e lidhe kenaqesine me veprat heroike e kombetare, dhembjen me humbjen e shkaterrimin e interesave kombetare, ku e gjejne veten edhe interesat personale. Humanisti e lidhe kenaqesine se sa u ndihmon tjereve pa i domtuar interesat e askujt, dhembjen me pamundesine tu dale ne ndihme atyre. Jo humanisti kenaqesine e lidhe ne dem te interesave te tjereve e dhembjen kur i humb interest e veta. I pamoralshmi e lidhe kenaqesine me veprat amorale, dhembjen e lidhe kure tjeret e turperojne personalisht e familjarisht. Tradhtari e shpiuni e lidhe kenaqesine me tradhtine e shpiunazhen, dhembjen e lidhe kure tradhtohet e shpiunohet personalisht nga tjeret. Dinaku dhe ciniku kenaqesine e lidhe kur i mashtron tjeret, dhembjen e lidhe kur mashtrohet ai vete nga tjeret. E shembuj te tille te shumte.
Lexuesi im i dashur, do te ishte shume e leverdishme per ne, qe te kemi kujdese te shtuar se, me cilen force shtytese po i lidhim mendimet dhe veprimet tona, me forcen shtytese te dhembjes per tjeret apo kenaqesise personale ne deme te tjereve. I juaj, mesuesi Isë
Ndërdija është toka e botës sone te brendshme shpirterore ku mbillen, zhvillohen dhe i japin frytet farat e vetëdijes sone.
Sa ma te shëndetshme e ma pjellore të jenë faratë që i mbjellim ne token e nderdijes sone, edhe frytet qe i korrim do te jene te tilla. Frytet qe dalin nga nje fare e shendetshme e vetedijes sone, na bejne ma gazmor, ma te pasur shpirterisht, ma te shendetshem, te guximshëm, te sukseshëm, te dashur, punetor, te dijshem, orator, gjenial dhe me plote virtyte tjera njerzore. Nuk eshte mire per vetedijen tone ta mbjellim faren e ankimit ne nderdije, se po vuaj nga varferija, se nuk jame mire me shendetin, se jame i rrethuar me njerez te kqije, se nuk kam perspektive, se kam pengesa nga tjeret dhe kam probleme e halle te shumta ne jete.Sa me shume qe ankohemi, po per aqe i sjellim vetit situata te tilla me plote halle e probleme. Farat e vetedijes sone qe ia dergojme nderdijes, nderdija i merr si porosi te kryera nga vetedijes dhe i shendrrone ne realitet.
Edhe ata qe solidarizohen me ankesat e tjereve dhe ndjejne keqardhje per ta, ne te njejten kohe jane duke terhequr situata te ngjajshme edhe per veten e tyre. Ankuesit duhet bere me dije se, problemet e tije nuk zgjidhen me ankesa, por ato zgjidhen duke u angazhuar ne menyra te ndryshme me i zgjidhe ato, duke i permiresuar ne dobine e tije personale. Ky eshte solidarizimi ma i mire me ate qe ankohet. Ne rast nevoje, ankusit ti ipet mundesi edhe matrialisht dhe te udhezohet ta nderroi rrugen e ankimit si ves njerezor, me te cilin nuk zgjidhen problemet por perkundrazi shtohen ato.
Do te ishte mire per ne, te mos ankohemi dhe mos te solidarizohemi me ankesat, por te angazhohemi, te punojme, ti kerkojme dhe ti marrim te mirat e kesaje bote, qe i meritojme dhe na duhen.Pa merite asgje nuk duhet marre, sepse nuk na takon. Lexusi im i dashur, mbjellja e farave te kqija ne nderdijen tone, na detyron te korrim barishta e therra, ne vende te fryteve te mira, qe na duhen gjate jetes. I juaj, mesuesi Isë
Nëse doni të fitoni besimin në mesin e tjerëve, ta ruani autoritetin dhe vleren qe e posedoni, bëjeni atë që jeni zotuar. Zhvilloni reputacionin e personit të cilit i besohet në cilindo segment të jetës. Përmbushni obligimet ashtu siç keni premtuar. Premtimet boshe para audiences sone, e humbin autoritetin dhe ate vlere qe e posedojme, e humbin besimin tek tjeret dhe ata i kthen ne kundershtar tane. Nese doni te fitoni besimin ne mesin e tjereve, mos i merrni ato pergjegjesi per te cilat nuk jeni te pergatitur profesionalisht, moralisht e kombetarisht t`u dilni zot pergjegjesive qe i merrni, sepse do beheni gazi dhe turpi i botes. Nuk eshte mire, nuk eshte produktive, nuk eshte e ndershme, as e moralshme e as kombetare, te merren apo te uzurpohen pergjegjesi per interesa personale, duke i demtuar e shkaterruar interesat e tjereve. Kjo dukuri negative eshte bere mode ne realitetin tone kombetar dhe dita dites po nenvleresohet diturija, pergatitja profesionale, morale e kombetare e tjereve, duke ardhe ne shprehje sherbtoret e politikes se kohes, te cilet nuk kane aspak potencial intelektual, profesional, moral e kombetare, perpos gatishmerise te sherbejne si militant te verbet per padronet e tyre politike. Eshte shkatrrimtare per vendin kure i uzurpojne vendet me pergjegjesi te larte shoqerore e kombetare, jo profesionalistet, te cilet deshmohen vetem si militant partiak edhe pse niveli i pergatitjes se tyre per pergjegjesine qe kane marre, i bene shume qesharak. Dote ishte tmmerr per drejtesine nese e marrin pergjegjesine ta menagjojne ate, specialistet e trenave te hekurudhes, specialistet e anijeve detare. Do te ishte tmerr ta marrin pergjegjesine per Elektro Koseven Historian e agronom te ndryshem. Ta marrin pergjegjesine ne ekonomi, filozofet e psikologet. Ta marrin pergjegjesine ne edukim e arsimim, gjeodetet, sizmologet, xehtaret e arkeologet. Ta marrin pergjegjesin ne politike kleriket fetare e ne fe politikanet. Politikes sone ne nivel kombetar, iu kane perzi kabllat mes pergjegjesive profesionale, politike e fetare. Lexusi im i dashur, nese don ta fitosh besimin e tjereve, ta ruash autoritetin dhe vleren qe e posedon, beje ate qe je zotuar, zhvilloje reputacionin e personit te cilit i besohet dhe permbushi obligimet dhe premtimet qe je zotuar. I juaj, mesuesi Isë
Ne koken e secilit individ, sa do i ngritur qofte, ku ma shume e ku ma pak prodhohen mendime pozitive dhe negative, sipas rrethanave qe e rrethojne individin, sipas kapacitetit te tije intelektual per ti kuptuar ato rrethana dhe sipas kendveshtrimeve qe ua bejne atyre rrethanave secili person , edhe pse here here mendimet ngegative i kamuflojme me petkun e mendimeve pozitive. Me nje fjale, bejme politike edhe pse na djege diçka perbrenda. Ky kamuflim perdoret ne forme lajke e dinakerie, per ti plotesuar interesat personale apo per ti shpetuar situatave te disfavorshme. Populli thote:” Nevoja te qone ne dere te hasmit, edhe pse ke mendime negative per te” Nuk eshte mendim i qelluar e as pozitiv, nese bejme ndarje bardhe e zi te atyre qe mendojne vetem pozitivisht dhe atyre qe mendojne vetem negativisht. Kete ndarje bardhe e zi e bejne vetem ata, qe nuk e kuptojne fare, se çka eshte mendimi pozitiv e çka ai negative, sepse ne kokat e te gjitheve eshte e pamundur te mos prodhohen mendime pozitive dhe mendime negative, varesisht prej situatave qe rrethohemi.
Cili eshte ai shqiptar qe mundet me prodhuar mendime pozitive per gjendjen e shqipetareve ne ballkan, per gjendjen e shqiptareve nene pushtimin malazez, serb, maqedon dhe grek?! Pozitivisht mund te mendojne per kete gjendje te shqiptareve, vetem ata shqiptare qe kane qene e jane tradhtare, qe nuk kane shpirte e ndjenja kombetare, qe mendimet e tyre jane te mbushura perplot me interes e pafytyresi, te cilet krijojne qetesi e lumturi, ne mesin e nje popullate prej 70% e cila vuan ne mjerim, ne varferi e pa liri. Keto mendime nuk jane mendime pozitive, por jane nje mjerim shpirtnor i atyre qe mbi germadhat e ketije vendi, mbi fatkeqesine e ketij kombi, ndertojne endrrat e tyre te lumturise. Per ta pershkruar gjendjen e mjere dhe te ndotur shpirterore te tyre, vlene thenja popullore:” Stambolli po digjet, kurse kurva prane pasqyres, po krihet, po lyhet e po ngjyhet ,per tu defryer diku”.
Si mund te kete mendime pozitive per gjendjen e qeshtjes sone kombetare, si munde te kete kenaqesi e lumturi per kete gjendje te qeshtjes sone kombetare, te dare e te perqare, pa liri e ne vafrferi, si mund te kete mindim pozitiv kur vendin tone e leshojne te rijte duke u tretur rrugeve te botes, per ta siguruar kafshaten e bukes, i turturuar dhe i perulurnga padronet e tije?! Po, mund te kete mendim pozitiv per kete qeshtje kombetare, vetem te ata persona, qe jane nene ndikimin e alkoholit dhe substancave narkotike dhe te ata persona qe e kane pesuar nje doze te qrregullimeve psikike, qe per idol e per ideal, i kane vere ne rende te pare interesat e veta personale. Mendimet pozitive dhe negative, nese perputhene drejte me situatat qe na rrethojne, jane mendime te drejta e te verteta, kurse mendimet qe dalin nga iluzionet tona, te kamufluara , qofshin ato pozitive apo negative, nuk jane mendime te verteta e as te drejta.
Lexuesi im i dashur, edhe kur mendojme pozitivisht edhe kur mendojme negativisht, nese mbeshtetemi ne argumente dhe fakte te verteta, duke mos i thene te zezes e bardhe dhe te bardhes e zeze, jemi large iluzioneve mashtruese dhe paragjykimeve qe nuk mbeshteten ne argumente dhe fakte te verteta, por mbeshteten ne egon personale, ne interes dhe ne endrra me sy te hapur. I juaj, mesuesi Isë
Nese na ka humbe motivi dhe deshira, qe te behemi te dashur me te afermit tane e me tjeret, duhet bere te pamunduren t`i gjejme e t`i rrisim ato, nese deshirojme te ndjehemi optimist, human, te qendruehsem e te forte ne jete. Kete e arrijme duke ia rikujtuar vetes perhere se, rritja e motivit dhe deshires, te behemi te dashur me te afermit tane e me tjeret, eshte me se e nevojshme dhe e domosdoshme, sepse permirsimi i raporteve me te afermit tane dhe me njerzit ne pergjithsi, na sjelle gezim te perhershem ne jete dhe prestigj te madh ne shoqeri.
Te mos mbesin keshillat fjale te thata, ato duhet ti perdorim ne praktike dhe t`i bejme shprehi te perhershme jetesore.
Nuk duhet nxituar te kritikojme apo te konfrontohemi me njerez, nese diqka nuk na shkone per shtati personalisht, por duhet te vetpermbahemi dhe t`i analizojme shkaqet, qe ti kuptojme ata, pse jone ne ate menyre e jo ne menyren tjeter.
Edhe pse shpeshhere, me lehte na vie t`i qortojme tjeret sesa ti lavdrojme ata, ne vende qe te ndodhe e kunderta me ne, sepse me qortime asgje e mire nuk arrihet me ta, perpos te kqijave.
Ne shpesheher ua zeme frymen dhe ua mbyllim gojen tjerve, duke u treguar atyre deshirat dhe brengat tona, ne vend qe tu japim rast atyre ti tregojne deshirat dhe brengosjet e veta. Te fitojme shprehi te mira na duhet kohe, durim, vullnet dhe guxim, ti aplikojme me bindje e vendosmeri ato gjat jetes.
Duhet te gjejme kohe dhe te mendojme seriozisht per sjelljet tona, duke i analizuar ato, se sa jane te gabuara e sa jo.
Ne fund te çdo jave, duhet bere shprehi ta pysim veten dhe te pergjigjemi ne keto pyetje,si psh. Çfare gabimesh kam bere ne kete jave? Çka me ka shtyre t`i beje ato? Si kam mundur me mire te veproje? Çfare mesimi kam nxjerre nga ato sjellje e veprime qe i kam bere?
Nese kete shprehi e bejme, do te fillojme ta njohim ma mire veten, do te behemi mesues te vetevetes dhe do ta rrisim aftesine tone te sjelljes se mire e te sinqert me njereze, duke zene vend meritor tek ata, edhe nese u drejtohemi ndojhere me kritika te arsyshme rreth veprimeve te tyre, qe bijne ndesh me parimet dhe virtytet njerezore. Lexusi im i dashur, rritja e motivit dhe deshires per t`i dashur ma shume familjaret, te afermit tane dhe njerezit ne pergjithesi, na bene te ndjehemi krenar, optimist, aktiv, human, te qendrushem, ma te forte e ma racional ne jete dhe na bene te lumtur e me prestigj te madhe ne shoqeri e ne familje. I juaj, mesuesi Isë
Nese me trajnimet e punetoreve te arsimit kuptojme paisjen e tyre dhe aftesimin qe ti perdorin ne menyre sa me efikase metodat, format dhe teknikat e ndryshme bashkohore, per ta organizuar nje proces mesimor sa ma efektiv, sa ma produktiv, sa ma te kjarte e sa ma te kuptuehsem per nxenesit. Nese me keto trajnime kuptojme aftesimin e pergatitjen e punetoreve te arsimit se cilat forma, cilat metoda, teknika e mjete, duhet te perdoren per cilesimin e nxenesve dhe notimin e tyre, nese me kete trajnim kuptojme aftesimin e punetoreve per perdorimin sa ma efikas te mjeteve mesimore, literatures, teksteve shkollore, doracakeve keshillues metodik dhe menyres se si te bashkpunohet me nxenes e me prinde te nxenesve, duhet ta kemi te kjarte sa me pare se, profesionistet me te pergatitur dhe me kompetet per ta organizuar e per ta udhehequr kete proces edukatiovo-mesimor jane pedagoget, te cilet gjate gjithe periudhes se tyre te studimeve, merren ne menyre te organizuar e ne menyre shkencore me hulumtimin, kuptimin, zbulimin dhe organizimin e formave, metodave dhe teknikave ma bashkohore te organizimit te procesit edukuativo-mesimor ne shkolle.
Fatkeqesisht ky proces me rendesi jetike per edukimin e arsimin tone po organizohet dhe po udhehiqet nga ata te cilet mese paku jane profesionalist, kompetent e te pergatitur per ta marr ne pergjegjesi nje barre kaqe serioze e kaqe te rende mbi supete e veta. Nuk behet pune efektive, nese organizimi dhe udheheqja e trajnimit te puntoreve te arsimit behet permes biologeve, matimaticienteve, fizicienteve, gjeografeve, historianeve, ekonomisteve dhe nje numri jo profesionistesh, qe gjate pergatitjes se tyre profesionale ne studime jane marr me qeshtje krejtesisht tjera , qe nuk kane te bejne me procesin ne fjale.
Po keshtu po ndodhe edhe me reformimin e arsimit dhe hartimit te ashtuquajtur Korikulat e Kosoves, po keshtu po ndodh me hartimin e perpilimin e teksteve shkollore e literatures ndihmese, po keshtu po ndodhe me pergatitjen e doracakeve udhezues metodik per arsimtare dhe testeteve per testimin e nxenesve. Komplet pergatitje nga dora e mendja e atyre qe nuk jane te pergatitur profesionalisht per kete qeshtje. Nese me reformim kuptojme ndryshimin e gjerave te vjetruara ne arsim dhe zavendesimin e tyre me ato te rejat, nuk mund ta bejn kete dytyre kaqe serioze, militantet partiak qe nuk e kane pergatitjen superiore profesionale pedagogjike- psikologjike, qe ne menyre shkencore te hulumtohen dukurite e vjeteruar ne arsim qe ti zavendesojn ato me te reja, sipas kushteve dhe mundesive qe i posedon vendi, sipas rrethanave qe po na imponohen dhe po na derigjojne, ne aspektin ekonomik, profesional e politik.
Trajnimet dhe reformat ne arsim, dita dites po shtohen, kurse arsimi dita dites po degradohet, sepse ka dale tersisht organizimi dhe udheheqja nga duart e profesionalisteve kompetent per kete qeshtje.
Lexuesi im i dashur trajnime dhe reforma ne arsim munde te bejne ata qe jane te pergatitur profesionalisht nga aspekti pedagogjik e psikologjik, sepse keto shkenca merren kryekput me edukimin dhe arsimimin e gjenaratave ne menyre shkencore e jo ne menyre anarhike, sa per te bere diçka. I juaj, mesuesi Isë
Mesuesit e shkolles shqipe ne Kosove kane ra ne pike te hallit, duke aplikuar korikula te “reja” me te njetat tekste e literature e cila ka me teper se dhjete njezet e me shum vite qe perdoret ne edukim e arsim te gjeneratave tona. Po ashtu kane ra ne pike te hallit sepse shume tekste mesimore neper lende te ndryshme edhe nuk ekzistojn fare, qe ti pergjigjen kerkesave te korikulare ne nivel te kosoves. Per realizimin e ketyre kerkesave neper shkollat tona, mungon edhe rrejeti kompjuterik ,qe te lidhen nxenesit dhe arsimtaret me korikulat ne nivel te ministrise ,per te gjetur matrial punues dhe ti kordinojne punet edukative mesimore nga niveli me i larte deri tek niveli shkollor, qe mos te punohet ne anarhi, secili sipas deshires se vete. Korikulat e Kosoves e kane bere nje sallate ruse ,duke perzire lloj lloj gjethesh ne sallate, per tia shtuar shijen sallates, edhe pse konsumuesi i saje ka pak shije per te, sepse gjella kryesore eshte po ajo qe ishte me pare, perpos perzhitja qe po i behet sallates eshte ndryshe. Ne korikulat e Kosoves, pa asnje metodologji hulumtuese pedagogjiko-psikologjike, disa lendeve ua kane rrrite fondin e orve,e disave ua kane zvogluar deri ne permasa qesharake ,qe mos te them edhe te turpshme, e dredharake, duke minuar ndikimin edukativ e mesimore te tyre e disave duke ua shtuar kompetencat. Po ato tekste qe i kishim me pare, po perdoren edhe tani, duke krijuar habi tek mesimdhenesi, se cka duhet me zgjedhe e cka me lene dhe cka duhet me shtuar nga lenda e tij mesimore, e cila eshte shkrire ne fusha korikulare. Mos te flasim per mundesite e nxenesit qe jane edhe me te vogla, ta gjejne veten ne keto kerkesa befasuese dhe te pa kordinuara fare. Ne korikula parashihet qe te perdoret literatur e shumanshme per procesin mesimor, te perdoren mjete te shumta mesimore edhe pse shkolles sone po i mungojne karrikat dhe bankat qe te ulen lirshem ne to nxenesit tane, ku jane te grumulluar deri ne 50 e ma shume vete ne nje klase. Edhe pse shkolles sone po i mungojne kabinetet te cilat ne shume shkolla kane mbete te zbrazta, pa mjete mesimore. Edhe ato pak mjete qe ekzistojne neper disa kabinete, pak ose aspak perputhen mundesite qe te perdoren ato sepse bijne ndesh me literatyren dhe tekstet shkollore qe u ka skaduar afati i perdorimit. Ne korikula preferohet qe te behet pune ne grupe, kurse ora mesimore zgjate vetem 40 minuta, edhe pse punes ne grupe minimumi i duhet kohe deri ne 120 minuta, qe vertet te punohet sipas standardeve te reja mesimore. Ne krokule parashihet edhe menyra e te notuarit te nxenesve tane, kurse mundesit tona jane shume te vogla, qe te bejme testim e cilesim real te nxenesve tane, qe mos te them testim e cilesim kopjues ne permasa tragjike, pa kurrfar kriteri pedagogjik e psikologjik, qe e kerkon cilesimi dhe vleresimi bashkohor permes testeve e permes menyrave te ndryshme te notimit dhe cilesimit.
Lexuesi im i dashur, qenka shume e demshme per arsimin dhe edukimin tone dhe shume e mundimshme per mesimdhenesin, te bejm korikula te “reja” mbi tekste e literatur te vjeter shkollore, ne mungese te kabineteve e mjeteve mesimore, ne mungese te hapsires shkollore ne mungese te literatures e doracakeve professional te mesimdhenesit, ne mungese ne mungese te librave shkollor dhe te stervjetruar, ne mungese te higjenes dhe rendit shtepiak ne shkolle e shume mangesi tjera. I juaj, mesuesi Isë.
Nder shemtite me te medha tek njeriu eshte egoizmi, karierizmi, xhelozia dhe urrejtja. Shemtite qe po shfaqen dita dites tek politikanet, intelektualet dhe tek kleriket fetar, po i shkaktojne deme te pa riparueshme dy shteteve dhe kombit shqiptar.
Keto shemti te qoroditura kane preke majat me te larta te pangopesise se tyre, duke vuar veten ata ne epiqender, pa menduar se kane pergjegjesi morale, intelektuale, politike, fetare e kambetare para shtetit e kombit. Pa menduar se sa shkaterrimet, sa varferine e sa perqarjen po ia sjellin vendit, e kombit ne pergjithesi.
Keto shemti ua kane verbuar syte atyre dhe defurmuar shpirtin e karakterin. Nga ky deformim, nuk e kane ndermend te shohin me teper se sa i kane hundet e tyre te gjata, qe te kuptojne se çka po ndodh rreth e perqark trojeve shqiptare, nga ana e pushtueseve tane greko-sllave, qe mos te them se po e hedhin te njeten valle me ta per interesa te veta e ne dem te tjereve.
Shemtite e permendura ma larte tek ata, e kane pruar gjendjen deri ne ate nivel, qe te kacafyten mes veti per interesa personale, sikur te benin lufte me pushtuesin per ta mbrojte vendin, pasurine e tije, per ta mbrojte nderin dhe gjakun e atyre qe e dhane jeten per liri e per pavaresi, per ta mbrojte ardhmerine dhe nderin e kombit ne pergjithesi. Kjo shemti ka shkuar aqe large tek ata, sa qe nuk po i lejone ti hetojne synimet e pushtueseve tane, qe po naj kthejne car llazaret, car millutinet, car dushanet dhe po na tregojne se ketu ishim dhe ketu do te kthehemi, ishim pushtues e pushtues do te mbetemi. Nuk i hetojne synimet se pse po naj bllokojne librat e shkolles shqipe dhe po na tregojne se nuk do ti lejojme femijet shqiptare te mesojne per historine e vete, per herojte e shumte te kombit dhe per Adem Jasharin e familjaret e tije, Legjende e trimerise shqiptare.
Lexuesi im i dashur , nuk eshte mire ti behemi krah egoizmit, karierizmit ,xhelozise dhe urrejtjes mes nesh e ne dem e te kombit, nese deshirojme te shpetojme nga fundosja e perjetshme si komb. I juaj, mesuesi Isë
Disa opinjane befasuse rreth gjendjes sone kombetare
Ka opinjane se greket ishin dikur shqiptare dhe jane ne teritorin tone qe e kishte dikur Iliria. Ne se eshte keshtu, atehere pse e pervetesuan greqishten, pse flisnin e shkruanin greqisht e latinisht keta te mjere shqiptar, te cilet kan vrapuar pas kryqit dhe kryqin e kan paguar me shtrejte se sa kush tjeter ne bote?! Ka opinjane qe serbet, malazet dhe maqedonet, ishin dikur shqiptar, te cilet jetonin ne trojet e te pareve tane. Nese eshte keshtu, pse shqiptaret e mesonin dhe e flisnin maqedonishten dhe e harruan gjuhen e tyre, per ta shkruar e peredor gjate sherbimeve te ndryshme jetesore, pse flisnin serbo-sllavishten dhe ia kthyen shpinen gjuhes se nenes se tyre, duke perdorur ne shkrim, ne te folur dhe ne sherbimet e ndryshme jetesore, keto gjuhe sllavo-greko-ortodokse?! Ka opinjane se shqiptaret jane me prejardhje nga Stambolli dhe i solli Sulltani. Nese eshte keshtu , atehere pse ata e flisnin turqishten dhe e perdornin shkrimin e alfabetin turk, duke perbuzur gjuhen e nenes se tyre dhe e paguan ma shtrejte se sa duhet, yllin dhe hanen turko-aziatike?! Une ketyre pseheve, do tu pergjigjem shume shkurt. Kjo ishte strategjia e mashtrimit, perqarjes dhe e neneshtrimit , qe e perdornin pushtuesit tane permes elementit fetar e gjuhesor dhe mjete tjera te dhunshme. Me kete strategji, pushtuesit tane latino-romak, greko-bizantin, turko-aziatik dhe sllavo-ortodoks, vazhduan 2000 vite me radhe dhe po vazhdojne edhe sote e kesaj dite. Kjo strategji mashtrimi e nenshtrimi te pushtueseve tane, u perdoren ne te njeten menyr edhe ne kohen e komunizmit, tash duke hequr elementin fetar e duke shtuar dhunen, thua se ne i besonim Zotit dhe dhunes, vetem per hater te pushtueseve. Pse shqiptari i mjer per gjasht dekada me radhe, vrapoi pas komunizmit sllavo-ortodoks dhe vritej e pritej mes veti per komunizem e per socializem, duke u vllazeruar me rus, me shkije, me malazez, me maqedon, me kineze dhe me dreqin e te birin?! Pse edhe sote ne demokraci, e kemi harruar tersisht veten tone si kombe dhe nuk mendojme se si ta zgjidhim njehere e mire qeshtjen tone kombetare, por vropojme si hora, pa kurrfar koncepcioni dhe pergatitje kombetare pas evropes, qe te futemi ne te, pa e zgjidhur qeshtjen tone kombetare?! Kurse disa vrapojne si te qmendur pas Turqise e shteteve arabe, duke e dhene edhe jeten per to, pa menduar se gjendjen tone e kemi ma keqe se sa tjeret per rrethe nesh e ne bote. Krejte keto psehe nje pergjigje e kane, sepse larot dhe tradhtaret e kombit neper shekuj, per interesat e veta, e kane shite dhe e kane permbysur cdo gje qe ishte kombetare, siq po bejne edhe sote e kesaje dite, nene ndikimin e aleancave te ndryshme, qe nuk ishin kurr ne favorin tone dhe sote po ashtu nuk jane. Kjo eshte fatkeqesia jone dhe me kete fatkeqesi, po tallet bota me ne dhe me asimilimin tone te turpshem. Kesi asimilimi kemi edhe ne ditet e sotit, qe po konvertohemi ne greke dhe po martohemi me serb, malazeze, maqedon, turq, italjan e me shume tjere, per qudi edhe ne rang ministrash, sepse kryqi dhe hena jane ulur kambekryqe ne trurin e qelbur te disa shqiptareve dhe nuk i lene te shohin me large se sa e kane hunden para vetit.
Lexuesi im i dashur, besoje Zotin ne menyren me te sinqert, nese ke sinqeritet ne besimin qe e ke trashegim nga familja jote, te cilat besime na jane imponuar , sepse Zoti nuk ka nevoje per ne, qe ta tradhtojme kombin dhe ta njetesojme me fete e ndryshme, qe na erdhen nga pushtuesit tane. Zoti na kupton njejte edhe kur komunikojme permes gjuhes shqipe, edhe kur i lutemi atije, sepse asnje gjuhe tjeter nuk eshte ma e vlefshme para tije, se sa gjuha e nenes te cilen e perdor ai qe i beson dhe i lutet Zotit. Te gjitha gjuhet e botes, te gjitha kombet, te gjitha fete e tyre, te gjitha besimet ne Zot, jane te barabarta para Zotit. Sipas Kuranit, Biles dhe librave tjere te shejte qe i ka pranuar bota si te tille. Ne to thuhet se, Zoti nuk bene diferencime ne njerez e ne fe, por bene diferncime ne sjelljet e njerezve, qe i bejne gjate jetes se tyre dhe i klasifikon ato ne sjellje njerezore ,e jo njerezore. Te parat i shperblen, te dytat i ndeshkon. I juaj, mesuesi Isë
Eshte lehte te flasim dhe ta mbulojme me zhurme komunikimin me tjeret, por eshte veshtire tu permbahemi dhe realishte ti realizojme me vepra ato qe flasim. Populli e ka nje mendim te mrekullushem rrethe kesaje qeshtje dhe thote:” Aty ku tregojne shume dredheza, merre kufinin sa me te vogel, sepse do te mbetet i zbrazet”.
Ne anen tjeter veprat godasin per te mire e per te keqe zemrat dhe shpirterat e njerezve, edhe pse nuk qojne pluhur e nuk bejne zhurme te madhe, permes fjaleve oratorike premtuse, mbushur me plote genjeshtra.
Siq po duket dita dites realiteti yne kombetar, politik, fetar, ekonomik, juridike, e fusha tjera jetike, po mbulohet gjithnje e me shume me fjale te medha e te bukura, perplot genjeshtra e mashtrime, qe fatkeqesisht po i godasin veshet per te keq dhe zemrat e shpirtin tone, duke futur ne mes tyre zemrim, frikesim, hidherim, pikellim dhe zhgenjim, perms veprave te atyre qe shkelin me dy kembet mbi oratorine e fjaleve te veta perplote me genjeshtra.
Lexuesi im i dashur, ka ardhe koha te mos u besojme fjaleve te bukura e premtuse, qe nuk lidhen praktikisht me veprat ne realitet, por godasin vetem veshet tane me zhurme e piskame. Tu apim perparesi veprave meritore, te cilat godasin kendeshem e thelle zemrat dhe shpirtin tone, duke i mbushur me vullnet, dashuri, respekt, angazhim, mirekuptim, solidaritet, krenari, guxim e atedhedashuri. I juaj, mesuesi Ise
Te disa njerez ekziston nje lidhje e ngushte e psikologjise se unit te tyre , me psikologjine e mbiunit te liderit qe i besojne.
Sigmun Frojdi kete dukuri psikologjike ne vepren e tije „Psikoanaliza“, e trajton si varshmeri e unit te nje grupi njerezish, nene ndikimin e mbiunit dhe mbeshtetjen totale te liderit te tyre. Kjo kategori e njerezve e asimilojne unin e vete nen mbiunin e liderit te tyre, ku si rrjedhoje e ketije identifikimi, shembulltyra dhe figura e udheheqesit behet pjese e unit te tyre personal.
Besimi i verbert ne shembulltyren e liderit bene qe udhezimet, urdherat dhe keshillat e tije, te konsiderohen si ligje te persosura morale dhe te pagabueshme per unin e secilit, qe kane ra nen ndikimin e mbiunit te liderit.
Kesi raste ne historine njerezore ka te shumta. Sa e sa gjermanet kane ra nene ndikimin e Hitlerit dhe iu binden etikes se tije dhe unin e vete e asimiluan nen mbiunin e Hitlerit. Sa e sa ruset, unin e tyre e asimiluan nen mbiunin e Stalinit. Sa e sa shqiptaret unin e tyre e asimiluan nen ndikimin e mbiunit te Enver Hoxhes. Sa e sa serbo-kroato-slloven e sllave tjere e shqiptare, unin e tyre e asimiluan nen mbiunin e Titos.Sa e sa besimtaret e asimilojne unin e vete, nen mbiunin e liderit te tyre fetar e politik edhe sote, dhe shume shembuj tjere me radhe. Me nje fjale uni i kesaje kategorie te njerezve, asimilohet dhe tretet ne tersi, duke u kenaqe me shijet e mbiunit te liderit te tyre qe i besojne verberisht.
Kjo forme e sjelljeve te njerezve neper periudha te ndryshme u treguar si jo e suksesshme, jo humane dhe mjaft shkaterruese e perqarese ne mes njerezve te botes dhe ne mes njerezve te nje kombi.
Lexuesi im i dashur, mos i asimilo deshirat e unit tende, ne deshirat e mbiunit te liderit qe i beson, sepse nuk mbetesh vetja jote, duke perule personalitetin dhe karakterin tende, pas hijeve te personalitetit te liderit, qe verberisht i beson! I juaj, mesuesi Isë
Modeli psikodinamik, qrregullimet psikike te personit i sheh nga shkaqet e brendeshme te tija, te cilat jane shkatar te devijimeve e qrregulliomeve psikike.
Secili person ne brendine e tije shpirterore posedon me IDIN, me EGON dhe SUPEREGON. Nese keto tri dukuri shpirterore nuk balansohen gjate jetes sone, per shkaqe te ndryshme personale, mund te humb ekuilibri i tyre dhe personin e qojn drejte qrregullimeve psikike.
Pse eshte ky konstatim psikologjik, sepse bota e IDIT eshte bote e deshirave dhe kerkesave instiktive te individit. Nese EGOJA apo bota e logjikes, arsyes dhe SUPEREGOJA, bota personale e nivelit me te larte logjik nuk e kane forcen qe te kontrollojn kete bote deshirash, njeriu e humb logjiken dhe dinjitetin e vete pas deshirave te pafundme e prrallore, qe nuk kane te ngopur tek personi. EGOJA apo arsyeja, bije viktime e deshirave te IDIT duke humbur forcen e arsyes, ta beje dallimin mes deshirave te lejueshme, te mundeshme e te ndershme dhe mes deshirave te ndaluara, te pamundeshme e te pandershme. Me nje fjale, personi e humbe baraspeshen, qe eshte e nevojshme te jete sa me e balansuar mes IDIT, EGOS dhe SUPEREGOS.
SUPEREGOJA kur vepron normalisht tek individi, ai e ka te kjarte se parimet morale e njerezore qe i ka vuar shoqeria si rregulla, nuk eshte e ndershme dhe e lejushme te shkilen per deshirat dhe kerkesat instiktive, qe dalin nga nje fontane e pafundme e IDIT, sepse sanksionohesh moralisht e ligjesisht nga ajo shoqeri qe i ka vuar rregullat parimore se si duhet te sillemi ne mesin shoqeror.
Nese humb barazpesha e ketyre tri fenomeneve tona shpirterore, bijme ndesh me parimet humane e njerezore, duke perjetuar nje presion nga brenda e nga jashte, i cili eshte shkatar paresor i qrregullimeve psikek tek ne.
IDI, EGOJA dhe SUPEREGOJA tek disa e kane humbur baraspeshen shpirterore dhe po shkelin me dy kembet mbi rregullat, parimet dhe mbi ligjet e shoqerise sone kombetare, te cilat jane vuar ne jete me punenen e palodhshme, me sakrificen e madhe te atyre qe synim e kishin lirine dhe pavaresine e vendit, ndergjegjesimin dhe ngritjen e vetedijes ne mesin tone shoqeror.
Lexuesi im i dashur eshte ne nderin tone qe te kemi kujdes te shtuar, ta ruajm baraspeshen e IDIT, EGOS, dhe SUPEREGOS, nese deshirojme jete te qete, te lumtur, me dinjitet e pa qrregullime psikike. I juaj, mesuesi Ise
Qe ti arrijme veprat kapitale dhe rezultatet e frytshme te tyre, duhet kohe, duhet kuptuar ate dhe menagjuar sa me mire veten ne kohe. Kohen qe e percaktojme per arritjen e veprave kapitale dhe rezultatet e fryteshme qe i presim, ma pare duhet te paisemi me vlerat e medha te botes sone psikike, qe i mundesojne rezultatet tona gjate asaje kohe te percaktuar, per arritjen e rezultateve te sukseseshme. Ta bejm realitet kete qe thash me lart, eshte i domosdoshem durimi, kembngulja per ti gjete shkaqet qe pengojne dhe shkaqet qe i tejkalojne pengesat. Po ashtu eshte i domosdoshem besimi ne forcat tona, vullneti, perkushtimi, guximi dhe dashuria, per t`ecur perpara, edhe perkunder pengesave qe tentojne te na sfidojne per ti arrite veprat kapitale dhe rezultatet e planifikuara per gjate asaje kohe te percaktuar ma pare.
Pa marr parasysh pengesat qe na dalin para dhe na ngadalesojn procesin e zhvillimit, dorzimi eshte fatal, te cilin nuk guxojme ta pranojme me asnje qmim. Forca jone e kembenguljes, qendrueshmerise, paluhatshmerise, forca e vullnetit, guximit dhe dashurise, qe gjenden si pasuri ne boten tone psikike, do ta gjunjezoi secilen pengese qe na dele para, ta pengoi zhvillimin e perparimin tone.
Nese e kuptojme vleren e kohes dhe menagjimin e mire te saje, ajo nuk do te behet armike e jona, por aleate e fuqishme e cila na mundeson ti perballojme edhe stuhite me rrenqethese te cilat na sfidojne, t`i arrijme veprat kapitale njerezore me sukses.
Veprat kapitale njerezore dhe rezultatet e planifikuara, nuk arrihen kurr brenda nje nate, duke vrapuar shkel e shko neper kohe. Ato e meritojne kohen dhe menagjimin e drejte sipas vleres qe e kane. Disa rezultate jane te dites, disa te javes, disa te muajt, disa te vitit e disa te dekades, sepse sipas vleres qe kane, u duhet edhe kohzgjatja edhe menagjimi i mire. Po vepruam ndryshe ne raport me kohen dhe menagjimin e saje, ajo do te na kthehet si bumerang kunder nesh, duke e shkaterruar perspektiven tone gjate jetes si individ, si familje e si komb.
Nese kohen e manipulojm dhe mashtrohemi pas vleresimeve afatshkurtera te kenaqesive, me doemos do te perfundojme ne vuajtje afatgjata vete shkaterruese.
Veprat kapitale njerezore e kombetare, nuk arrihen kurr permes vleresimeve dhe planifikimeve afatshkurtera.
Popujt ma te perparuar te botes po deshmojne perdite e ma shume, se e kane kuptuar mire thelbin e rendesine e faktorit kohe dhe menaggjimit te saje ne planifikimet e mira personale, familjare e kombetare te fushave te ndryshme, si ne ekonomi, ne drejtesi, ne shendetesi, ne arsim, ne mbrojtje te vendit e te lirise , ne zhvillimin e teknologjise ushtarake, ne mbrojtje te rendit publik, ne investime kapitale shkencore, per me qene ne balle te zhvillimeve njerezore.
Lexuesi im i dashur, vleresimi i kohes dhe menagjimi i mire i saje, mundeson te arrijme rezultate dhe vepra kapitale njerezore, kombetare, familjare dhe personale si tjeret ne bote, qe nuk e qojne kohen kote. I juaj, mesuesi Isë
Gjate zgjidhjes se situatave te ndryshme problemore personale,profesionale, familjare, politike e kombetare, eshte konstatuar nga kendveshtrimi filozofik, pedagogjik, psikologjik e sociologjik se, pos pengesave te ndryshme qe dalin para nga tjeret, problemi me i madh eshte konstatuar vete individi apo grup individesh, qe i qasen zgjidhjes se problemeve ne situata te ndryshme dhe natyra e situates problemore qe na dele para per ta zgjidhur.
Niveli i ulte ta kuptojme sa me drejte, se si duhet zgjidhur nje situate problemore, sjelle veshtiresi e pengesa te medha per zgjidhjen e tyre, sepse problemet qe nuk kuptohen drejte, nuk zgjidhen drejte, perpos qe veshtiresohen edhe me shume.
Pengese e veshtiresi tjeter e zgjidhjes se situatave problemore eshte skema e ngurte dhe e murosur ne mendjen tone qe i qasemi zgjidhjes se problemeve, ne vend qe skema te jete ma fleksibile, me gjitheperfshirese, qe i eliminon tmetat e asaj skeme te ngurtesuar e te murosur ne menyren e mendimeve tona. Me shablone te murosur e me skema te ngurta ne kokat tona, nuk zgjidhen situatat e ndryshme problemore, por veshtiresohen edhe me shume.
Mungesa e vullnetit, kambngulesise, mungesa e pervojes dhe pergatitjes profesionale, po ashtu eshte pengese dhe veshtiresi serioze qe ndikon ne menyren e zgjidhjes se situatave te ndryshme problemore.
Pengese dhe veshtiresi e madhe e zgjidhjes se situtave problemore jane edhe veset e shprehite tona qe nuk na lejojne te mendojme thelle e sa ma racionalisht, per ti zgjidhur problemet e ndryshme drejte, mire e sa me njerezisht ne favor tonin.
Lexuesi im i dashur, pasi qe eshte konstatuar shkencarisht se problemi me i madhe i zgjidhjes se situatve problemore jemi ne si individ, si familje dhe si komb, duhet ti ndermarrim te gjitha masat, qe ti eliminojm pengesat dhe veshtiresit te cilat ia sjellim vetevetes, familjes dhe kombit ne pergjithesi. I juaj mesuesi Ise
Njeriu gjate gjithe jetes se tije i ekspozohet ndikimit te shum faktoreve natyror, shoqeror dhe atyre shpirteror, duke bere perpjekje ne menyren e tije personale ti kuptoi, ti pervetesoi, adaptoi, ndryshoi dhe ti persos ata per nevoja te veta gjate jetes.
Ne kete rrugtim te gjate njerezor nuk do te thot se ballafaqimi yne me keta faktore te ndryshem, te jete ballafaqim i qelluar, i pershtatshem, i drejte dhe i duhur per fatin tone personal, familjar dhe ate kombetar. Keqpershtatja ne ballafaqim me faktoret e ndryshem na sjelle kokeqarje, stres, shqetesim, brengosje, konfrontim, frikesim, zemrim dhe hidherim, neve personalisht, familjes edhe kombit. Keqpershtatja, perhapet si virus tek personi ma pare, tek familja, shoqeria dhe tek kombi ne pergjithesi.
Modeli sjellor psikologjik, te gjitha qrregullimet psikike i sheh si nje menyre e te mesuarit, pervetesuarit, perseritjes dhe perforcimit te atyre sjelljeve qe jane te disfavorshme per jeten tone personale, familjare e kombetare.
Modeli psikologjik njohes, qrregullimet psikike i sheh nga menyra e perceptimeve tona, qe ua bejme faktoreve natyror, shoqeror dhe shpirteror.
Menyra e pervetesimit te sjelljeve dhe menyra e pervetesimit te perceptimeve tona, imponon menyra e funksionimit te botes sone psikike, qe shkakton keqpershtatjen apo mire pershtatjen.
Kriminelet, tradhtaret, vrasesit, shpiunet, te pa beset, te korruptuarit, egoistet, dhunuesit, te pamoralshmit, trafikantet e qenjeve njerezore, te droguarit, behen ne saje te pervetesimit te atyre sjelljeve qe shkaktojne keqpershtatje dhe ne saje te menyres se perceptimit qe e pasojne keqpershtatjen ne ballafaqim me faktoret e ndryshem jetesor.
Sipas ketyre modeleve psikologjike edhe qmenduria mesohet, pervetesohet dhe perforcohet, sikur veprat tjera te shumta humane e njerezore.
Lexuesi im i dashur eshte mese e domosdoshme per ne, qe te kujdesemi gjate gjithe jetes, se qfare sjellje po pervetesojm dhe nga cili kenveshtrim po i perceptojm gjerat natyrore, shoqerore dhe shpirterore, nese nuk deshirojme sjellje jo njerezore, te qmendura dhe kriminale. I juaj, mesuesi Ise
Hipokritet i arrijne sukseset ne dem te tjereve duke u maskuar para tyre se jane njerez te mire, te dashur, te virtytshem e te suksesshem, me qellim qe t`i genjejne ata dhe t`i mashtrojne per synimet e veta, te nivelit ma te ulte njerezore. Hipokritet mbajne qendrime me dy faqe, plotesisht te pa sinqerte per ta mbajtur fshehur fytyren e vete te vertete. Ata kane aftesi ta fshehin karakterin e tyre mbushur perplote hipokrizi, plasaritje, injorance e dyftyresi, per te vrapuar sa ma shume pas interesave personale te nivelit ma te ulte njerezor. Hipokritet kamuflohen se jane te interesuar per suksesin e tjereve, motivimin e tyre per jete e per pune, per nje vullnet ma te forte, nje deshire ma te madhe, nje mendje ma te ndritur, per nje respekt e dashuri ndaj njeri tjetrit, per bashkpunim e mirekuptim mes veti me i quar proceset perpara. Krejte kjo farse e maskuar demagogjike behet nga hipokritet per tu hedhur hi syve tjereve, per me ardhe vete sa ma lehte tek synimi djallezor i tyre. Nga hipokrizia e hipokriteve ngjallet vetedija e mosbesimit tek secili njeri qe ka vetedije te shendoshe. Cdo gje qe premtojne hipokritet per tjeret, do te konsiderohet si manipulative, korruptuese, mashtruese, me nje baze te ulte morale e njerezore, te cilat nuk kane lidhje fare me sukseset e qendrueshme ne jete per tjheret.
Vetem miresia thelbesore e cila rrjedhe prej nje karakteri te forte e te formuar mire mbi baze te shendoshe morale dhe intelektuale i jepe vlere njerezore e humane, strategjive dhe teknikave te suksesit per nje jete sa ma te kompletuar e sa me te ndershme.
Lexuesi im i dashur, mos u mashtro pas teknikave e strategjive te suksesit qe i perdorin hipokritet, sepse do te mbeteni ne gjysem te rruges. Secili prej nesh i kemi mundesite dhe forcen e pakufishme brenda vetes, per ti perdorur te gjitha strategjite dhe teknikat me njerezore per sukseset tona. Mos vraponi pas mashtrimeve te hipokriteve qe grabitin pameshirshem cdo gje qe e gjejn perpara, duke shkelur banalisht mbi interest e tjereve. I juaj, mesuesi Isë
Mos mashtroheni pas sukseseve te hipokriteve
Hipokritet i arrijne sukseset ne dem te tjereve duke u maskuar para tyre se jan njerez te mire, te dashur, te virtytshem e te suksesshem, me qellim qe t`i genjejne ata dhe t`i mashtrojne per synimet e veta te nivelit ma te ulte njerezore. Hipokritet mbajne qendrime me dy faqe, plotesisht te pa sinqerte per ta mbajtur fshehur fytyren e vete te vertete. Hipokritet kane aftesi ta fshehin karakterin e tyre mbushur perplote hipokrizi, plasaritje, injorance e dyftyresi, per te vrapuar sa ma shume pas interesave personale te nivelit ma te ulte njerezor. Hipokritet kamuflohen se jane te interesuar per suksesin e tjereve, motivimin e tyre per jete e per pune, per nje vullnet ma te forte, nje deshire ma te madhe, nje mendje ma te ndritur, per nje respekt e dashuri ndaj njeri tjetrit, per bashkpunim e mirekuptim mes veti me i quar proceset perpara. Krejte kjo farse e maskuar demagogjike behet nga hipokritet per tu hedhur hi syve tjereve, per me ardhe vete sa ma lehte tek synimi djallezor i tyre Nga hipokrizia e hipokriteve ngjallet vetedija e mosbesimit tek secili njeri qe ka vetedije te shendoshe. Cdo gje qe e thojne hipokritet per tjeret, do te konsiderohet si manipulative, korruptuese, mashtruese, me nje baze te ulte morale e njerezore, te cilat nuk kane lidhje fare me sukseset e qendrueshme ne jete.
Vetem miresia thelbesore e cila rrjedhe prej nje karakteri te forte e te formuar ne baze te shendoshe morale dhe intelektuale, i jepe vlere njerezore e humane, strategjive dhe teknikave te suksesit, per nje jete sa ma te kompletuar e sa me te ndershme.
Lexuesi im i dashur, mos u mashtro pas teknikave e strategjive te suksesit qe i perdorin hipokritet, sepse do te mbeteni ne gjysem te rruges. Secili prej nesh i kemi mundesite dhe forcen e pakufishme brenda vetes, per ti perdorur te gjitha strategjite dhe teknikat me njerezore per sukseset tona. Mos vraponi pas mashtrimeve te hipokriteve, qe grabitin pameshirshem cdo gje qe e gjejn perpara dhe shkelin mbi interesat e tjereve. I juaj, mesuesi Isë
Cdo gje qe i ndodh kesaj bote, nje populli, nje shteti, nje tempulli fetar,politik e shkencor, nje organizate punuese, shteterore e private, nje familje dhe vete individit, jane rrethana qe i kane krijuar individet dhe grupe njerezish, qe u perkasin fushave te ndryshme te veprimtarise njerezore. Kjo bote perhere po deshmon se ne mesin e saje ka individe dhe grupe te ndryshme njerezish, qe ma shume jane krijues dhe kreator te rrethanave jo te mira ne hapesiren e kesaje bote, te cilat shkojne ndesh me parimet e larta njerezore, shkojne ndesh me humanizmin, moralin, drejtesine, barazin, shkojn ndesh me kombin dhe me lirine e barazine e tije. Nga keta njerez, çdo gje qe behet, behet duke mos perdorur asgje njerzore, per ti plotesuar interesat e veta.
Ne duhet t`i falenderojme te gjithe ata individ e grupe njerezish, qe e bejne te pamundshmen, duke punuar e sakrifikuar ne dobi te kombit, ne dobi te familjes dhe ne dobi te qeshtjes personale, pa prekur asnjehere dhe pa i neperkombur interesat e tjereve dhe interesat e kombit, duke ecur rrugeve te cilat qojne drejte forcimit e zhvillimit te virtyteve me te larta njerezore. Keta qe duhet falenderuar dhe qe duhet ndjekur rrugen e idealit te tyre, nuk jane te pakt ne mesin tone kombetar, te cilet e dhane punen, ndjersen, dijen, pasurine edhe jeten, per me te shtrejten e kombit tone- L I R I N E e PAVARESINE e tije.
Lexuesi im i dashur, do te ishte ne nderin tone kombetar, familjar e personal qe te behemi brenda mundesive tona si ata, te cilet kontribuan te krijohen rrethana dhe kushte ma te mira, ma te ndershme, ma te drejta, ma humane e ma cilesore, ne mesin tone ku jetojme e veprojme. I juaj mesuesi Isë
Secili prej nesh ka nevoje ta marr fatin dhe veten nene kontrolle. Ata qe e bejne kete, e kane zgjedhur rrugen me te mire qe ta njohin veteveten. Ta njohesh veteveten eshte pune e madhe dhe mjaft e veshtire, sepse duhet nje angazhim i perhershem dhe perpjekje kombengulese, qe ti dallojme veset tona nga virtytet qe i posedojme.
Nese i luftojme veset dhe nuk u leme hapsire te na marrin kontrollin e jetes sone, do t’ia apim vetit fuqine me te madhe, qe te kuptojme se, ne jemi ata qe i percaktojme rezultatet e mira apo jo te mira gjate jetes e jo kush tjeter.
Per ta bere kete duhet ta kuptojme se, e kemi marr nje pergjegjesi te madhe mbi veti, e cila eshte e shkelqyeshme, e madherishme, humane, njerezore dhe kombetare, edhe pse nuk eshte rruge aqe e lehte, ti zavendesojme veset me virtyte.
Zgjedhja e kesaje rruge, edhe pse ne shiqim te pare eshte e veshtire, do na mundesoi t’a gjejme ne thellesin tone shpirterore, fuqine e medha e cila eshte e pergjumur, qe do na mahnis me forcen e saje, pasi t’a zgjojme nga gjumi ate. Kejo fuqi e pergjumur ka force aqe te madhe, te cilen rralle kush ka enderruar per ta zoteruar, as qe e ka dite se e posedone perbrenda trupit e shpirtit tije, e jo ku tjeter. Forca e pergjumur qe gjenden brenda shpirtit tone na prete t’a zgjojme sa ma pare nga pergjumja e saje, qe te na ndryshojne rrenjesisht bindjet per potencialin tone, per personalitetin dhe karakterin qe e posedojme, nese ate e zgjojme nga pergjumja dhe e perdorim per menyren e te jetuarit tone te mire, te qete, me dinjitet e te begatshem. Po e beme kete mrekulli per veten, do te aftesohemi ta marrim fatin ne duare tona, e jo ta mvarim ate ne duare te tjereve, te cilet nuk posedojne diçka ma te mrekullueshem, se sa qe posedojme edhe ne.
Sa e sa dhembjet, sa e sa trishtimet e panevojshme na ndodhin gjate jetes, vetem qe nuk e marrim ne duar tona fatin dhe besimin ne fuqine qe e posedojme brenda ndjenjave, motiveve, emocioneve, vullnetit, guximit dhe dashurise, per ti zgjuar nga pergjumja ato, qe me veprimet tona te behemi kreator te fatit dhe ardhmerise, per ta jetuar nje jete me dinjitet e te begatshme, pa e varur dinjitetin, begatine, fatin dhe ardhmerine tone tek tjeret. Tjeret nuk e kane forcen tone qe te bejne ndryshime te mrekullueshme per ne, ate force e posedojme ne, ne brendine e shpirtit tone.
Lexuesi im i dashur kemi nevoje ta marrim fatin ne duar tona, ta marrim veten nene kontrolle dhe ta ndryshojme e ta transformojme çdo vese qe e posedojme ne virtyte njerezor, duke i zgjuar nga pergjumja ndjenjat, motivet, emocionet, vullnetin, guximin dhe dashurine, brenda te cilave gjendet forca jone kolosale, qe na fuqizone te jetojme me dinjitet, siq jetojne edhe tjeret. Me respekt, mesuesi Isë
Fjalet qe i flasim pak ose aspak qendrojme prapa tyre, duke i lejuar ato qe ma shume te shendrrohen ne genjeshtra, ne vend qe tu bindemi e ti bejme realitet. Te qendrosh prapa fjaleve qe i thuash, e pasqyrone vleren tende qe e posedon.
Per qudi eshte bere mode, te flasim shume e pak te bejme. Te flasim shume per deshmoret e kombit, e pak te bejme per ta e familjaret e tyre. Te flasim shume per patriotizem, per liri e per atedhe e pak apo aspak te bejme vepra te tilla, edhe pse e kemi borgje moral e kombetare ta ruajm nderin e kombit dhe te sakrifikojme per liri e bashkim kombetar. Ne vende qe te ndodhin vepra pas fjaleve te thena, ne shej mbrojtje e respekti te vlerave madhore, po ndodh e kunderta dhe po shkaterrohen ato vlera qe jane krijuar me mundin, djersen, angazhimin, sakrificen dhe gjakderdhjen e tjereve, permes sjelljeve te pandersdhme, injorante e shkaterruse tona.
Sa shume flasim per shtetin, tone dhe mbrojtjen e tij e sa pak bejme apo aspak, ta mbrojme ne veper ate, te mos i keqperdorim dhe te mos i manipulojme mjetet qe i poosedon shteti. Sa shume flasim per zhvillimin ekonomik, bujqesor, shendetesor, arsimor , edukativ, juridik dhe policor e ushtarak, por sa pak bejme qe mos te them aspak, duke shkelur me dy kembet mbi fjalet tona.
Sa shume po flitet per reforma e ndryshime ne fushat qe u ceken me larte e sa pak po behet, sepse shume pritojme, pak dijme, edhe me pak jemi te pergatitur profesionalisht per pergjegjesite qe i pranojme. Ata qe emrohen dhe i pranojne pergbjegjesite per te bere reforma e ndryshime, nuk jane te pergatitur profesionalisht per ti bere ato, perpos qe jane militant e zedhenes te partive te veta, te cilet flasin e bejne zhurme por asgje nuk bejne per ate qe jane pergjegjes. Aqe ndryshime ka ne keto reforma e trajnime te ndryshme, sa qe me te drejte mund te thuhet, se po filtet shume e po behen vetem shperlarje parash e asgje tjeter me ndere per reformat e trajnimet aqe shume te perfolura e aqe zhurme e madhe qe po behet rrethe tyre.
Lexuesi im i dashur ka kaluar koha te flasim shume e pak te bejme, sepse ka ardhe koha te flasim pak e shume te bejme. Ate qe e flasim, ta mbeshtesim me vepra. Ate qe nuk kemi mundesi ta bejme, nuk kemi kushte dhe nuk jemi te pergatitur profesionalisht, nuk eshte mire te flasim, te marrim pergjegjesi, te zhurmojme dhe ne vende qe te rregullojme diçka, ta prishim edhe ma zi. Ata qe mbeshteten vetem ne fjale te medha e nuk e bejne punen, e genjejne veten, familjen dhe kombin ne pergjithesi me dokrrat e tyre te thata, edhe pse ne shiqim te pare, ka joshje e leverdi personale per ta. Me respekt, mesuesi Ise
Sekretet e sjelljeve
Shumica e sjelljeve tona bëhen nga dëshira për të qenë i rëndesishëm, shfrytëzues i tjereve dhe mbisundues i tyre.
Dëshira që të ndjehemi të rëndësishem , është njëra ndër dëshirat më njerëzore e ma fisnike, e cila na bënë të dallojmë prej gjallesave tjera toksore. Po të mos ishte kjo ndjenje nxitese, ne do te jetonim ne erresiren e madhe te paditurise qe jetojne edhe gjallesat tjera te kesaje toke dhe civilizimi njerezor i ketyre permasve, nuk do te ekzistonte.
Deshira per t’i shfrytezuar tjeret dhe mbisunduar ata, qone drejte rruges per te bere krime njerezore qe nuk jane edhe aq te pakta ne rruzullin tokesor, te cilat gjithnje e ma shume po ia ulin imazhin shoqerise njerezore.
Menyra se si i plotesojme nevojat dhe deshirat tona gjate jetes, pasqyron karakteristikat tona personale, tiparet dhe vetite e mira apo jo te mira, tregon se kush jemi permes karakteristikave, tipareve dhe vetive personale, qe jane te vendosura ne menyren e sjelljeve tona per t’i realizuar deshirat dhe qellimet e ndryshme jetesore.
Shembuj te ndjenjes se deshirave tona jane te shumta, per te mire e per te keqe, qe na bejne te ndjehemi krenar apo te turpshem.
Sa e sa prej nesh nxitojne t’a bejne naten dite dhe te paisen me fjalen e fundit te shkences, artit, kultures, teknikes e teknologjise bashkekohore, per t’i realizuar nevojat dhe deshirat e veta dhe per t’u bere sa me te rendesishem per veten, familjen, rrethin dhe kombin.
Per qudi, ne mesin tone e ne bote ka dhe te tille qe perpiqen dhe bejne sjellje e veprime me plot krime, vrasje e gjakderdhje te medha, genjeshtra e mashtrime te paskrupullta, vjedhje e dhunime te pameshirshme, drogim dhe trafikim te qenjeve njerezore ,per realizimin e interesa personale ne deme te tjereve.
Lexusi im i dashur, eshte ne nderin dhe menqurine tone, t’i analizojme sa ma shume sjelljet tona e te tjereve dhe te kemi kujdese per permbajtjen dhe vlershmerine e tyre njerezor qe e manifestojne ato. Me respekt, mesuesi Isë
Dëshira e prinderve, posaqerisht e nënës është aq e madhe, për ta rrite dhe edukuar fëmijën mire e ma mire, sa qe shpeshehere kjo deshire bije ndesh me moshën dhe kapacitetin e femijes. Fëmija duhet te rritet, edukohet dhe te përparoj ne shume fusha qe përputhen me moshën dhe kapacitetin e tije. Kure e them këtë mendoj se, fëmija ka nevoje ne radhe te pare te këtë shëndet te mire fizik, ku per kete është e domosdoshme shëtitja ne ajre te pastër, te ece e te lëvizë , te vrapoj dhe te luaj sa ma shume me shoke e shoqe e me te afermit familjar, qe ta ketë një shëndet te mire. Për ta mbështetë shëndetin e mire fizik, intelektual, emocional e social te femijes, prinderit e sidomos nena, duhet me pas kujdese edhe ne mënyrën e te ushqyerit, sasinë e ushqimit, llojin e tije dhe gjum te mjaftushem e te qete te beje femija. Fëmija ka nevoje ta zhvilloje ne menyre proporcionale shëndetin intelektual, emocional e social krahas atij fizik, i cili mund te zhvillohet përmes lojës, ku është e preferuar, pjesën me te madhe te kohës, fëmija ta kaloje ne loje mes shoqerise se tij dhe te afermeve familjar. Loja e rrite, e edukon, e shëron dhe e qetëson femijen. Rrita, edukimi, shërimi dhe qetësimi i fëmijës përmes lojës është një rrite e natyrshme, shume funksionale e domosdoshme dhe e dobishme. Fëmija përmes lojës e shëtitjes, përpos zhvillimit te shendetit fizik, emocional, intelektual, zhvillohet edhe ne aspektin e shendetit social, duke i ndërtuar raportet e mira e te këndshme mes anëtareve te familjes se gjere e te ngushte, mes prindërve dhe mes moshatareve te tije, qe ka aqe nevoje ai për ta.
Lexusi im i dashur dhe ju prinder, kujdesuni sa ma shume ne rriten dhe edukimin sa ma te mire te femijeve ne shume fusha, sidomos ne fushen e shendetit fizik, emocional, intelektual, social dhe punues, duke e anagzhuar femijen sipas mundesive e kapacitetit te moshes se tij, e jo kurrsesi jashte mundesive te kapacitetit te tij, qe nuk i perputhet me moshen. Mos e harroni lojen e shetitjen ne natyre, ushqimin e mire dhe gjumin e rehatshem si faktor vendimtar te rrites dhe edukimit te shendetshem per moshat e reja te femijeve. Me respekt, mesuesi Isë
Nese ne kokat tona nuk prodhohen mendime me nivel te larte edukativ e vizionare per te ardhmen e kombit tone, per unitetin dhe identitetin e tije, ne si kombe do te devalvohemi dhe do te stagnojm ne krahasim me kombet tjera te botes. Ne kete menyre te devalvuar do te funksionojne edhe dy shtetet shqiptare, duke devalvuar edhe ato vlera qe jane fituar me djersen, sakrificen dhe gjakun e ma te mireve te kombit. Po nuk i aftesuam neper shkolla te te gjitha niveleve, me te gjitha mjetet kombetare e shtetenore, gjeneratat tona te reja me edukimin patriotik, edukimin e punes, edukimin intelektual, human, social, me edukimin e drejtesise, sakrifices, guximit, me edukimin e miresjelljes, respektit, tolerances, mirekuptimit, unitetit mes veti, me edukimin moral dhe me edukimin qe te kuptojne se sa padrejtesite nau kane bere neper shekuj nga pushtuesit tane e sherbtoret e tyre, nuk do te kete kurr politike shtetnore e kombetare dhe politikan ne krye te dyja shteteve shqiptare, qe do ti mbrojne e do ti persosin se bashku me populline, dhe me te gjitha mjetetet e aparatit shtetenor, virtytet e lartepermendura njerezore e kombetare, pa te cilat nuk ka jete me dinjitet. Lexuesi im i dashur, nese nuk i kontribojme secili prej nesh kauzes sone kombetare, aty ku jemi, ku punojm e veprojme, nuk do te kete dinjitet , perparim e zhvillim shtetnor e as kombetar. Me respekt, mesuesi Isë
Mesimin, edukaten dhe diturine e nisim ne gjiun familjar dhe e vazhdojm ne gjiun shkollor, shoqeror dhe ne ate natyror, deri ne perfundim te jetes sone.
Ne familje i marrim hapat e pare te mesimit, edukates dhe diturise per jeten. Niveli i zhvillimit familjar dhe perkushtimi i saje per rriten dhe edukimin e femijeve te vete, pason edhe nivelin mesimor-edukativ dhe diturise tek femijet.
Ne shkolle shkojme te marrim e te mesojme dhe pervetesojme aftesi, shprehi e shkathtesi te reja edukative, qe jane te favorshme per jeten dhe ardhmerine e njerezimit. Niveli i pervetesimit te ketyre virtyteve te medha njerezore, varet nga niveli qe e posedon shkolla, mesuesi i saje dhe stafi udheheqes e profesional qe e posedon ajo.
Ne shkolle mesojme qe kultura, arti, filozofija e fusha tjera shkencore te perparojne e te zhvillohen sa ma shume ne nivel vendi dhe ne nivel kombetar.
Nese ndalojm me perfundimin e shkolles, te marrim edukate e njohuri te matejshme, qe mundesojne rriten dhe persosjen e njohurive tona te pergjithshme dhe profesionale, te cilat i kemi marr ne shkolle e qe jane apo duhet me qene te domosdoshme per jeten personale, familjare, shoqerore dhe kombetare, i kemi izoluar te gjitha ato vlera qe i kemi marr ma pare ne familje dhe ne shkolle, duke ia hapur deren injorances dhe verberise, ta mbizotrojne menyren e te jetuarit tone si individ, si familje e si komb.
Lexusi im i dashur, mesimi, edukata dhe dituria nis me familjen, nuk perfundon me shkollen dhe vazhdon gjate gjithe jetes duke i kuptuar fshehtesite e botes natyrore, botes shoqerore dhe asaje shpirterore, deri ne perfundim te te jetuarit tone. Me respekt, mesuesi Isë
Tipare dhe veti te mira:
– Njerezit qe kane tipare e veti te mira, i respektojne tjeret sipas merites qe e posedojne ata, – Nuk e kerkojne vemendjen e tjereve edhe pse jane te vemndshem e te kujdesshem ndaj tyre. – I shprehin mendimet hapur edhe kur i lavdrojne edhe kur i qortojne tjeret. – Ata e mbajne premtimin dhe fjalen e dhene me çdo kushte dhe nuk premtojne ate qe s`mund ta realizojne. – Jane mirenjohes ndaj tjereve, te mirave dhe vlerave te tyre. – Kerkojne ndihme per diçka qe nuk e dijne dhe nuk e kane. – Jane te dobishem per tjeret dhe per veten. – Jane te sinqert, bashkpunues,punetor, te dijshem, bemires, te ndershem, respektues, besnik, tolerant, te dashur, atdhetar e trima.
Tipare dhe veti jo te mira:
– Njerezit me keto tipare, i respektojne vetem njerezit qe kane leverdi prej tyre. – Jane te etur per vemendjen e tjereve, edhe pse vete nuk jane te vemendshem e te kujdesshem ndaj tyre. – Flasin prapa shpines per tjeret, ne baze te thash e themeve e paragjykimeve. – Premtojne shume e realizojne pak ose aspak, duke gjetur arsyetime per genjeshtrat e veta premtuse. – Nuk jane mirenjohes ndaj tjereve, i kritikojne ata, bemiresine dhe vlerat e tyre, duke lavdruar veten e duke u mburr para tjereve pa shkas. – Nuk kerkojne ndihme, sepse mendojne qe i dijne dhe i kane te gjitha edhe kur nuk i dijne gjerat edhe kur nuk i kane. – Jane te pa dobishem per tjeret dhe per veten. Ata, maskohen si te mire para atyre qe kane interes prej tyre. – Nuk jane te sinqerte, nuk bashkpunojne me tjeret, jane pertace, te pa dijshem, jo bamires, te pa ndershem, jo respektues, te pa bese, jo tolerant, te pa dashur, tradhtar e frikacak. Lexusi im dashur, eshte e njerezishme per ne, te behemi me tipare e vetije sa ma te mira njerezore. Me respekt, mesuesi Isë
E tere kjo betej ne mes shqiptareve per te miren e kombit apo jo, po me duket qe po merr kahje drejte thenjes, m`rrove e t`rrova, por briskun e berberit e perdorem, per ta rruar njeri tjetrin ne mesin e kombit tone. Sa e sa berber e kane mpreh briskun e tyre, qe ta perdorin shqiptaret per ta rruar e pergjakur njeri tjetrin ne mes veti. Briskun me te mpreht per ne shqiptaret e mprehu evropa e cila i krijoj shtetet greko-sllave ne tokat e paraardheve tane. Po me kete brisk , po kjo Evrope, ne raport me shqiptaret po sillet njejt qe 2000 vite me radhe. Kur e them kete, po mendoi se po kjo evrope krijoj kombe te cilat nuk ishin as afer skenes kombetare, ne dem te kombit tone, duke krijuar kombin serb, kombin maqedon, bullgar, kombin malazez dhe at grek ne shtepine tone. Po kete brisk, me ndihmen e Evropes dhe Rusise e ka mprehur shekuj me radhe edhe Turqija,Serbija, Bullgarija, Maqedonija, Mali i Zi, si vegla manipuluese te Evropes dhe Rusise , per interesat e veta, ne dem te qeshtjes se shqiptareve. Sipas mendimit tim personal, kjo eshte e verteta. Ne nuk duhet si individ, si familje dhe si komb, ta perdorim me duar tona kunder nesh, briskun e berbereve, qe aqe shume e kane mprehur pushtuesit tane, ta rruajm njeri tjetrin dhe ta pergjakim pameshirshem, duke mos bere asgje te ndershme pere kombin, perpos qe po ia ulim autoritetin, po ia shkatrrojm unitetin dhe po i apim guxim pushtueseve tane, qe te na turren, pa na logoritur se mund te bejm nje rezistence te forte unike kombetare, derisa te perfundon plotesisht zgjidhja e qeshtjes sone te perbashket si komb.
Kjo betej kunderthenese poloitiko-fetare ne mes nesh, ka vu para vetit interesat personale e aspak kombetare, duke u njejtesuar si komb here si krishten e her si islamik, te ndar ne grupe e fraksione qe i fryjn zjarrit nga te gjitha anet, ne dem te unitetit dhe ne dem te qeshtjes sone kombetare. Te njejten gje po e bejn edhe partite politike qe kane deshire ta uzurpojne pushtetin dhe ti rregullojn problemet e veta personale. Te dyja keto fronte qe i kemi hapur ne mesin e kombit tone, nuk e kane per qellim aspak qeshtjen kombetare, por ate personale, duke u qierrur ne baza politike e ne baza fetare, kunder njeri tjetrit e kunder kombit tone.
E tere kjo situate alarmante ne mes te kombit tone, po e nxjerr ne shesh pyetjen, si mund te shkojm ne Evrope ne shqiptaret, pa e zgjidhe perfundimisht qeshtjen tone kombetare?! Pa e zhvilluar ekonomin, arsimin, shendetesine, drejtesine, ushtrine, policine, qe te barazohemi me si motrat shtete ne evrope?! Si mund te shkojm ne Evrope pa e ndaluar korrupsionin, familjarizmin ne punesim, punesimin ne baza partiake, shkollimin po ashtu ne baza partiake e ne baza familjare?! Si mund te shkojm ne evrope pa e ndaluar trafikimin me qenje njerezore, pa e ndaluar prostitucionin dhe trafikimin e substancave narkotike, pa e ndaluar uzurpimin dhe keqperdorimin e pasurise shoqerore e kombetare?! Si mund te shkojm ne Evrope, kur gjysma e kombit eshte e pushtuar nene pushtuesit greko-sllavo-ortodoks?! Nuk shkohet ne Evrope vetem duke mbushur gojen me fjalen Evrope.Nuk shkohet ne Evrope me analfabet politik, me fetar fanatik, me politike, shendetesi, arsim, ekonomi, drejtesi e polici te korruptuar deri ne dhemb. Nuk shkohet ne Evrope me kuisling e puthadoresh te pushtueseve tane. Ndoshta Evropes keshtu i konvenon, por ne shqiptareve per shtati nuk po na shkon dhe nuk duhet te biejm pre e atyre qarqeve qe kane deshire per ne, kurr mos me na pa si komb i cili i kemi rregulluar punet tona, sikur kombet tjera ne Evrope.
Lexuesi im i dashur ne Evrope duhet te shkojm pasi ti rregullojm qeshtjet tona kombetare dhe punet e mbredeshme organizative shtetnore.
Duhet klasifikuar mendimet dhe endrrimet tona qe e meritojn talljen dhe qe e meritojne respektin e admirimin e tyre. Kur e them kete, jam i bindur plotesisht se vertet duhet klasifikuar llojin e mendimeve dhe endrrimeve tona, te cilat duhet respektuar e te cilat nuk duhet respektuar, sepse mendojn e endrrojne edhe kriminelet per te ber vepra te keqija, mendojn dhe endrrojn politikanet per te rregulluyar interesat e veta personale ne dem te interesave kombetare, mendojn dhe enderrojne dhunuesit se si duhet dhunuar tjeret, trafikusit se si me i trafikuar qenjet njerezor, trafikuesit e substancave narkotike, genjeshtaret per ti genjyer tjeret per interesat e veta, mendojne e enderrojne edhe ata qe po i hapin shtepite publike, ne dem te qeshtjes morale e kombetare dhe mendime e endrrime tjera te mbrapshta. Te gjitha keto mendime e endrrime e meritojn nje urrejtje personale, familjare dhe kombetare.
Nese ne nuk deshirojm te mbizotrohemi me mendime e endrrime kriminale, egoiste, dhunuese, trafikuese, genjeshtare, prostitucionale e mendime tjera te mbrapshta qe shkojn ne dem te tjereve, besa ne fund te fundit edhe ne dem te atyre qe merren me kete kategori mendimesh e enderrimesh, duhet larguar sa me pare e sa me large prej ketyre mendimeve e enderrimeve te mbrapshta, duke u diferencuar prej tyre dhe duke i zavendesuar ato me mendime e enderrime qe u perkasin virtyteve me te larta njerezore e kombetare.
Nuk ka pasuri me te madhe per individin, per familjen dhe per kombin, kur paisen njerezit me mendime e enderrime fisnike njerezore, te ndershme, te drejta, humane, liridashese, respektuese, tolerante, bashkpunuese, mendime te sakrifices per atedhe, mendime per mbrojtje te tij, mendime per zhvillim e perparim te tij, mendime e endrrime qe tu ndihmojm tjereve, mendime e endrrime qe te fiitojm dituri sa me te medha e sa me te gjithanshme ne nivel personal. familjar e ne nivel kombetar.
E ter kjo qe e thash me larte, nuk duhet lene vetem ne nivel te mendimeve, endrrimeve dhe deshirave tone, por duhet zbatuar sa me shume ne praktiken tone personale, fimiljare e kombetare, permes sjelljeve e veprimeve tona, drejte qellimeve me fisnike,me humane, me njerezore e me kombetare gjate te jetuarit tone.
Lexuesi im i dashur mos u merr me mendime e enderrime te mbrapshta, por merru me ato mendime e enderrime fisnike njerezor, te ndershme, te drejta, humane, liridashese,respektuese,tolerante, bashkepunuese, sakrifices per atedhe e mbrojtjes per te, mendime e endrrime per zhvillim personal, familjar e kombetar. Te gjitha keto mos te mbesin ne nivel deshirash, por te zbatohen me force permes sjelljeve e veprimeve tona ne praktike.
Nese njohurite tona nuk depertojn permes zemres e shpirtit te paster, nuk kane vlere, sepse ndikimi i tyre eshte i pamundshem apo minimal. Po su dham zemer e shpirte te paster mendimeve, ideve, pikepamjeve apo diturise sone, ato nuk do te shkelqejne neper meset e ndryshme te errta e as ne shpirtin e ne zemren tone personale. Po qe se diturite tona personale nuk depertojn permes zemres e shpirtit te paster, ne do te mbesim persona te ftoht e te hekurt ne raport me boten,familjen dhe kombin, duke u fokusuar vetem ne plotesimin e egos se smuar personale. Politikani, gjykatesi, mjeku, mesuesi, ekonomisti apo biznismeni, bujku, ushtaraku, polici dhe kleriku fetar, po se lidhen diturine per aqe sa kane dituri, me zemren dhe shpirtin e tyre te paster, do ta shkatrrojne e turperojn shtetin, kombin, drejtesine, shendetesin, edukaten, arsimin, ekonomine, biznesin, bujqesine, ushtrine, policine dhe fene se bashku me tempujt e ndryshem fetar. Lexuesi im i dashur do te ishte ne nderin tone personal, familjar dhe kombetar qe diturite te cilat i posedojm ne koke, ti lidhim ngusht me zemren dhe shpirtin e paster fisnik, familjar e kombetar.
Cdo gje qe arrihet ne kete bote pa ndere, pa moral, pa drejtesi dhe jo kombetarisht, shkelim mbi keto virtyte te larta njerezore dhe i mbulojm me vese te qoroditura, duke ecur ne te njetin rrugetim neper te cilin udhetojne maskarenjet.Maskarenjet nuk e qajne koken fort per keto virtyte te larta njerezore, sepse synim e kane arritjen e plotesimit te deshirave te veta te pangopshme e jo njerezore, pa marr parsysh shkeljen e nderit dhe moralit te vete personal, familjar dhe atij kombetar. Maskarenjet e kan model te te jetuarit, amoralitetin, pandershmerine, padrejtesine e hajnine, papunesin e paditurine, dhunimin e trafikimin e njerezve, vrasjen e tradhetine, pabesine e dinakerine, me nje fjale maskarenje e kriminel te persosur ne dem te rrethit, shoqerise, familjes e kombit ne pergjithesi. Lexuesi im i dashur pasuria me e meadhe ne kete jete eshte ta ruajm nderin, moralin, drejtesine, punen, diturine dhe kombin, sepse ne mesin e tyre jetojm njerezisht e kombtarisht.
Per ne eshte me rendesi te madhe ti mesojm format me te frytshme, me njerezore, me humane dhe me te ndershme te mardhenjeve, ne radhe te pare ne raport me veteveten e pastaj ne raport me tjeret. Nese nuk i pervetesojm dhe nuk i persosim ato mardhenje ne raport me veten dhe te verteten, nuk besoj qe kemi mundesi ti permiresojm mardhenjet qe kane vlere njerezore ne raport me tjeret, perpos vendosjes qe ta marrim rolin e nenshtruesit, poshtruesait, sherbtorit dhe lajkatarit, ne raport me ta.
Po nuk patem mardhenje te shendetshme me veten tone, nuk kemi mundesi tu ofrojm dicka me te mire tjereve, perpos asaj qe ia kemi ofruar vetit. Te keshe mardhenje te mira ne raport me veteveten, nenekupton kujdesin sa me te madh qe ta ruajm, mirembajm dhe ta persosim shendetin tone fizik, intelektual, moral dhe ate social.
Nese bejm perpjekje qe ti perdorim menyrat me te persosura, per mirembajtjen, ruajtjen dhe persosjen e ketyre kater fushave shendetesore, pa e prishur barazpeshen ne mes tyre ne raport me veteveten, atehere kemi mundesi te ndertojm mardhenje me te mira e plotesisht te verteta dhe frytedhenese ne raport me tjeret, pa e lujtur lojen e te nenshtruarit, poshtruarit dhe lajkatarit, ne deme te se vertetes, njerzore, barazis, miqesis, te ndershmes e ne dem te zhvillimit te barabart individual, familjar, kombetar dhe nderkombetar.
Mua me eshte mbush mendja, se ne, me shume po ndertojm mardhenje te disfavorshme ndaj nesh, ne raport me tjeret, se sa mardhenje te frytshme me veten tone e me tjeret. Ky disfavor po hetohet ne mardhenjet e individeve dhe grupeve te ndryshme, ne raport me organizatat e ndryshme shtetnore e private, ne raport me bizneset, ne raport me instituciopnet edukativo-arsimore, ekonomike, shendetesore,juridike, ne raport me institucionet shtetnore dhe ne raport me evropen e boten ne pergjithesi.
Lexuesi im i dashur, eshte mese e qelluar per ne, ti permiresojm mardhenjet ne radhe te pare me veteveten e pastaj me tjeret, sepse nuk kemi se cka tu ofrojm tjereve, perpos lojes se nenshtrimit, poshtrimit dhe lajkes.
Ne me shume e komandojm inteligjencen qe te na fus ne rrugen e gjendjes se plogte emocionale, ne rrugen e shqetesimeve te panevojshme dhe ne rrugen e pandershmerive te llojllojshme, duke leshuar veten ne ngjarjet e jashtme mbi te cilat nuk kemi mundesi ti kontrollojm, e te cilat na rrembejn e na fusin ku mos. Kjo pamundesi neve na shqeteson tej mase dhe emocionet tona marrin vale dhe dalin prej taktit duke na revoltuar per pamundesine tone qe ti ndryshojm gjerat, apo duke na joshur rrugeve te pa rruge, me ndere e pa ndere. Revolta e cila linde per ngjarjet ne fjale, shpeshhere mundet me qene subjektive per shkak te kendeveshtrimeve tona po ashtu subjektive, te ndikuara nga shume faktor, qe shpeshehere nuk jemi ne gjendje ta kuptojm ardhjen e atij ndikimi te imponuar nga jasht.E tere kjo revolte shkakton humbjen e kontrollit te emocineve, te cilat na sjellin probleme te medha ne gjendjen shendetesore, morale dhe ne menyren e te jetuarit, pa pas mundesi ti ndryshojm gjerat aspak, apo te tretemi pas tyre duke u bere jo vetja jone. E ter kjo qe u tha,e ka per qellim ta senzibilizoi secilin qe ti dallojm gjerat te cilat kemi mundesi te ndikojm per ndryshimin e tyre e te cilat nuk kemi, qe mos te tretemi panjerezisht prapa tyre.Gjerat qe nuk mund ti ndryshojm dhe nuk jane ne kompetencen tone, eshte mire te largohemi sa me large tyre, qe mos ta shkatrrojm veten per ta ndryshuar ate qe nuk ndryshon dhe ka kaluar. Per shkak te menagjimit jo produktiv emocional, na dalin prej doresh nje mori talentesh qe i posedojm ne boten tone shpirtnore. Do te ishte zgjuaresi per ne, qe ti qasemi talenteve tona dhe ti zhvillojm ato te cilat do te jene te efektshme per nje jete te lumtur dhe shendet te mire emocional, mendor, social, moral dhe fizik. Po iu qasem forcave tona qe i posedojm, vertete i kemi mundesite e pashtershme brenda vetit, ti bejm mrekullite per veten, per familjen dhe per kombin. Nese nuk i perdorim drejte forcen e emocioneve pozitive dhe atyre negative, do te na shuhen gjithnje e me shum talentetet tona qe i posedojm dhe jeta e shendeti do te na shkatrrohen tersisht, duke devalvuar cdo gje njerezore qe e posedojm. Lexuesi im i dashur menagjoje sa me mire te jete e mundshme forcen e emocioneve tuaja pozitive dhe negative, per nje organizim me racional, me produktiv dhe me njerzor te jetes tende personale, familjare dhe kombetare, brenda mundesive dhe kompetencave tuaja personale.
Mendimet jane procese psikike qe kane nje force terheqese te cilat na sjellin entuziazem,gezim,kenaqesi,qetesi,paqe e lumturi ne jete. Po ashtu na sjellin edhe hidherim,frikesim,pikellim,nervoze, zemrim dhe gjendje te tensionuar emocionale.
Kjo qe cekem me larte,varet nga ne,se a i lejojme mendimet tona te na sjellin te mira apo te keqija.
Nese ndjeshmerite tona fizike e shpirterore jane te kendeshme, jemi ne nje rruge te mbare te mendimeve.Nese ndjehemi keqe, mendimet tona jane te mbushura perplot energji negative.
Mendimet kane aqe force te madhe, te na ngrisin larte e me larte dhe te na lene, ne nje gjendje te mjerueshme e te turpshme.
Eshte e domosdoshme qe t‘u kushtojm vemendje,atyre mendimeve qe zene me shume vende ne mendjen tone,duke konstatuar se apo na udheheqin drejte lumturise,entuziazmit,gezimit,miqesise,dashurise,respektit,mirekuptimit,tolerances e vetepermbajtjes,a po na udheheqin drejte deshtimeve,inatit,urrejtjes,xhelozise,hidherimit,zemrimit,frikes dhe tensioneve te larta emocionale-afektive.
Sa po ta verejme strukturen e mendimeve tona, kemi mundesi ta nderrojm strukturen e mendimeve negative, ne mendime pozitive.
Gjate jetes,sa me shpesh qe e nderrojme strukturen e mendimeve negative ne ate pozitive,jeta nuk do te na duket aqe e veshtire sa mendohet,por do te jete e lehte fare dhe shume e kendeshme.
Te krijojm ndryshime personale afatgjata e te qendrueshme,eshte e domosdoshme t’i ngrisim standartet tona te mendimeve duke i ndryshuar besimet kufizuese ne mundesite qe i posedojm.Po ashtu duhet zevendesuar strategjite e meparshme te mendimeve tona te ulta e jo efektive, me strategji me te larta e efktive per te jetuar me mire.
Me ngritjen e standarteve personale, kuptojm ndryshimin e sjelljeve, veprimeve,bindjeve, qendrimeve,mendimeve dhe gjykimeve qe jane te pavlevshme per jeten tone,ne ato ma me vlere per te jetuar me mire.
Standartet e ulta per jetese, nuk duhet pranuar si model per me jetuar.Ato duhet t’i ngrisim e t’i persosim pa rreshtur duke ngritur dhe persosur edhe mendimet tona.
Pasi qe respekti dhe dashuria jane emocionet me te bukura,me te forta dhe me te vlefshme, do te ishte e qelluar,e ndershme dhe e domosdoshme per ne, qe mendimet tona te mbushen sa me shume me respekt e dashuri ndaj njerezve, gjerave,ndaj punes e dijes,ndaj drejtesise, moralit e beses, ndaj vetes, familjes e atedheut.
Forca e mendimeve te mbushura me respekt e dashuri ndaj virtyteve me te larta njerezore, do te na beje me te forte, me te lumtur, me te shendetshem dhe me krenare gjate gjithe jetes.
Pa marre parasysh se ne cilen frekuence te mendimeve gjendemi, ndjenjat tona jane ato te cilat na lajmrojne permes ndjeshmerise se tyre te kendeshme apo te pakendeshme, se cfare permbajtje dhe cfare vlere kane mendimet tona.
Po deshem te perballemi me perjetimin e ndjenjave te kendeshme, duhet nderruar frekuenca e mendimeve negative, ne ate pozitive qe ta bejme jeten me te kendeshme e me te lumtur dhe shendetin tone fizik e psiko-social me te forte, permes ballafaqimit me gezimin, entuziazmin, mirenjohjen, krenarine, optimizmin, vullnetin, ngazllimin dhe dashurine ndaje punes,mesimit, dijes, ndaj njerezve,familjes,vetes dhe ndaj jetes. Keto virtyte te larta njerezore, mundesohen nga frekuenca e mendimeve pozitive.
Asnjehere nuk duhet lejuar vetes ato mendime qe na humbin besimin ne forcen dhe vlerat tona personale,sepse te ne krijohet bindja qe nuk mund t’i arrijm dhe nuk i meritojm te mirat e kesaje bote.
Eshte shume e vlefshme per secilin, qe te kemi kujdese e vemendje te shtuar, se ne cilen fushe po i perqendrojm mese shumti mendimet tona,gjithnje duke patur per qellim qe mendimet vazhdimisht e sa me shume te jete e mundur, te perqendrohen ne fushen e gjerave te mira.
Te mirat e kesaje bote nuk arrihen kurre,nese mendimet tona perqendrohen me shume ne fushen e gjerave te keqija.
Po deshem ne,e kemi forcen dhe mundesite,se cilat mendime duhet lejuar te mbizoterojne ne koken tone.Me nje fjale, duhet lejuar te mbizoterojne ato mendime qe merren me gjerat te cilat i duam mese shumti dhe qe jane te domosdoshme e prioritare per momentin.
Per ta bere kete veprim te menqur,me pare duhet dalluar se cilat gjera i duam mese shumti dhe jane me prioritare.Pasi ta bejme kete, mendimet tona fokusohen me tere forcen e vullnetit rrethe asaje qe e duam mese shumti,duke nxitur mendime ide,bindje,sjellje dhe veprime qe ajo te cilen e duam, te realizohet sa me pare.
Ky proces i te menduarit vlene per secilin individ,si per gjerat pozitive ashtu edhe per ato negative, te cilat munde te na ndodhin gjate jetes.Mendimet tona jane force maxhike qe i terheqin ngjarjet dhe rrethanat e mira ose jo te mira.Menyra se si i organizojm mendimet tona,percakton edhe menyren e te jetuarit.Ashtu si mendojm edhe jetojm.
Sipas menyres se te menduarit munde te na ipet lumturia,shendeti,pasuria,kariera,miqesia dhe anasjelltas jo lumturia,varferia,smundjet,armiqesia,urrejtja,xhelozia, humbja e besimit ne veten dhe humbja e karieres.
Keni kujdese me cilat mendime po merreni…!!!
I juaj mesuesi Ise.
Sjellje egoiste konsiderohen ato veprime qe i bejne disa persona ne dem te tjereve, per t´i realizuar deshirat dhe qellimet e tyre. Cdo e keqe qe i vie shoqerise, i vie per shkak te sjelljeve dhe veprimeve te atyre qe jane egoist te pangopur e te pandershem, shpirterisht dhe moralisht te deformuar.
Kjo dukuri e shemtuar shpirterore, po perhapet gjithnje e me shume ne shoqersine tone kosovare. Edhe pse Kosova e hoqi te zite e ullirit, mese nje shekull nen pushtimin Serbo – sllav. Ata qe dojne te kene nje ndergjegje sa me te paster para Zotit e para popullit, per asnje qast nuk i lejojne vetes te perfshihen nga sjelljet dhe veprimet egoiste te cilat shkojne ne dem te tjereve, duke keqperdorur cdo gje qe eshte shoqerore e kombetare per interesat e tyre personale.
Vertete shume e dhimbshme, e turpshme dhe mjafte qyqare kjo qe po i ndodh vendit, lirise dhe te ardhmes se nipave dhe mbesave tona, edhe pse kjo e ardhme eshte paguar shtrenjte me gjakun e bijve dhe bijave me te mire te ketij populli.
Perpos egoisteve, sahan-lepiresve dhe tradhtareve te vendit, secili eshte ne gjendje ta vereje se hapesira e realitetit kosovar, gjithnje e me shume po mbushet me kete kategori njerzish, sahan-lepires dhe tradhetare te vendit qe nuk kane te ngopur dhe nuk kane frike as nga populli e as nga Zoti.
Heret ose vone do te ndeshkohen nga populli dhe nga Zoti kategoria e njerezeve egoist e keqeberes edhe nga populli edhe nga Zoti. Politikanet kosovar i ka perfshire kolera e egoizmit.Sa keq e sa turp…!!! Te rralle jane ata mjeke ne Kosove qe nuk e shkelin betimin e Hipokratit per egoizmin e tyre.Sa turp e sa keq…!!! Shume egoist kane zene tri e kater vende te punes, ndersa nje kategori e popullit perjeton varferine ekstreme. Sa e pandershme…!!! Drejtesia kosovare po shkaterrohet nga temelet prej te pangopurve, duke i mbrojtur privilegjet e tyre permes klaneve mafioze.Sa keq e sa krim…!!! Kane filluar te perdoren substanca kimike helmuese neper artikuj ushqimor, qe te perfitojne pandershmerisht egoistet e marre.Sa krim po behet ndaj popullit…!!! Eshte bere mode e egoisteve qe te merren me trafikimin dhe dhunimin e qenieve njerezore, edhe me vrazhde e me turpshem, se sa ne kohen e skllavo-pronarise.Sa keqe e sa e marre…!!! Po ashtu eshte bere mode edhe trafikimi i substancave narkotike, duke shkaterruar jeten e qindra te rinjeve dhe te rejave kosovare per interesa egoiste-shtazarake.Sa e pandershme e sa e turpshme…!!! Nje konkurence te pandershme krykput korruptive,jo shkencore e hiqe edukative,po e bejne shkollat dhe kolegjet private ne deme te shkollave dhe univerziteteve shtetnore.Sa befasuese aqe edhe tmerruese…!!! Mjetet e informacionit me shume i veshtrojne problemet shoqerore, permes llupes politike dhe interesave te tyre personale,se sa permes syrit dhe logjikes reale njerezore.Keqe,keqe shume.Akademija e Shkencave dhe Arteve e Kosoveses ka vuar veshet ne lesh dhe vetem amin po i bene politikes.Vertete e befasishme…!!!
Gjithnje e me shume po shtohet numri i te papuneve ne Kosove, e ne anen tjeter egoistet i punesojne macat e kucat e tyre duke i shperblyer me nga dy e tri vende te punes edhe pse nuk i meritojne fare ato.Sa e dhemshme.Sa e turpshme dhe sa e padurueshme…!!!
Krejt kete qe e bejne egoistet, e bejne ne emer te popullit, patriotizmit, drejtesise, aftesive profesionale, demokracise, politikes progresive dhe filozofise se mendimit pozitiv, per tu larguar sa me pare nga ´´ Sokrati i vuajtur´´ dhe per tu afruar sa me shume afer ´´ Derrit te kenaqur ´´ .Sa e keqe,sa e turpshme,sa e pafytyre,sa e pandershme,sa kriminale,sa e dhemshme dhe sa e padurueshme…!!!
Cdo gje qe ndodhe tek ne gjate jetes, eshte terhequr nga menyra e te menduarit tone. Duam apo nuk duam t´a pranojme kete, ky eshte nje fakt i cili nuk mund te jete ndryshe. Sa me pare qe bindemi dhe e pranojme kete konstatim, aq me pare jeta jone do te transformohet, drejte te mirave qe na sjellin lumturine.
Ne definitivisht i kemi mundesite te zgjedhim menyren e te menduarit e cila do te behet nje realitet i mire apo jo i mire ne pervojen tone. Qe ta zgjedhim menyren e kendshme te mendimeve tona, me pare duhet kontrolluar permbajtjen, vleren dhe rendesine e tyre. Shpesh here bindemi qe eshte e pamundur te bejme kontrollin dhe vleresimin e asaj sasie te madhe mendimesh, qe prodhohen brenda nje dite nga kokat tona edhe pse ndjenjat reagojne ne menyre te sakte sipas permbajtjes, rendesise dhe vleres qe kane ato.
Shpeshehere ndodh qe mos ta vleresojme sa duhet, rendesine qe kane ndjenjat tona ne krijimin e nje jete sa me komode e sa me te lumtur, permes kontrollimit te menyres se te menduarit tone. Sipas menyres se te menduarit, shfaqet edhe menyra e ndjenjave tona, qe na bejne te ndjehemi her mire e her keq, ashtu sipas permbajtjes qe kane mendimet. E pamundshme eshte te ndjehemi mire, e ne te njejten kohe te prodhojme mendime te keqija dhe te ndjehemi keqe kur prodhojme mendime te mira.
Nese qendrojme ne frekuencen e mendimeve negative, do te perballemi me perjetimin e ndjenjave te pakendshme, te cilat na bejne jeten teresishte te pakendshme, duke na shkaterruar edhe shendetin tone fizik dhe ate psiko-social, permes ballafaqimit me merzine, friken, zemerimin,hidherimin,pikellimin, urrejtjen dhe xhelozine si produkte te mendimeve negative.
Se ne cilen frekuence te mendimeve gjendemi, ndjenjat jane ato te cilat na lajmrojne permes ndjeshmerise se tyre, te kendshme apo te
pakendshme, te cilat varen teresishte nga permbajtja dhe vlera e mendimeve tona.
Po deshem te perballemi me perjetimin e ndjenjave te kendshme, duhet t´a nderrojme frekuencen e mendimeve negative ne at pozitive, qe t´a bejme jeten tone me te kendshme e me te lumtur dhe shendetin fizik e psiko-social me te forte, permes ballafaqimit me entuziazmin, gezimin, mirenjohjen, krenarine, optimizmin, vullnetin, ngazellimin dhe dashurine ndaj punes, mesimit, dijes, njerezve, familjes, vetes dhe jetes.
Nese respketi dhe dashuria jane emocionet me te bukura e me te vlefshme, do te ishte e ndershme dhe e vlefshme per ne, qe mendimet tona te mbushen sa me shume me respket e dashuri ndaj njerezve, gjerave, punes, dijes, drejtesise, moralit, beses dhe atedhe-dashurise. Forca e mendimeve tona te mbushura me respekt e dashuri, do te na beje me te forte, me te lumtur, me te shendetshem dhe me krenare gjate gjithe jetes.
Mendimet tona barten here ne fushen e gjerave te mira, e here ne ato jo te mira. Aty ku qendrojne me gjate ato,tek ne e formojne besimin qe ato gjera i meritojme, qofshin te mira apo jo. Nese fokusohemi dhe perqendrohemi per nje kohe me te gjate rreth realizimit te deshirave tona apo gjerave te vlefshme, tek ne perhere e me shum rritet besimi , qe do t´i realizojme ato . Perqendrimi i vemendjes ne gjerat qe i duam, e rrite ne menyre te konsiderueshme edhe kapacitetin tone intelektual , moral e fizik ne angazhimin maksimal, drejt realizimit te plote e sa me te shpejte te te mirave per te cilat kemi krijuar besimin se vertete i meritojme ato.
Kjo qe u tha me larte eshte nje udhezim qe te mesohemi dhe te bejme shprehi te atilla qe mendimet dhe vemendja jone te fokusohen, ne formimin e bindjeve dhe besimit qe i meritojme dhe mund t´i realizojme gjerat e mira e me te mira. Me i realizuar gjerat e mira, nuk duhet lejuar te mbizoterojne mendimet dhe bindjet tona, se ne nuk i meritojme te mirat e kesaj bote, se ne nuk kemi kapacitet t´i realizojme ato.Pra me nje fjale nuk duhet lejuar mendime pesimiste te cilat na e humbin besimin tone ne meritueshmerine e gjerave me vlere. Po ia lejuam vetes te zene vend ne koken tone mendimet pesimiste, do te zhgenjehemi gjithhere e me shume dhe do ta humbim besimin e plote, se edhe ne i meritojme gjerat e mira e me te mira.
Eshte shume e vlefshme per ne te kemi nje vemendje te shtuar se ne cilen fushe po i perqendrojme me se shumti mendimet tona, duke pasur per qellim gjithehere qe ato te perqendrohen sa me shume te jete e mundur ne fushen e gjerave te mira.
Eshte e domosdoshme te kuptojme, se ajo qe na ndodhe ne jete eshte rezultat i mendimeve tona.Imazhet qe i krijojme permes mendimeve, na sjellin ngjarje me te njejtat permbajtje gjate te jetuarit.
Nese qendron ky konstatim, atehere secili prej neve duhet te kemi kujdes, se me cilin lloj te mendimeve po merremi me se shumti.Duhet veneruar ne vazhdimesi permbajtja,karakteri dhe cilesia e mendimeve tona,qe mos te na ndodhin ngjarje te pakendeshme,befasuese dhe tronditese gjate jetes.
Cka mbizotron ne mendimet tona, te njejtat rezultate do ti korrim ne jete.Nese mbizotrojne idete dhe mendimet tona se si te punojm, si te pasurohemi, si te mbushemi me dije dhe kulture, me te njejtat permbajtje do te pasurohet edhe jeta jone.Nese mbizoterojne mendimet e errta te mbushura me permbajtje qe pasqyrojne urrejtje,zili,xhelozi ndaj tjereve,me te njejtat permbajtje do te mbulohet edhe jeta e jone, nga urrejtja,zilia dhe xhelozia e tjereve ndaj neshe.
Ne mundesit tona eshte se cilat mendime,ide dhe pikepamje i lejojme te mbizotrojne gjate procesit te te menduarit.Nese eshte keshtu, ateher duhet ti lejojme te mbizotrojn ato mendime,ide dhe pikepamje rreth atyre gjerave qe i duam me se shumti.Per ta bere kete, me par duhet ta kemi te kjarte se qka per momentin duam me se shumti,cka eshte me prioritare dhe me e domosdoshme per ne, e cka nuk duam gjate jetes. Pasi ta bejme kete, mendimet tona fokusohen me tere forcen e vullnetit rreth asaj qe e duam mese shumti, duke na imponuar ide, sjellje dhe veprime me efektive te cilat mundesojn realizimin sa me pare e sa me shpejte te tyre.
Ky proces i te menduarit vlene per secilin individ, si per gjerat pozitive ashtu edhe per gjerat negative, qe mund te na ndodhin gjate jetes.Do te ishte shume e favorshme per ne, nese e fokusojme procesin e te me nduarit, sa te jete e mundeshme vetem ne gjera pozitive, duke u larguar gjithnje e me shume prej gjerave negative.
Menyren e te jetuarit qe e gezojme secili prej neve sot,nuk duhet harruar se eshte rezultat i mendimeve tona te djeshme.Mendimet qe mbizotrojne neper kokat tone sot, duhet ta dijme secili prej neve se jane menyra e te jetuarit neser.
Nese i formojme shprehite tona, te mendojm me shpesh e me gjate, per ato gjera qe i deshirojme, shume me shpejte e shume me lehte do ti realizojme gjate jetes, duke i konkretizuar ato ne menyren e tejetuarit tone.
Per secilin prej neve vlene qe te kemi kujdes te shtuar, se cilat shprehi po i formojme gjate procesit te mendimeve tona, sepse nga formimi i ketyre shprehive,varet edhe menyra e te jetuarit.
Sa e sa perpjekjet i bejm ta gjejm forcen apo shkakun e te mirave dhe jo te mirave qe na ndodhin gjate gjithe jetes sone.Ne vazhden e ketyre perpjekjeve, here e fajsojm nje pale e here nje pale tejter, here nje rrethan e here nje tjeter, gjithnje duke e nxjerre veten si te pafajshem dhe te viktimizuar.
Gjate ketyre perpjekjeve, ne vende qe t‘i mbledhim te dhenat pro e kunder neve dhe pro e kunder tjereve, rreth situates ne fjale, grumbullojm te dhena qe flasin vetem ne favor tonin dhe te dhena qe flasin kunder pales tjeter, gjithsesi qe te dalim te pafajshem dhe te viktimizuar nga dikush si fajtor.
Keto te dhena te mbledhura rreth situates se pakendshme, jane te dhena me shume subjektive se sa objektive, pa u mbeshtetur ne fakte dhe ne argumente reale e te verteta, gjithnje duke mashtruar veten tone ne vazdhimsi, se te kqijat na vijne nga pala tjeter dhe nga rrethanat e kushtet te cilat na rrethojne, e jo nga fajet e gabimet tona qe behen per shkak te menyres dhe permbajtjes se mendimeve qe i prodhojm. Kur behet fjale per ngjarjet dhe rrethanat e mira qe na ndodhin gjate jetes, te gjitha atributet ia pershkruajm vetes si personalitet i afte, vizionar, largpames dhe punetor, edhe pse shume te mira, jane edhe kontribut nga perkrahja e tjereve, me te cilet bashkpunojm.
Perpos ketyre orvatjeve kemi edhe perpjekje qe mbeshteten ne” fatin personal”, si per te mirat, ashtu edhe per te kqijat qe na ndodhin, shprehur shkurt, keshtu e paskam pas fat, apo paska qene e shkruar.
Per qudi krahas ketyre perpjekjeve, rralle kujt i shkone mendja se mendimet tona, jane ajo force magjike e terheqjes se ngjarjeve dhe rrethanave te mira ose jo te mira.
Menyra se si i organizojm mendimet tona, percakton edhe menyren e te jetuarit gjate jetes.Ashtu sikur mendojm, edhe jetojm.
Forma dhe permbajtja e te menduarit tone na jepe lumturine, shendetin, pasurine, karieren, miqesine dhe anasjelltas, na jepe edhe jo lumturine, smundjet, varferine, armiqsine, gjelozine, urrejtjen dhe humbjen e karieres.
Permes te menduarit tone, na ipet mundesia te kemi, te bejme dhe te jemi gjithqka qe deshirojm, nese kemi vullnet dhe besim te madh, ne ato qe mendojm e deshirojm.Sipas mendimeve, deshirave dhe besimeve tona , do te kemi,do te behemi dhe do te jemi.
Mendimet tona jane nje force e madhe terheqese, e te mirave dhe te kqijave qe na ndodhin rreth e rrotull. Sipas permbajtjes qe kane mendimet tona, me te njejtat permbajtje i terheqin edhe ngjarjet te cilat na rrethojn.
Per ti krijuar jetes sone, mrekulli ekonomike, mrekulli te shendetit fizik e mendor dhe mrekulli te mardhenjeve tona ne mes njerzve apo mrekulli te shendetit social, me pare duhet te krijojm shprehi qe te prodhojm mendime, deshira, vullnete dhe besime te mrekullueshme per gjerat qe i deshirojm gjate jetes.
Mendoni, deshironi dhe besoni ne menyr te mrekullueshme, per nje jete sa me te lumtur…!!!
I nderuari prof Isa Thaqi
Me gjithe respektin qe kam per ty, mora guximin te shkruaj nje leter. Kerkoj falje nese te marre pak kohe. Me besoni se nuk arrij dot te shprehe falenderimet e mia me te sinqerta e me te thella te cilat burojne nga thellesite e zemres time, per ndihmen qe me keni dhene. Nuk ka gje me te mire e me te vlefshme se sa t´i shprehesh brengat, hallet dhe shqetesimet, me nje njeri i cili te kupton dhe t´i jep fjalet e duhura per ate qe te brengos dhe te shqeteson. Je nje njeri qe gezon repsekt nga nxenesit tuaj dhe nga une, je nje njeri qe nuk ndjen asnjehere lodhje, nje njeri qe je i gatshem gjithmone tu ndihmosh nxenesve me ato keshillat e tua aq te vlefshme dhe me kritikat qe gjithmone ke dit t´i perdoresh aty ku eshte dashur me se shumti. Shume e shume veshtiresi, batica e zbatica qe mi solli jeta, une i kalova, fale ndihmes tende permes keshillave tua te cilat do te me sherbejne gjate gjithe jetes. Te falenderoj shume dhe ate nga zemra, qe me ndihmove ta tejkaloje pa veshtiresi nje kapitull te veshtire te jetes sime dhe nuk u lodhe per asnje qast duke me keshilluar me fjalet me te vlefshme qe t´i tejkaloje veshtiresite e mia sa me njerezisht e pa pasoja. Tani me keshillat tua, une e kam kuptuar se jeta nuk qenka aq e zeze siq me dukej me pare, por qenka me plot te mira rreth e rrotull nesh dhe pasuria me e madhe per ne, qenka shendeti mendor, fizik dhe ai social. Sa shume ke arritur te me kuptosh, te me japesh besim ne veten time, aty ku une kam pasur me se shumti nevoje per mbeshtetjen tende, te pakten edhe per nje fjale te embel, ku te gjitha i dhurove ti prindi im i dyte… Faleminderit shume per qdo gje qe ke bere per mua, profesor i nderuar! Zoti te dhurofte shendet, jete te lumtur e te gjate, sa ka mali dushk e bore dhe uroj qe gjithmone te mbizoteroje hareja ne ty e familjen tende.
Me respektin me te madh per ju, ish nxenesja jote.
Kur e humbim besimin ne forcat dhe vlerat tona, se nuk jemi konkurrente ne raport me tjeret, se nuk arrijme dot t´i plotesojme deshirat tona, linde dhe rritet xhelozia tek ne, duke na bere ziliqare te papermbajtur ndaj tjereve. Kjo e keqe na ndodhe, nese nuk jemi ne nivel te pergjegjesise se detyrave dhe obligimeve tona qe na dalin gjate jetes. Kur detyrat dhe obligimet tona i kryjme me ndere, vullnet e pergjegjesi, xhelozia dhe zilia ndaj tjereve nuk kane vende ne shpirtin e mendjen tone, sepse ziline e xhelozine i shnderrojme ne gare per tu´a kaluar tjereve me pune e djerse, me dije e zotesi, me sjellje sa me miqesore e komunikim te sinqert .
Zilia dhe xhelozia mund te shfaqet ndaj vllaut apo motres, te sapolindur, ku ne kete rast duhet te tregojne maturi dhe kujdes te madh prinderit, se si sillen me femijet e tyre, qe mos te lene pershtypje se njerin prej femijeve e favorizojne me shume. Nese xhelozia dhe zilia manifestohet edhe metutje ne mes vellezerve e motrave, pa marr parasysh moshen e tyre, u takon secilit nga ata t´i korigjojne sjelljet dhe veprimet e veta, qe mos ta prishin unitetin dhe harmonine familjare. Sjelljet e veprimet e secillit anetare te familjes, korigjohen duke i kryer detyrat dhe obligimet me pergjegjesi secili anetare ne familje, duke i perfshire edhe prinderit.
Kur nuk kemi diqka qe e deshirojme e tjeret e kane, manifestojme zili dhe xhelozi ndaj tyre, ne vende qe t’i shtojme perpjekjet tona qe ta kemi edhe ne, ate qe e kane tjeret. Nese tjeret triumfojne ne biznes, politike, dije e shkence dhe ne marrdhenie te mira e miqesore me njerezit, ne xhelozojme dhe manifestojme zili ndaj tyre, ne vend qe te ndryshojme mendimet, bindjet, qendrimet dhe sjelljet tona, drejt triumfeve me pune te pandalshme e angazhim te vullnetshem ne konkurence me tjeret. Po ashtu xhelozojme dhe manifestojme zili, ne pamjen fizike te tjereve dhe kur ata marrin me shume se ne respekt, dashuri e vemendje nga tjeret, ne vende qe ta permiresojme edhe ne imazhin tone, permes punes, dijes, sjelljeve tona miqesore me tjeret, gatishmerise per tu ndihmuar tjereve me respekt e dinjitet.
Manifestojme zili dhe xhelozi ndaj tjereve, kure ata i arrijne synimet e veta, korrin suksese te pandalshme dhe per asnje qast nuk dorezohen, kurse ne bejme sehir rreth e perqark duke i perqeshur, perbuzur dhe etiketuar per sukseset e tyre, ne vende qe t´i pervishemi punes,dijes dhe te angazhohemi me vullnet e force, drejte realizimit te synimeve tona gjate je.
Do te ishte ne menqurine tone, te mos manifestojme zili e xhelozi ndaj tjereve, por ta shtojme vetbesimin ne forcat dhe vlerat tona personale, duke i kryer me pergjegjesi detyrat dhe obligimet tona personale.
Detyrat dhe obligimet e prinderve gjat rrites dhe edukimit te femijeve te tyre, perpos qe jane te shumta e te veshtira, e kane edhe nje vlere te madhe e te shenjte per jeten e femijeve.
Te kujdesesh, brengosesh, te bene mire dicka per femijen, te jeshe i qete ndaj tij, te tregosh vemendje dhe durim te mjaftueshem gjate edukimit dhe rrites se femijeve, konsiderohet nje permbushje e misionit te shenjte prindore.
Nese ndonjeri prej prinderve nuk i perfill sa duhet femijet, nuk interesohet, nuk tregon kujdes, nuk brengoset dhe merret siperfaqesisht me edukimin dhe rriten e tyre, pasojat do te jene te medha ne cdo aspekt per femijet.
Ne nuk duhet lejuar veten te bejme pjese ne kategorin e atyre prinderve qe nuk tregojne kujdes te mjaftueshem per femijet e tyre, sepse do ta zbehim tersisht misionin e shenjte prindore duke i lene femijet tane ti bartin valet e jetes posht e perpjete, para e prapa, djathtas e majtas pa dinjitet njerzore.
Gabimet tona si prinder gjate edukimit te femijeve, rezultojne drejtperdrejte ne mendimet, bindjet dhe sjelljet e tyre. Nese deshirojme te mos bejme gabime te shumta gjate edukimit te femijeve tane, eshte me se e domosdoshme te marrim informacion te mjaftueshem dhe te gjithanshem permes literatures profesionalo-edukative.
Duhet te kemi kujdes te mjaftueshem si, sa e me cka ta ushqejme femijen. Si ta veshim, pastrojm dhe shetisim ate. Ta shetisim ne ajer te paster, neper rreze dielli, ambiente te bukura natyrore, ta ambientojme neper ambiente te qeta e te fresketa ku flen femija.
Po ashtu duhet te kemi kujdes te shtuar e proporcional gjate edukimit fizik, psiqik dhe social.
Ne asnje menyre nuk eshte e lejueshme ta adukojme femijen permes frikesimit kur ata qajne per dicka, kerkojne dicka dhe sillen ne menyre te llastuar duke perdorur terrin ku jane te fshehur lugati, shtriga, hajni dhe vrasesi.
Nuk bene ta perdorim edhe personalitetin e mesuesit, mjekut dhe policit qe t´ua ndalim vajin, kerkesat e tepruara dhe sjelljet e llastuara te femijeve.
Nese i perdorim si mjete edukimi shembujt frikesues te permendur me larte, te femijet tane e kemi mbjell friken aq thelle ne shpirtin e tyre e cila perhapet edhe me shume ne gjerat tjera te paarsyeshme duke ia marr atyre tersisht ndjenjen e guximit e cila u shkakton deme te medha ne shendetin e tyre fizik, psiqik dhe social.
Ne vend te mjeteve frikesuese per edukimin e femijeve tane, duhet perdorur lavdatat, qortimet, ndalesat dhe shperblimet duke ua bere me dije dhe bindur femijet se cka u takon e cka jo, cka eshte e lejueshme per ta e cka nuk eshte.
Keto mjete edukative gjate edukimit te rrites se femijeve tane duhet perdorur me takt psikologjik e me vend per secilin femije sipas temperamentit dhe karakterit te tyre, duke manifestuar durim, butesi, dashuri e perkdhelje derisa vertet te binden ata dhe te heqin dore nga sjelljet dhe veprimet e padobishme te tyre.
Perdorimi i ketyre mjeteve edukative te permendura me larte, duke perdorur sqarimin dhe bindjen se pse i perdorim ato te femijet tane, eshte rruga me e shendetshe dhe me frytedhenese per edukimin komplet e nje personaliteti te femijes sone.
Vetebesimi eshte nje ndjenje mbi vlerat dhe aftesite tona personale qe i posedojme. Kjo ndjenje na mundeson te bejme dallimin ne mes veseve (jo vlerave) dhe virtyteve (vlerave) personale duke e percendruar vemendjen gjithnje e me shume ne zhvillimin e virtyteve dhe eliminimin e veseve tona.
Vetebesimi yne rritet nese e percendrojme vemendjen me shume ne virtytet tona aty dhe ku jemi me te afte e ku kemi vullnet e deshire te punojme e gjallerojme. Po s´e rritem vetebesimin tone, rreth e rrotull nesh do te krijohet nje mjegullnaje qe na pamundesone ta gjejme rrugen me efikase per te jetuar sa me te lumtur.
Vetebesimi formohet duke i kapercyer pengesat dhe veshtirsite qe na dalin para gjate jetes, kur na vlereson pozitivisht rrethi per veprat dhe sjelljet tona, kur i planifikojme punet dhe detyrat qe gjerat t´i bejme sam e mire, kur punet dhe veprat tona i bejne tjeret te na besojne, kur sukseset tona na bejne te rendesishem per tjeret dhe personat qe na dojne, kur permirsojme gabimet tona dhe me pas dalim ballehapur dhe kur e vleresojme veten sa me drejte e sa me objektivisht ne pikat e dobeta dhe ne pikat e forta.
Po deshem te mos e humbim vetebesimin, nuk duhet te dorezohemi para pengesave dhe veshtiresive, mos te bejme sjellje e vepra te tilla qe te na vleresoj negativisht rrethi, punet dhe detyrat tona nuk duhet ti kryejme shkel e shko, por te planifikuara mire, mos ta humbin besimin tjeret ne sjelljet, veprimet e punet tona, ti ruajme e ti mbrojme sukseset tona permes punes qe mos te ulet rendesia jone ne raport me tjeret, dashamiret, te afermit dhe familjaret tane, te bejme sa me pake gabime, t´i permiresojme ato dhe te mesojme permes tyre qe te dalim ballehapur, dhe duke i vleresuar pikat e dobeta e te forta tonat, qe ti eliminojm sa me shume pikat e dobeta.
Nëse humbim diqka të vlefshme, nëse humbim ndonjërin prej miqve, të afërmëve dhe ndonjërin prej anëtarëve të familjes, do ta përjetojmë emocionin e hidhërimit i cili shpeshëherë na përvëlon shpirtin e zemrën.
Kur kemi probleme të mëdha me shëndetin personal dhe me shëndetin e më të dashurve tanë, kur diqka nuk shkon në rregull me punën profesionale, punësimin, strehimin dhe gjendjen ekonomike familjare, po ashtu shqetësohemi dhe na kaplon me të madhe emocioni hidhërues.
Kur nuk kemi miq, dashurinë dhe vëmendjen e duhur te tjerëve dhe kur detyrohemi të largohemi nga gjiri familjar dhe vendlindja (atdheu), vërshon zemrën e shpirtin tonë emocioni shkatërrues i përmendur me lartë.
Po ashtu hidhërohemi kur e humbim autoritetin dhe përspektivën që e kemi poseduar me parë, e raste tjera që nuk janë te pakta.
Duhet të kemi kujdes ndaj miqve që të sillemi mirë, t’i respektojmë, t’ua ruamjmë dinjitetin dhe të kemi një komunikim të sinqertë me ta.
Të afërmit, familjarët e ngushtë dhe partnerin apo bashkëshorten e bashkëshortin, t’i ruamje si sytë e ballit e t’i mbrojmë me cdo kusht, që edhe nëse na ndodh diqka e ligë në mesin e tyre, pa fajin tonë, dhembjet dhe hidhërimet janë më të përballueshme dhe e kemi më lehtë të pajtojmë me situatën e cila nuk mund të ç’bëhet më. Me një fjalë atë që e ruajmë edhe do ta kemi.
Që të kemi një gjendje të mirë ekonomike, një strehim komod familjar, duhet të aftësohemi, të ngritemi dhe të përsosemi përherë profesionalisht dhe të bëhemi konkurent në tregun e punës, që mos të mbetemi pa punë, pa marrë parasyshë rrethanat që ndodhin përreth nesh.
Nëse nuk kemi miq, duhet bërë të gjitha përpjekjet që t’i kemi sa më shumë ata. Pa miq, jeta nuk ka kurrfar kuptimi.
Po nuk e patëm dashurinë dhe vëmendjen e duhur të tjerëve, ne duhet të jemi ata që të tregojmë vëmendje e dashuri ndaj tyre, nëse dëshirojmë të njëjtat t’i kemi edhe ne.
Duhet bërë të pamundshmen që mos ta lëshojmë atdheun dhe mos të largohemi nga familjarët, po nuk deshëm të na djeg malli per ta.
Te jetosh pa autoritet e pa përspektivë, jeta është me turp dhe shumë e mundimshme. Duhet mbrojtur autoritetin e përspektivën ne çdo rrethanë, që t’i kemi ato.
Që të kemi sa më pakë hidhërime gjatë jetës, duhet të kemi kujdes ndaj gjërave të vlefshme, t’i mbrojmë e t’i ruajmë ato, mos t’i keqpërdorim dhe t’ua dijmë vleftën që sa më pakë apo farë hiq të na dalin prej duarve.
Përceptimet, mendimet, bindjet, qëndrimet, sjelljet dhe veprimet tona personale ndaj botës së jashtme e asaj të brendshme të cilat i përsërisim si më shpesh e për një kohë të gjatë, bëhen shprehi jetësore dhe dalëngadalë formohen edhe në pasione të forta.
Pasionet e mira dhe jo të mira, “janë shprehi të formuara gjatë jetës të cilat përcillen gjithmonë me emocione intensive”.
Nëse pasionet tona, qofshin ato të mira apo jo të mira, janë shprehi të formuara gjatë jetës, atëherë ne duhet të kemi kujdes të shtuar se çfarë sjellje e shprehi personale po formojmë.
Sa më shpesh që i përsërisim sjelljet e veprimet tona, qofshin ato të mira apo jo, aq më shpejtë formohen ato në shprehi e pasione të forta, të cilat e paraqesin mënyrën e forcës dhe energjisë tonë si nxitje ndaj një veprimi apo aktiviteti të caktuar.
Shembuj pasionesh të mira apo jo të mira kemi mjaftë, si psh: pasione për mësim, dituri dhe shkencë; pasione për sporte të ndryshme, kulturë kombëtare e ndërkombëtare; pasione për patriotizëm, liri, politikë të mirëfillte e largëpamëse kombëtare e ndërkombëtare; pasione për punë fizike e intelektuale, për shendet fizik, psikik e shëndet social dhe shembuj tjerë të pasioneve pozitive.
Po ashtu kemi edhe shumë shembuj pasionesh negative, si psh: pasionet për pije alkoolike, narkotike, bixhoz, lotari e prostitucion; pasione për gënjeshtra, mashtrime e vjedhje; pasione për agresivitet, dhunim e trafikim qeniesh njerëzore; pasione për mbisundim, okupim dhe vrasje totale, e shembuj tjerë te pasioneve negative.
Nëse dëshirojmë të kemi një jetë më dinjitoze, më humane dhe më të lumtur, është e domosdoshme të mbështetemi në formimin e sjelljeve e shprehive më pozitive dhe t’i përsërisim e forcojmë ato sa më shumë që të jetë e mundur, derisa të shndërrohen pasione.
Ne humbim shumë energji përmes lodhjes, streseve, vuajtjeve, nervozës, hidhërimit, pikëllimit dhe xhelozisë duke u bregosur për të kaluarën e vdekur dhe të ardhmen e palindur. Të gjitha këto brengosje marrin shumçka të vlefshme në trupin tonë biologjik, fiziologjik e social-psikologjik dhe lënë shumë pakë forcë, vullnet, dëshirë, ambicie dhe kurajo që të merremi më seriozisht me të tashmen që është qelës i suksesit tonë. Do të ishte shumë e levërdishme për ne t’i eliminojmë sa të mundemi brengat për të kaluarën dhe të ardhmen, e të merremi ekskluzivisht me të sotmen duke i kryer pa nxitim detyrat dhe obligimet që i kemi para vetes.
Për ta justifikuar këtë që thash me lartë, po i citoj këto vargje të Omar Khajamit:
” Ditën e shkuar fare harro
Dhe për të nesërmen mos u shkallmo:
Gëzo një qast të lumtur, faqe-bardhë,
Dhe Jetën n’ere mos e çkatërro”.
Kur i thëm këto mendime në këtë shkrim, lexues i dashur, nuk jam duke menduar se ne s’duhet të bëjmë përpjekje që të përgatitemi për të nesërmen dhe të mësojm nga e djeshmja, por mendoj se mënyra më e mirë për ta bërë këtë është që fuqitë dhe aftësitë tona t’i përdorim për realizimin sa më të mirë të detyrave dhe obligimeve që dalin nga e sotjma.
Obligimet e sotme mbesin të pakryera, nëse brengosemi për të djeshmen dhe të nesërmen. Shumë e vështirsojmë jetën e sotme duke u brengosur për të djeshmen dhe të nesërmen. Rrallë here I përdorim racionalisht 24 orët që i kemi në dispozicion. Më shumë marrim nga jeta duke menduar për të sotmen se sa për të djeshmen dhe të nesërmen .Punën e sotme nuk duhet ta lëme për diten e neserm, javen, mujin e vitin e ardhshem. Nëse u qasemi punëve të sotme me përkushtim, nuk kemi kohë të brengosemi për të djeshmen dhe për të nesërm. Brengosja për të kaluarën dhe të ardhmen, na merre shumë energji duke na lënë pak mundësi që të merremi me të tashmen.
Për aq sa bëjmë përpjekje që të gjejmë mënyrën e mendimeve të cilat na mundësojnë të gëzohemi, po për aq edhe do të gëzohemi, e do të kemi një jetë të lumtur. Mënyra se si mendojmë, pasqyron mënyrën e sjelljeve tona dhe mënyrën e jetesës.
Secili prej nesh e don një jetë të lumtur, por mënyra e mendimeve tona shpeshëherë e shkakton hidhërimin, zemërimin dhe jetën e palumtur edhe pse askush prej neve nuk e don atë.
Do të ishte në menqurinë tonë që të kemi kujdes të shtuar, se cilën mënyrë të të menduarit po e zgjedhim gjatë jetës.
Mendimet tona varen nga mënyra e ndijimit dhe përceptimit të realitetit të botës së jashtme i cili gjendet përreth nesh dhe realitetit të botës se brendshme, brenda nesh. Se në cilën mënyrëiI përceptojmë këto dy realitete, varet nga shumë faktorë: fizik, shpirtrorë e shoqërorë.
Po nuk patëm kujdes në forcën e ndikimit të këtyre faktorëve, shpeshëherë biem viktimë e iluzioneve tona gjatë ndijimit e përceptimit të njerëzve, gjësendeve, ngjarjeve, dukurive dhe proceseve të ndryshme natyrore, shoqërore e atyre psiko-nervore. Nëse biem nën ndikimin e iluzioneve, formojmë paragjykime apo mendime e bindje të gabuara për realitetin natyrorë, shoqërorë dhe atë psiko-nervorë të cilat nshkaktojnë një kaos të madh emocional përplot shqetësime, tensione, brenga duke na bërë jetën plotësisht të palumtur.
Ndër faktorët fizik që mund të na përvidhen në mënyrën e të përceptuarit iluzorë janë: pozita, forma, madhësia, përmbajtja, ngjyra, afëria, largësia, lartësia, lëvizja dhe koha në të cilën ngacmojnë këta faktorë.
Kurse ndër faktorët psiko-nervorë e shoqërorë janë: motivet biologjike dhe motivet social-psikologjike, emocionet e këndshme dhe të pakëndshme, vullneti, dëshira, aspirate, qëllimi dhe qëndrimi ynë e ai shoqëror.
Nëse e kemi të kjartë forcën e ndikimit të këtyre faktorëve në mënyrën e ndijimeve, përceptimeve, mendimeve, bindjeve, sjelljeve dhe veprimeve tona, do ta rrisim vigjilencën tonë që mos të nënshtrohemi ndaj ndikimeve iluzore që mund të rrjedhin nga faktorët e lartëpërmendur.
Të përceptosh në gjendje urie, edhe gjellën e pazier e përcepton të shijshme, posa të ngopesh kupton se gjella është e pazier. Nëse përcepton nën ndikimin e motivit seksual, gjinia e kundërt të duket më madhështore. Po përceptove në gjendje hidhërimi e zemërimi, edhe miqtë më të dashur nuk të duken si më parë. Nëse përcepton në stinën e dimrit, jeta të duket plot acar, e nëse përcepton në pranverë, jeta të duket plot beharë. Nëse e përcepton një airoplan mbi 2000 metra lartësi, hamendesh a është airoplan apo ndonjë gje tjetër duke fluturuar. Në dasëm koha ikën shpejt, kurse ne burg minutat duken orë të tëra. Nëse i përception të dashurit tuaj, nuk ua vëren të metat. E ata që nuk i don, nuk ua vëren përparësitë, e tjera e tjera gabime të mundshme që mund të na qojnë drejt mendimeve te cilat prodhojnë një jetë të lumtur apo të palumtur.
Sa e sa vuajtje na ndodhin gjate jetes, per shkak te perpjekjeve tona kembngulese, te behemi ata qe nuk jemi duke maskuar natyren tone personale. Nese vetdisohemi se perpjekjet tona jone te mundimshme, artificiale dhe nuk na sjellin kurrfar frytesh gjate jetes, fillojme ta adhurojme veten ashtu s’iqe jemi dhe nuk kemi nevoje te bejme perpjekje per ti emituar tjeret apo ta veshim masken e tyre. Sa ma herehet qe ta kuptojme kete, largohemi prej nje jete plot halle e brenga, e nisemi drejt nje jete te lumtur.Mos pranimi i vetes ashtu siq jemi, shkakton tendosje emocionale duke bartur mbi vete barren e rende artificiale, qe te personifikohemi me personin qe nuk jemi dhe nuk mund te behemi. Kjo barre e rende artificiale per shume ke,eshte burim i pashterrshem i neurozave,psikozave dhe streseve te medha, mbushur perplote hidherime, zemerime, urrejtje dhe gjelozi, per shkak qe nuk mund te arrijme aty ku kemi planifikuar. Veprimet e panatyrshme ne kundershtim me veten tone , na bejne te ndjehemi keqe per dite e me shume sepse jetes tone nuk i mbetet kurrfar kuptimi dhe shtegdalje, duke ia mbyllur te gjitha rruget vetes, perpos rruges e cila shum ke e ka quar deri te akti i vetvrasjes. Sa perpjekjet i bejme te behemi te bukur, intelegjent, te veshur, te pasur, dhe te zotet si tjeret, por ne jemi ata qe jemi, e nuk munde te behemi kurre si tjeret. Eshte problem i madh te kemi pune me ata, qe shtiren se jane te atille cfare nuk jane.Mjerisht shume te tille ka, qe maskohen duke e pershtatur masken sipas imagjinates se tyre te planifikuar, kurse ne realitet jane krejte diqka tjeter. Nje grup i te maskuarve emiton te tjeret sepse dojne te behen si ata e nuk munden, por i sjellin deme vetes se tyre, duke deshiruar te behen ata qe nuk jane, dhe duke harruar veten se cfare jane. Kurse grupi tjeter i te maskuarve, behen se i emitojne sjelljet e veprat e mira te tjerve, qe ti maskojne veprat e liga dhe kriminale te tyre. Te maskuarit edhe pse i sjellin deme te medha tjerve dhe mesit ku jetojne, ne fund te fundit, denimin me te madh jetsore e marrin vet.Ket duhet ta dime secili.
Nese urrejme apo paragjykojm dike, kemi lejuar qe keto dy vese te liga te na qrregullojen gjumin, oreksin, shtypjen e gjakut, tretjen e ushqimit ne lukth, te rrahurat e zemres, shendetin dhe lumturine e jetes sone.
Urrejtja dhe paragjykimi nuk u sjell asnje dem atyre qe i urrejme e i paragjykojm, ndersa neve na shkaktojn shqetesime, vuajtje dhe plage te renda shpirterore. Nuk duhet lejuar keto vese te shemtuara shpirtrore, te na shnderrohen ne deshire kronike per hakmarrje, sepse keto behen burim i semundjeve te renda trupore e shpirterore, si hipertensioni kronik, semundjet e zemres, sulmi ne tru, qrregullimi i lukthit dhe semundje tjera te mundshme psikike.
Qe te ndalojme urrejtjen e paragjykimet ndaj tjereve, me se miri eshte te mbeshtetemi ne parimin human te faljes, tolerances dhe mirekuptimit ndaj tyre.
Mjeket dhe psikologet keshillojne te kemi kujdes te shtuar qe mos te hidherohemi, zemerohemi dhe shqetesohemi, pa marre parasysh se qka ka ndodhur perreth nesh, sepse zemerimi, hidherimi,urrejtja, shqetesimi dhe paragjykimet e tepruara ndaj tjereve, sulmojne zemren, tensionin e gjakut, lukthin dhe trurin e atyre qe i kane lejuar vetes te merren me keto vese te shemtuara shpirtrore.
Ndotjet shpirtrore te permendura me larte, i manifestojne pasojat e tyre ne pamjen e trupit tone, permes fytyrave te zbehta me plot rrudha e mrrola, permes syve te hapur e te zgurdulluar, levizjeve te qrregulluara e zerit kercneues, fjaleve te pamatura dhe paragjykimeve ndaj tjereve, duke na shemtuar gjithnje e me shume bukurine e trupit tone dhe shendetin.
Do te zinte vend te merituar, mendimi i te famshmit Shekspir, i cili ka thene: ´´ Per armikun mos ndez zjarr shume te madh, sepse vet mund te digjesh ne te´´.
Per te shpetuar nga kurthet dhe pasojat e shumta te hidherimit, zemerimit, urrejtjes dhe paragjykimeve ndaj tjereve, eshte mire qe te kemi pakez ndjese e mirekuptim ndaj njerezve, t´i trajtojme me embelsi shpirterore ata dhe te reflektojme respekt e dashuri kure komunikojme me ta.
Shpetimtari me i madh i cili na mbron qe mos te merremi me hidherimin, zemerimin, urrejtjen dhe ndotjet tjera shpirterore, eshte marrja dhe angazhimi me punet tona personale qe do ta na sjellin fat e lumturi ne jete. Po nuk vepruam keshtu, falimentojme shpirterisht e fizikisht, duke u marre me sjelljet e veprimet e tjereve dhe duke i urrejtur ata.
Secili prej nesh duhet ta dije se e shperblejme ose e ndeskojme veten, permes sjelljeve e veprimeve tona ndaj tjereve dhe rrethanave te ndryshme.
Per ta kultivuar nje rehati shpirterore qe do te na sjellte qetesi e lumturi ne jete, nuk duhet t´i trajtojme tjeret permes hidherimit, zemerimit, urrejtjes,paragjykimeve e ndotjeve tjera shpirterore.
Asnje dite nuk duhet leshuar qe mos te perpiqemi te jemi sa me te lumtur dhe me plot humor sepse fati eshte ne duart tona. Asgje te dobishme nuk ka prej shtqetesimeve, urrejtjes, xhelozise dhe inatit ndaj tjereve.
Perhere duhet perpjekur qe tu pershtatemi rrethanave qe nuk mund t´i ndryshojme, e jo t´i pershtasim ato sipas deshirave tona. Tu pershtatemi rrethanave eshte e mundshme sepse kemi te bejme me ndryshimin dhe adaptimin e vetes sone me to.
Do t´a beje shprehi per secilen dite te kujdesem per trupin tim se qfare ushqimi po perdori, sa e kur e perdori ate dhe kam apo nuk kam rend e rregull ne te ushqyer. Krahas ushqimit do te kujdesem edhe per ushtrimet e lehta trupore, shetitjet ne natyre sepse kam deshire qe trupi im te me sherbeje gjate e sa me mire.
Edhe per shendetin dhe zhvillimin intelektual do te kujdesem per secilen dite, duke mesuar diqka te dobishme permes leximit ne favor te ngritjes profesionale dhe arsimimit te pergjithshem.
Po ashtu per secilen dite do te perpiqem te beje diqka te mire per shpirtin tim, pa pritur shperblim nga tjeret, duke u bere mire atyre brenda mundesive te mia. Kete duhet bere qe ta ushtroje shpirtin dhe vullnetin bemires ndaj tjereve , e ta luftoje egoizmin ekstrem personal.
Sot dhe herave tjera do te beje perpjekje serioze te jam sa me i pershtatshem per rrethin duke perdorur fjalet me te mira ne komunikim me tjeret dhe te dukem sa me mire para tyre. Do te jem I kujdesshem dhe I perzemert gjate komunikimit me ta. Fjalorin e kritikes per t´i ndryshuar apo perqeshur njerezit, nuk do ta perdori fare. Ne vend te ketij fjalori, do t´i perdori keshillat me te buta e me miqesore per ta.
Do te beje perpjekje te vazhdueshme, te jetoje vetem per sot. Nuk do t´i zgjidhi me dhjetra e dhjetra probleme te grumbulluara te se djeshmes, duke i harruar fare detyrat, obligimet dhe pergjegjesite e te sotmes.
Per asnje dite dhe asnje qast nuk do ta le ne harrese qe t´i permbahem planit ditor te caktuar me pare duke ndare kohen ne menyre proporcionale qe t´i realizoje kerkesat qe dalin nga plani i percaktuar duke mos i lene per asnje qast obligimet dhe pergjegjesite e sotit per diten e neserme.
Perkunder angazhimeve te vazhdueshme, per secilen dite do te beje perpjekje ta gjeje gjysme ore kohe per relaksim te plote kur mund te jem plotesisht me vetveten.
Eshte ne dobine time qe sot e per qdo mot t´i heq qafe te gjitha ankthet apo frikesimet e mia per te djeshmen, te sotmen dhe te nesermen time. Ne vend te frikesimeve do ta perdore punen, vullnetin, menqurine, respektin, dashurine, mirekuptimin dhe tere energjine time per te jetuar i lumtur dhe me dinjitet.
I dashuri kujdestar!
Me pak fjalë dhe në mënyrën se si dimë ne më së miri, duam të urojmë Festën e 7 Marsit (ditën e mësuesit).
Profesioni i mësuesit konsiderohet si profesioni më human në këtë botë. Është drita që ndriqon errësirën, është një ditë ku secili prej nesh gjenë kohë të dërgoj një kartolinë, të bëjë një telefonatë, një dhuratë apo thjeshtë një urim mësuesve tanë të dashur.
Neve na kanë mbetur edhe pak ditë dhe do të përfundoj çdo gjë. Do të përfundojnë bisedimet në orët mësimore, ikjet nga ora, bojkotimet e testeve kur nuk kishim mësuar e shumë e shumë gjëra, të cilat janë të shumta t’i përmendim. Do të kalojnë nxënës të rinjë nëpër këto oborre, koridore e klasa, do të ndryshojnë edhe shumë gjëra, rruga për te klasët, orenditë, zilja e shkollës, madje edhe objekti shkollorë…
Por emocionet që mbizotërojnë tek ne për këto kujtime, nuk do të ndryshojnë asnjëherë. S’do t’I harrojmë këshillat, përkëdheljet dhe qortimet e tua profesor i nderuar. Ato janë kyqur thellë në kujtesën tonë.
Nxënësi nuk e harron kurrë mësuesin e vet. Mësuesi mbetet një model për nxënësin i cili përpiqet ta imitojë e t’i përgjasojë atij.
Ne do të jemi përherë krenarë që të patëm kujdestar. Faleminderit për çdo gjë që ke ofruar për ne, faleminderit për çdo këshillë, lavdatë, qortim e ndëshkim që bëre. Kështu na mësove se jetën duhet ta marrim më seriozisht, na mësove se duhet të marrim përgjegjësinë për veprimet tona pa marrë parasysh përfundimin. Faleminderit për çdo buzëqeshje që na dhurove për të na bërë edhe me disponim, faleminderit edhe për përkrahjen që na dhe atëherë kur kishim nevojë.
Ka edhe shumë fjalë që kishim dashur t’i shkruajmë, por deshëm t’i përfshijmë vetëm disa pika më kryesore në mënyrë sipërfaqësore. Thellësia ka të bëjë me shpirtin e që janë disa falenderime që nuk mund të shprehen dot me fjalë.
Për fund të urojmë shëndet dhe punë te palodhshme në profesionin tuaj.
Me respekt kl. XII/5
Sjelljet dhe veprimet tona ndaj dukurive, gjësendeve, proceseve dhe ndaj njerëzve, varen nga mënyra e përceptimit që ua bëjmë atyre.
Sipas mënyrës së përceptimit të këtij realiteti, lindin dhe formohen mendimet, bindjet e njohuritë tona për të.
Falë kësaj njohurie i përjetojmë përmbajtjet, format, cilësitë dhe qartësinë e realitetit të botës së jashtme dhe asaj të brendshme të cilat na rrethojnë.
Që të formojmë një vetëdije sa më të saktë për tërësinë, ndryshimin, lidhjen dhe për integritetin e cilësive të këtyre dy realiteteve, duhet të mbrohemi nga ndikimi i iluzioneve tona sa më shumë që të jetë e mundur.
Iluzionet janë përceptime të gabuara të realitetit të jashtëm dhe atij të brendshëm i cili i ngacmon shqisat tona me objektivitetin e tij real.
Sa e sa gabimet i bëjmë në raport me njerëzit, gjësendet, ngjarjet dhe proceset natyrore, shoqërore e shpirtërore, për shkak të iluzioneve tona që imponohen nga ndikimi i shumë faktorëve fizik dhe atyre psikik.
Shkaqet e iluzioneve që i shkaktojnë përceptimet e gabuara, janë faktorët fiziko-psikik të cilët ndikojnë në formimin e mendimeve, bindjeve dhe njohurive tona të gabuara nga të cilat varen sjelljet dhe veprimet që i bëjmë ndaj njerëzve dhe proceseve natyrore, shoqërore e shpirtërore që ndodhin pranë nesh.
Sa e sa problemet lindin nëpër familjet tona për shkak të gabimeve të bëra gjatë përceptimit të gjendjes ekonomike e shëndetësore në familje, për shkak të përceptimit të sukseseve e mossukseseve dhe raporteve në mes anëtarëve të familjes, për shkak të detyrave dhe obligimeve të secilit, për shkak të hierarkisë së respektimit të moshës dhe gjinisë, për shkak të mënyrës së respektimit në mes bashkëshortëve, për ndarjen e obligimeve dhe përgjegjësive në mënyrë të barabartë dhe sipas mundësive, për raportet prindër fëmijë e fëmijë prindër dhe problem tjera.
Manifestimi i këtyre iluzioneve ndaj realitetit familjar, përcillet përmes ndarjeve të shumta bashkëshortore, përmes keqkuptimeve e konfrontimeve në meset familjare, përmes raporteve të ftohura ndërmjet anënatëve të familjes dhe përmes ngecjeve të shumta në përparimin familjar.
Po kështu ndodh edhe në rregullimin apo prishjen e raporteve në mes njerëzve, grupeve të vogla apo të mëdha të të njëjtit komb në një shtet, të kombeve në mes veti ndërmjet dy e më shumë shteteve dhe ndërmjet pakteve e aleancave të ndryshme kombëtare e ndërkombëtare, të cilat manifestohen përmes luftrave të mëdha e të përgjakshme, përmes bllokadave e izolimeve ekonomike, tregtare, kulturore e politike.
Mënyra e të përceptuarit të punës dhe menaxhimit të institucioneve shtetërore e private, ndikon në zhvillimin apo shkatërrimin e tyre fare, të cilat manifestohen me rritjen dhe zhvillimin apo falimentimin e tyre.
Shëndetin tonë fizik, psikik dhe atë social e mirëmbajmë apo e shkatërrojmë fare nga mënyra e përceptimeve tona, të cilat manifestohen me shëndet të mirë fizik apo të shkatërruar fare, me ngritje intelektuale apo me gjendje të tensionuar emocionale, me raporte të shëndosha në mes njerëzve apo të shkatërruara tërsishtë.
Në fund fare, që të kemi një jetë sa më të lumtur dhe me sa më pak hidhërime, duhet të kemi kujdes të madh se si i përceptojmë njerëzit, proceset natyrore, shoqërore e shpirtërore, duke u mbrojtur sa më shumë prej iluzioneve tona.
Që t’i arrijmë gjërat e mira gjatë jetës sonë, duhet të kemi kujdes se çfarë sjellje e veprime po bëjmë t’i arrijmë ato.
Sjelljet dhe veprimet tona duhet të bëhen sipas disa rregullave dhe parimeve të planifikuara më parë dhe të menagjuara mirë gjatë përdorimit të tyre, që t’i arrijmë të mirat e dëshiruara.
Gjërat e mira arrihen përmes përpjekjeve tona të shumta, nëse i bëjmë ato me plot vullnet e me plot dëshirë.
Angazhimet tona për t’i arritur gjërat e mira, duhet t’i shndërrojmë në fitore edhe përkundër vështirësive që na dalin para, duke i mospërfillur ato.
Nëse rastësisht marrim minusa gjatë jetës, minusat duhet t’i shndërrojmë në plusa jetësorë, përmes përpjekjeve tona të planifikuara dhe të menagjuara mirë, e jo plusat jetësorë që i arrijmë, t’i shndërrojmë në minusa, duke bërë sjellje dhe veprime të pakujdesshme e të pamatura mirë gjatë jetës.
Të metat që i posedojmë, është e rëndësishme t’i shndërrojmë në përparësi tona, përmes angazhimeve të planifikuara e të menagjuara mirë në punë, mësim e veprimtari tjera sipas situatave që na dalin para.
Përpjekjet, angazhimet dhe punën që e bëjmë, duhet bërë me këmbëngujle, që të arrijmë me sukses te qëllimet të cilat i kemi vënë para vetes sonë.
Për secilin angazhim, përpjekje dhe veprim tonin, duhet planifikuar dhe përgatitur një plan pune, e jo të angazhohemi dhe të punojmë sipas rastësisë apo momentit të papërgatitur fare, siç edhe e kemi shprehi në jetën e përditshme.
Këto janë disa prej rregullave të shumta, përmes të cilave mund të arrihen gjërat e mira.
Do të ishte e preferueshme tu përmbahemi këtyre rregullave sidomos në këto fusha: a). në organizimin dhe në menagjimin e punëve, marrëdhënieve dhe raporteve në mes anëtarëve të familjes dhe në mes bashkëshortëve si përgjegjës për një atmosferë të lumtur në familjet e tyre, b). në organizimin e mirëfilltë të jetës në punën profesionale, c). në organizimin e raporteve të shëndosha në mes njerëzve, d). në organizimin e punëve edukativo-mësimore si mësimëdhenës, nxënës e student, e). në organizimin dhe menagjimin e mënyrave më të përshtatshme për zgjidhjen e situatave problemore dhe f). në organizimin e planifikuar dhe të mirëfilltë për mirëmbajtjen e shëndetit fizik, psikik dhe atij social.
Detyrat, obligimet, pergjegjsite, kerkesat, deshirat dhe ambicjet tona qe dalin gjate jetes, kerkojne nga ne nje perqendrirm te vemendshem dhe intenziv, qe t’i kryejm dhe realizojm me sukses ato.
Sa e sa kerkesat, deshirat, obligimet dhe ambicjet tona mbesin te parealizuara, nese nuk jemi te vemendshem dhe kembengules t’i realizojme ato.
Per ta kuptuar kete qe thashe me larte dhe ate qe do ta theme pastaj, me duhet te sqaroje, se vemendja eshte procesi me i larte psikik e cila i orienton proceset tjera psikike ne nje objektiv(detyre apo obligim) te caktuar dhe ua shton efikasitetin e tyre gjate angazhimit per t’i kryer detyrat, obligimet dhe per t’i realizuar kerkesat, deshirat, qellimet, dhe ambicjet tona, sa me favorshem qe te jet e mundur gjate jetes.
Secili prej nesh, duhet te nenkuptoj me proceset psikike, angazhimin dhe orientimin e ndijimeve, peceptimeve, mendimeve, motiveve, emocjoneve, kujteses, te mesuarit dhe imagjinates tone, ne nje objektiv te caktuar permes vemendjes.
Pa angazhimin e proceseve psikike ne fjale, do te ishte krejtesisht e pamundur t’i realizojm kendshem deshirat tona dhe t’i kryejm me efikasitet detyrat dhe obligimet qe dalin gjate jetes.
Njerezit e vemendshem jane njerez te sukseseve dhe jeta e tyre eshte e lumtur, e qete dhe progresive, nese vemendjen e tyre e orientojn drejte realizimit te vyrtyteve njerzore, e jo drejte realizimit te veseve te liga qe e fusin njeriun ne nje udhe pa dalje dhe i shkaktojn probleme te medha atij, familjes se tije, rrethit ku jetone ai dhe shoqerise ne pergjithsi.
E lus lexuesin tim te dashur, te formoje shprehi te tilla qe ta orientoj vemndjen e tije drejte realizimit te vyrtyteve njerzore, per nje jete te lumtur e te sukseseshme duke u mbeshtetur permes punes, dijes, sjelljeve te ndershme, te drejta, miqsore, solidare, te guximshme dhe kombetare, qe ta luftoni ne vazhdimsi, sa te jete e mundur egoizmin ekstrem e te ndyte.
Lus edhe nje here, mos e orientoni vemndjen tuaj drejte realizimit te veseve te liga njerzore, sepse do te beheni papuntore, te padijshem, te padrejte, te pandershem, keqeberes, mashtrues, dhunues, trafikues te qenjeve njerzore dhe substancave tjera te rrezikshme , vrases e qka jo tjeter per te keq.
Ata qe e kane mbushur trupin dhe shpritin e tyre me vese te liga njerzore, shkelin pa kurrfar turpi dhe hedhin balte e pluhur mbi gjakun dhe eshtrat e atyre qe u flijuan per liri, atdhe dhe dinjitetin tone kombetar.
Ata e shkelin, e perbaltin dhe e shkatrrojne pameshirshem kulturen dhe humanizmin tone familjar, shoqeror, kombetar, shtetror dhe ate nderkombetar.
Lirohuni prej veseve te liga sa te jete e mundur dhe mbushuni me vyrtyte te larta njerzore, qe ta keni nje jete te lumtur e me plot dinjitet njerzor, kombetar dhe familjar.
Nga deshira qe te behemi te popullarizuar dhe te biem ne sy te mire para tjereve, bejme perpjekje te shumta te leme pershtypje te mira, te njerezit me te cilet komunikojme, gje qe eshte shume e veshtire dhe e pamundeshme, sepse kemi te bejme me lloje te ndryshme te kategorive njerezore.
Keto perpjekje ne shumicen e rasteve, na bejne te ndjeshem edhe ndaj fjaleve me te vogla kritikuese, sepse sjelljet tona qe i bejme ndaje tjereve, i bejme te presim lavdata e mirekuptime nga ata.
Nese ua vejme veshin fjaleve kritikuese qe na vijne nga disa njerez qe i kane ne shpirte sharjet, fyerjet dhe perbuzjet vende e pa vende, do te prekemi shpirtnisht dhe do te na thyhet zemra, gjate komunikimeve me ata.
Kush nuk i done tronditjet shpirterore,nervozen dhe urrejtjen, nuk eshte mire t’ua veje veshin dhe aqe fjaleve kritkuese dhe te brengoset per to, edhe pse ka raste kure kritikat jane me vende dhe te qelluara. Kritikat e qelluara qe na behen, duhet marre me gjakftohtesi, durim dhe vetepermbajtje, duke bere perpjekje qe dalengadale te permiresohemi, sepse askushe prej neshe nuk jemi te perkryer.
Sa do qe te bejme perpjekje t’u leme pershtypje te mira tjereve, perpjekjet tona eshte e pamundeshme te jene te qelluara tersishte per te gjitha kategorite e njerezve, ku prap se prap, do te kete njerez qe sjelljet tona nuk u shkojne per qefi dhe do te jemi ne thumb te kritikes se tyre.
Nese qendron ky konstatim, do te ishte ne menqurine tone qe thumbimeve,perbuzjeve dhe ofendimeve te paqelluara te cilat na vijne nga tjeret, mos t’ua veme veshin dhe mos t’i marrim afer zemres.
Eshte shume e rendesishme per shendetin tone, te qendrojme sa me indifirent ndaje kritikave te padrejta qe na vijne nga tjeret, se sa t’i kundershtojme ata te mos na sulmojne.
Kjo qe u tha me larte, nuk nenkupton te jemi indifirent ndaje cdo lloji kritike, sepse ka dhe kritika qe me te vertete jane te qelluara dhe plotesishte me vende. Ndaje kritikave te tilla duhet te jemi te arsyeshem dhe shum objektiv qe te fillojme te heqim dore dalengadale nga sjelljet dhe veprimet tona qe e meritojne kritiken, perbuzjen dhe urrejtjen.
Pasi qe erdhem ne perfundim se kritikat na qenkan vende e pa vende, edhe ne duhet te kemi kujdese kure e perdorim fjalorin kritikues apo me mire te theme fjalorin keshilledhenes ne komunikim me tjeret.
Keshillat dhe kretikat dallojne dukshem me njera tjetren per nga fjalori tyre. Kritika sherbehet me fjalorin fyes, urrejtes dhe nenqmues, kurse keshilla sherbehet me fjalorin miqesor, bindes dhe argumentues. Njera i largon, armiqeson dhe i bene kundershtare ne mes veti njerezit gjate komunikimit dhe pas tije dhe tjetra i ofron, miqeson dhe i bene te vetepermbajtu, me te kujdeseshem dhe tolerant gjate komunikimit edhe pas tije.
Secili prej neshe pa marr para syshe moshen, gjinine, poziten, profesionin, perkatesine fetare e kombetare, politike dhe gjendjen ekonomike, eshte mire te kemi kujdese kure komunikojme me njerezit, ta perdorim sa me shum te jete e mundur fjalorin keshilledhenes, e jo kurresesi fjalorin kritikues, i cili fatekeqesishte ka kaluar ne mode, te shumica e njerezve kahe te komunikojne ne mes veti.
“Eshte nje kategori e njerzve qe kurr nuk e kuptojne se jane duke fjetur,lindin te fjetur,jetojne te fjetur,martohen te fjetur,rrisin femije te fjetur dhe kurr vertet nuk zgjohen.Kurr nuk arrijne te kuptojne bukurine dhe mrekulline e asaj qe e quajme ekzistence njerzore“.
Une ketyre njerzve si prind e mesues u bej thirrje : zgjohuni,zgjohuni se jeni rritur.Nuk jeni me femije vetem ne gjume te rrini.Jeta nuk i do gjumashet,pertacet,rrenacaket,lajkataret,te pabeset,dhelpnaket,dy ftyrshat,te pandershmit,egoistet,lakmiqaret, dhe njehere therras nga thellesit e zemres te zgjoheni sa me pare nga gjumi i padobishem dhe ti eliminoni te gjitha keto vese qe u permenden me lart se ua prishin dhe ua shemtojne pamjen njerezore.
Jeta po behet gjithnje e me dinamike duke na obliguar me sa me shume detyrime qe t´i kryejme per nje kohe te shkurte.
Gjate jetes ballafaqohemi edhe me rrethana te llojllojshme, te cilat ndodhin per shkak te gabimeve tona dhe dukurive natyrore e shoqerore, si psh: humbjen e te dashurve tone, humbjen e pasurive te ndryshme, karrieres, autoritetit, vendin e punes, pamundesite qe te arrijme gjerat te cilat i deshirojme, humbjen e shendetit, prishjen e raporteve ne mes njerezve e anetareve te familjes dhe shume rrethana tjere vertete stresuese.
Perballja me ndonjeren prej ketyre rrethanave dhe perballja me detyrat e shumta qe i ka jeta, mund te sjellin emocione te dhimbshme e te mbushur plot me ankth e presion qe mund te shkaktojne semundje te llojeve te ndryshme trupore dhe psikike.
Sjelljet e parendomta qe nganjehere i bejme dhe semundjet e ndryshme qe mund te na ndodhin, jane pasoje e streseve te shumta qe nuk mund te kontrollohen dhe perballohen lehte.
Stresi nuk mund te evitohet plotesisht dhe nuk eshte e dobishme te evitohet teresisht, por duhet te kemi kujdes qe ai te jete sa me i balancuar dhe mos te dale nga kontrolli.
Perjetimi i rrethanave te ndryshme jetesore, si te rrezikshme per mireqenien tone fizike e psikike gjate jetes, quhet stres.
Stresi i pakontrolluar, shkatrron te gjitha begatite jetesore ne trupin tone fizik e shpirteror, duke bere qrregullime serioze ne tensionin e gjakut, ritmin e punes se zemres, nivelin e sheqerit, qrregullimin e organeve te tretjes, renien e imunitetit, astmen, probleme neuro-muskulore dhe skeletore, semundje te lekures, nderlikimin ne shtatzeni, veshtiresi ne funskionimin seksual, demton proceset e kujteses, veshtireson te mesuarit, perqendrimin e vemendjes, veshtireson te gjykuarit e drejte dhe objektiv, veshtireson gjumin dhe sjell depresionin i cili manifestohet me humbjen e fuqise trupore e shpirterore e cila percillet me nje lodhje totale dhe pa shprese per te jetuar.
Per t’i evituar keto qrregullime serioze qe shkaktohen nga stresi i pakontrolluar, eshte mire qe stresin ta kontrollojme dhe menagjojme duke e mbajtur ne nje gjendje te balancuar permes formave te ndryshme te meditimit, relaksimit te muskujve, duke shetitur ne natyre dhe shoqeruar me bukurite e saj te pafundme e me ajrin e fresket. Edhe biseda me tjeret, ndihmon shume qe ta perballojme stresin.
Nuk është mirë të ecim si të mposhtur nga hallet dhe brengat tona jetësore, duke përkulur trup e krahë dhe duke ulur kokën zvarrë, por është mirë të ecim me dinjitet, kokën lartë, me trup e krahëror drejtë, pa pranuar pa asnjë qast mposhtjen që na imponojnë brengat dhe hallet tona jetësore.
T`u shkëlqejnë rrobat në trupin tuaj nga mirëmbajtja higjenike dhe hekurosja e tyre edhe nëse janë të vjetruara dhe t`u shkëlqejnë flokët, fytyra dhe buzë e dhëmbë me plot dinjitet, juve nxënës e studentë të dashur.
Sa e suksesshme dhe e lumtur do t`u bëhet jeta nëse dini të shoqeroheni me të tjerët, t`u buzëqeshni sinqerisht atyre, t`i trajtoni urt e ëmbël inferiorët, t`i nderoni me dinjitet e jo me servilizëm superiorët, të jeni të lumtur e plot ngazëllim në meset familjare, shoqërore, në punë dhe në mësim. Me një fjalë krijoni atmosferë optimizmi dhe disponim të mirë duke përdorur edhe humorin kudo që të jeni.
Nëse për ndonjë moment mbeteni të vetmuar, qëndroni sa me të kthjellët, të buzëqeshur, fishkëlloni duke emituar melodi të ndryshme dhe në fund krisnja ndonjë kënge që ta kënaqni shpirtin tuaj. Me një fjalë luajeni ronil e njeriut të lumtur nëse doni të formoni shprehi të mira për jetën tuaj sepse çdo gjë që e përsërisim më shumë se pesë ose gjashtë herë rresht në të njëjtën mënyrë, ajo shprehi bëhet pjesë e pandashme e menjdes dhe e bindjeve tona gjatë jetës.
Largoni shprehitë të cilat i keni formuar gjatë jetës suaj që të mendoni keq dhe zëvendësoni ato me shprehi të mira, duke larguar vëmendjen prej gjërave të shëmtuara e të papëlqyeshme, në gjëra të këndshme.
Shqiptoni sa më pak fraza që kritikojnë, ankojnë, përbuzin, fyejnë dhe urrejnë të tjerët. Sa më pak fraza të tilla të keni në fjalorin tuaj, aq më të qetë e të relaksuar do të jeni dhe aq më shumë miqë e dashamirë do të keni.
Është mirë t`i kontrolloni mendimet e juaja personale që t`i ndalni ato mendime të cilat u sjellin tendosje emocionale dhe t`i lejoni mendimet që shkaktojnë qetësi, mirëkuptim, tolerancë, vullnet e dëshirë për punë, mësim e dije për jetë.
Punoni me dinjitet çdo lloj pune, me rëndësi të madhe apo të vogël duke përdorur arsyen, maturinë dhe tërë energjinë e shpirtit tuaj, që ta mbani intelegjencën në një drejtim të shëndoshë, të mos iu valvitet vëmendja poshtë e lartë duke thithur mendime të sëmura.
Mësoni, studioni me dinjitet nëpër shkenca të ndryshme që të paiseni me aftësi, shkathtësi, shprehi, dituri e kulturë kombëtare e ndërkombëtare.
Nese na ka humbur motivi qe te behemi te dashur me te afermit tane, duhet bere te pamunduren ta gjejm dhe ta rrisim ate nese deshirojm te ndjehemi me optimist, me human dhe me te qendruehsem ne jete.Kete e arrijm duke ia rikujtuar vetes pa nderprer se kjo veti per ne eshte me se e nevojshme dhe e domosdoshme, sepse permirsimi i raporteve me te afermit tane dhe me njerzit ne pergjithsi, na sjelle gezim te perhershem ne jete dhe prestigj te madh ne shoqeri.
Qe mos te mbesin fjale te thata keshillat, ato duhet ti perdorim ne praktike si shprehi te perhershme jetesore.
Kurr nuk duhet te kritikojme apo te konfrontohemi me njerez nese diqka nuk na shkone per shtati,por duhet te vetpermbahemi dhe ti analizojme shkaqet qe ti kuptojme ata, pse jone ne ate menyre e jo ne menyren tjeter.
Edhe pse shpeshhere me lehte na vie ti qortojme tjeret sesa ti lavdrojm ata,duhet te ndodh e kunderta me ne, ti lavdrojm ata e mos ti qortojme, sepse me qortime asgje e mire nuk arrihet me ta, perpos te kqijave.
Ne shpesheher ua zeme frymen dhe ua mbyllim gojen tjerve duke u treguar atyre deshirat dhe brengat tona, ne vend qe tu japim rast ti tregojn deshirat dhe brengosjet e veta ata.
Qe te fitojme shprehi te mira na duhet kohe, durim, vullnet dhe guxim ti aplikojm me bindje e vendosmeri ato gjat jetes.
Duhet te gjejme kohe dhe te mendojm seriozisht per sjelljet tona duke i analizuar ato se sa jane te gabuara e sa jo.
Ne fund te qdo jave, duhet bere shprehi ta pysim veten dhe te pergjigjemi ne ato pyetje,si psh.Cfare gabimesh kam bere ne kete jave?Cka me ka shtyre t`i beje ato? Si kam mundur me mire te veproje? Cfare mesimi kam nxjerre nga ato sjellje e veprime qe i kam bere?
Nese kete shprehi e bejme,do ta njohim me mire veten,do te behemi mesues te vetevetes dhe do ta rrisim aftesine tone te sjelljes me njerze
Perkrahja e tjereve fitohet duke pasur kujdes qe sjelljet dhe veprimet tona t’u pershtaten shijeve dhe qellimeve te tjereve.Qe te kemi sukses ne kete drejtim duhet te flasim dhe veprojme se qka deshriojne ata dhe t’u ndihmojme se si realizohen me se miri deshirat e tyre.
Sjelljet dhe veprimet tona ndaj tjereve duhet te jene te matura dhe te permbajtura per t’a terhequr vemendjen ne deshirat dhe qellimet e tyre duke ua bere me dije se nuk i pengojme por i ndihmojme ne realizimin a tyre.
Nese e perdorim kete parim ne sjellje me tjeret, shume lehte e fitojme perkrahjen e tyre.Nese i veshtrojme gjerat nga kendveshtrimi i tjereve,e ruajme krenarine e tyre dhe e rrisim besimin ne forcen reale te bindjeve tek ta,ku ata fillojne te tregojne interesim, e t’i veshtrojne gjerat nga kendveshtrimi jone.
Nese mendimet dhe bindjet e tjereve i mbrojme si me qene tonat edhe tjeret mendimet tona i mbrojne si te vetat.
Kur kete e arrijme me tjeret,kemi fituar perkrahjen e tyre dhe ata perkrahjen tone.
Nese nuk bazohemi ne parimin e permendur me larte,i shkaterrojme per se tepermi raportet miqesore, gati me te gjithe njerezit dhe nuk mund te presim kurfar perkrahje nga ata.
Njerezve duhet dhene perparesi qe t’a fitojme perkrahjen e tyre, e jo te lavderohemi e te krekosemi para tyre,duke i bere ata te ndihen indiferent dhe inferior ndaj nesh, qe t’i shfaqin deshirat dhe pikepamjet e tyre preokupuese.
Sjelljet dhe veprimet tona nuk duhet t’i bejne tjeret te na kundershtojne dhe refuzojne me rezistence,por me sjelljet tona duhet bere ata te bashkepunojne me ne,duke ndjere veten te perkrahur,nese dojme te na perkrahin.
Asnje perkrahje nuk do t’a arrijme permes kercenimeve,fyerjeve,perbuzjeve dhe nenshtrimeve ndaj tjereve,sepse secili njeri ka nevoje t’a tregoje personalitetin e tij dhe t’i ve ne pah deshirat,mendimet,bindjet dhe kerkesat e veta, para tjereve.
Nese ky konstatim qendron,ne duhet te kemi kujdes te madh,t’u mundesojme tjereve qe te tregohen para nesh ne teresi,qe edhe ata me deshire t’i pranojne mendimet,bindjet dhe kerkesat tone
Shumica e sjelljeve tona bëhen nga dëshira për të qenë i rëndesishëm,shfrytëzues dhe mbisundues i tjerëve.
Dëshira që të ndjehemi të rëndësishem është njëra ndër dëshirat më njerëzore e cila na bënë të dallojm prej gjallesave tjera toksore.Po të mos ishte kjo ndjenje nxitese,ne do te jetonim ne erresiren e madhe te paditurise dhe civilizimi njerezor i ketyre permasve nuk do te ekzistonte.
Deshira per t’i shkrytezuar te tjeret dhe mbisunduar ata,qone drejte rruges per te bere krime njerezore qe nuk jane edhe aq te pakta ne rruzullin tokesor.
Menyra se si i plotesojme nevojat dhe deshirat tona, tregon se kush jemi ne sepse te gjitha karakteristikat personale jane te vendosura ne menyren e sjelljeve tona per t’i realizuar deshirat.
Shembuj ne histori te ndjenjes se deshirave tona jane te shumte,per te mire besa edhe per te keqe, qe na bejne te ndjehemi krenar dhe te turpshem.
Sa e sa prej nesh nxitojne t’a bejne naten dite dhe te paisen me fjalen e fundit te shkences,artit,kultures,teknikes e teknologjise me bashkekohore per t’i realizuar nevojat dhe deshirat tona dhe per t’u bere sa me te rendesishem per veten,familjen dhe rrethin njerezor.
Per qudi ne mesin tone ka dhe te tille qe perpiqen dhe bejne sjellje e veprime me plot krime,vrasje e gjakderdhje te medha,genjeshtra e mashtrime te paskrupullta,vjedhje e dhunime te pameshirshme,drogim dhe trafikim i qenieve njerezore pa pik turpi.
Pra nxenes te dashur dhe ju qytetar te nderuar eshte ne nderin tone qe sa me shume t’i analizojme sjelljet e veprimet tona dhe te kemi kujdes per pamjen e tyre,permbajtjen dhe mesazhin njerezor qe sjellin ato.
Secili prej nesh sjelljet dhe veprat tona qe i bejme na duken te qelluara dhe te drejta sepse me pare bindemi per te bere diqka e pastaj e bejme.Ate qe e bejme e arsyetojme dhe e mbrojme edhe kur te tjeret na kritikojne.Nese ky konstatim qendron,do te ishte nje mendjelehtesi t´u predikojme tjereve leksione sepse kemi mjafte pune te luftojme me papersosshmerine tone.Kur e them kete e kam mendimin se gati nuk ka njeri i cili do te akuzoje veten,pamarr parasysh se sa ka gabuar.Andaj nese i kritokojme keta njerez,automatikisht do t´i shnderrojme ne kundershtare potencial.
Pra e tille eshte natyra njerzore,fajtori per veprat e veta sado te renda qofshin ato do t´i akuzoje te gjithe perveq vetvetes.
Ne gati te gjithe jemi te tille me pak perjashtime.
Nese i akuzojme,i perqeshim dhe i urrejme te tjeret,ata ne te njejten menyre do te na akuzojne,perqeshin dhe urrejne.
Nuk duhet te akuzojme,urrejme dhe perqeshim se tepermi sepse ata jane te atille,siq do te ishim edhe ne ne kushte e rrethana te njejta,me fare apo pak perjashtime.
Kritikat dhe perbuzjet e ashpra nuk sjellin sukses,ato sjellin vetem kundershtare dhe armiq.
Ata qe deshirojne te mbjellin urrejtje rreth vetes,kenaqen me replikat te cilat helmojne dhe i lendojne njerezit deri ne vdekje,duke nxit urrejtje te ata edhe kur nuk jane te sigurt se kane te drejte.
´´Kritika eshte shkendije e rrezikshme,shkendije e cila ne mendjen egoiste njerezore nxit eksplodim,e nganjehere edhe vdekjen e parakohshme´´
Shumica prej nesh perpiqemi t`a gjejme fajtorin e veshtiresive tona,pa e kuptuar fare se per c´do gabim e veshtiresi ne jeten tone,jemi vete fajtoret kryesore.Me kalimin e kohes dale ngadale vetedijesohemi dhe e njohim veten mire e me mire duke kuptuar vertete se kush jemi.
Pas perpjekjeve te shumta dhe pas kalimit te kohes,shumica prej nesh e kuptojme se kemi qene gjithmone armiku me i madh i vetes sone dhe shkaktare i fatit te mjere.
Per t´u larguar nga situatat e palakmueshme,per shkak te fajeve dhe gabimeve tona eshte e domosdoshme se paku nje here ne jave,dy apo tri ore te ulemi dhe t´i analizojme se ku kemi gabuar me sjelljet e veprimet tona ndaj njerezve dhe vetvetes,si t´i permiresojme ato gabime,cka duhet te bejme ne te ardhmen,qe mos t´i perserisim gabimet dhe cka kemi mesuar nga gabimet dhe fajet tona.
Pas kesaj veteanalize verehet se sa shume gabime bejme me sjelljet dhe veprimet tona ndaj njerezve dhe vetvetes.Nese e bejme shprehi se paku nje here ne jave te bejme nje analize te hollesishme te sjelljeve dhe veprimeve tona,do t´i ndihmojme vetes me shume se cdo gje tjeter ne jete dhe fale kesaj ndihme do te arrijme suksese ndoshta me shume se sa me i perfundu dhjete fakultete.
Ja disa prej gabimeve tona:humbja kot e kohes,prekja apo fyerja per shkak te cikrrimeve dhe grindja me njerez.
Sa kohen e humbim duke u marre me pune te tjereve e jo me punet tona te cilat na presin neve t´i perfundojme ato.
Shpeshehere dalim prej taktit dhe nervozohemi e shqetesohemi per vogelsira qe nuk qojne peshe shume ne jeten tone duke e shkaterruar shendetin fizik dhe ate shpirteror.Vertete grindemi pa fund me njerez per t´i bere ata te sillen sipas bindjeve tona,gje qe eshte e pamundshme.Edhe sa e sa gabime tjera i bejme gjate jetes.
Fshehtesia e mbrojtjes se suksesshme nga gabimet dhe fajet tona,qendron ne kritiken e ashper ndaj tyre dhe gjetjen e menyres sheruese te dobesive tona,para se te na rrenojne tjeret.
Për ta nisur dhe përfunduar një vit të mbarë është më se e nevojshme të kemi shëndet të mirë, punë të suksesshme, suksese në mësime e studime, raporte të mira në mes njerëzve, mendime racionale të qeta e të drejta, plan për shfrytëzimin sa më racional të kohës, inisiativë për zgjidhjen e problemeve e jo të vuajmë për shkak të tyre.
Për të pasur një shëndet të mirë gjatë gjithë vitit, duhet të kemi kujdes ta mirëmbajmë atë përmes një ushqimi të pasur, të rregullt, me masë. Ta mirëmbajmë higjenën e trupit, të shëtisim në natyrë dhe të bëjmë ushtrime të lehta trupore së paku dyzet minuta në ditë. Nëse na pamundësohet të dalim në natyrë për shkaqe të ndryshme, mund të bëjmë ushtrime edhe në lokalet tona ku jetojmë duke e hapur një kapak dritare që të hynë sa më shumë ajr i pastër gjatë kohës së ushtrimeve.
Pas shëndetit, puna është njëri ndër faktorët kryesorë që ta kemi një vit të mbarë, fillim e mbarim. Punën e sotit nuk duhet lënë për nesër thot populli, se e nesërmja ka punë, detyra dhe obligime tjera. Punët e dy dite, nuk mund të kryhen me sukses brenda një dite. Çdo lloj pune me vlerë të madhe apo të vogël, duhet ta kryejmë me vullnet të madhë për të qenë të lumtur pastaj. Po nuk e bëmë punën me tërë energjinë e shpirtit duke përdorur arsyen dhe përqendrimin e vëmendjes, ajo përfundon pa sukses. Nëse nuk punojmë i japim mundësi vëmendjes tonë të shëtisë shkup e shkodër për të gjetur fajtorin e mossukseseve tona dhe për të mbushur kokën plot mendime negative.
Për t`i përballuar me sukses sfidat që dalin gjatë një viti, na duhet dije, aftësi, shprehi, shkathtësi dhe durim. Këto vyrtyte të larta njerëzore i fitojmë përmes mësimit e studimit të përhershëm e sistematik duke përdorur format, metodat dhe teknikat më bashkëkohore të mësimënxënies dhe studimit që të kompletohemi me kulturë kombëtare e ndërkombëtare. Nëse i fitojmë këndshëm vyrtytet e lartëpërmendura njerëzore, sukseset tona gjatë një viti do të jenë evidente.
Me rëndësi të madhe është edhe raporti në mes njerëzve. Sa me të mira raportet në mes njerëzve dhe familjarëve, po aq e mirë do të jetë gjendja e jonë për të jetuar gjatë një viti. Shoqërimi me të tjerët, trajtimi i barabartë i tyre, respektimi, përkrahja, do të sjellë edhe për ne të njëjtat fryte. Si shoqërohemi, i përkrahim, respektojmë dhe i trajtomjë të tjerët, ashtu ata na shoqërojnë, trajtojnë, respektojnë dhe na përkrahin neve.
Sa e sa mendime hyjnë e dalin nga koka jonë, pozitive apo negative, cilat prej tyre dominojnë, varen sukseset apo mossukseset tona gjatë një viti. Nëse në kokën tonë valviten mendime që shkaktojnë frikën, hidhërimin, zemrimin, urrejtjen, hakmarrjen, xhelozinë dhe depresionin, na helmojnë shpresën, besimin, vullnetin dhe dëshirën për mbarvajtjen e sukseseve tona gjatë një viti.
Shumë kohë na shkon shkel e shko pa kurrfar planifikimi. Koha ka vlerë të madhe nëse e shfrytëzojmë me plan dhe me qëllim që t`I realizojmë synimet tona për të mundësuar suksese të pandalshme gjatë gjithë vitit. Nëse koha nuk planifikohet dhe nuk shfrytëzohet racionalisht, sjell humbje të mëdha dhe sukseset gati janë të pamundshme.
Inisiativa dhe mosinisiativa sjellin zgjidhjen e shumë problemeve, detyrave dhe obligimeve që kemi gjatë jetës dhe moszgjidhjen e tyre. Shumica prej nesh nuk mirremi me zgjidhjen e problemeve por me vuajtjet që i shkaktojnë ato, në vend që të ndodhë e kundërta, të mirremi me zgjidhjen e tyre, nëse janë mundësitë, e nese jo të pajtojmë me situatën problemore, e mos të vuajmë.
Secili prej nesh duhet ta dimë se nuk mund t´i kemi të gjitha gjërat të cilat na pelqejnë, andaj duhet të mësohemi me ato që i kemi dhe të punojmë për ato që i dëshirojmë, nëse dojmë të na buzëqesh fati. Po që se nuk e kemi kuptuar këtë parim jetësor, mund ta vështrojmë botën në mënyrë pesimiste, te ndriquar vetëm nga një ngjyrë dëshpëruese mbushur me zhgënjime e dështime duke e humbur shijen për jetë dhe kuptimin e saj pa na buzëqeshur aspak fati.
Një fat i buzëqeshur në pjesën më të madhe të rasteve, varet më shumë nga kushtet e veqanta të jetës së brendshme shpirtërore, se sa nga ngjarjet e jashtme jetësore që na ndodhin. Jeta është e mbushur plot me ngjarje të trishtuara e të gëzuara. Nëse kemi vullnet të dobët dhe pervojë të pamjaftueshme, u dorëzohemi atyre në mënyrë pasive duke pajtuar me to dhe me goditjet e tyre të ndryshme.
Nëse e kemi një vullnet të fortë, fati i lumtur është në duart tona, sepse timonin e ekzistencës e drejtojmë nga dëshirojmë ne, e jo nga na qojnë rrethanat jetësore. Për ta realizuar këtë pa vështirësi, duhet ta kemi një qëllim të qartë që të arrijmë atë në jetë. Kur qëllimi jetësor është i qartë, sado të vështira qofshin rrethanat jetësore, prap se prap e arrijmë qëllimin.
Fatkeqët janë njerëz që u frikësohen rrethanave jetësore dhe janë shumë të rrëmbyeshëm, ku bien shpejtë në panik para rrethanave jetësore që u ndodhin. Ata janë njerëz dembelë, pa inisiativë, asgjë nuk ndërmarrin per ta ndryshuar fatin e tyre. Janë të paqëndrueshëm dhe dorëzohen para çdo sprove.
Ndërsa njerëzit që u buzëqesh fati janë njerëz aktiv dhe çdo gjë provojnë për të mirën e fatit të tyre. Janë të guximshëm dhe ballafaqohen me situata të rënda e të vështira para të cilave nuk zhgënjehen fare.
Njerëzve që u buzëqesh fati mund të pësojnë ndonjë përmbysje por kurrsesi ndonjë disfatë. Është gabim i madh nëse besojmë në buzëqeshjen e fatit të rastësishëm. Fati nuk vie vetëvetiu, por ai është i varur nga vullneti, guximi dhe qëndrueshmëria jonë para rrethanave jetësore.
Nese kemi deshire te ndryshojme per te mire, eshte e nevojshme ta rikthejme vemendjen nga vetvetja e t´i zbulojme te mirat qe i kemi secili prej nesh. Te mirat qe i kemi, nese nuk merremi me vetveten, mbesin te paperdorura dhe shnderrohen ne gjera te pavlefshme te cilat ia zene frymen e kenaqesise se jetes sone.
Sa kohen e humbim dhe nuk merremi me vetveten duke u marre me gjera te kota si p.sh: me zgjedhjen e fjalekryqeve, me thashetheme duke kritikuar dhe perqmuar tjeret, duke bere lloj lloj debatesh te paorganizuara per te cilat nuk jemi kompetent. Ne vend qe te merremi me punet , probleme dhe hallet tona te cilat kerkojne kohe, durim dhe angazhim qe t´i zgjidhim ato ne favorin tone .
Nese mendojme se qfare po bejme per veten, sa po i analizojme dhe i zgjidhim problemet tona, nuk na mbetet kohe e mjaftueshme te merremi me kotesite e tjereve duke i kritikuar, perqeshe e perbuzur ata.
Disa prej nesh ne menyre ekstreme i kushtojme vemendje ushtrimeve fizike ne palestra dhe ne natyre, qe ta formesojme trupin, apo kalojme ore te tera neper sallonet e bukurise, qe t´i maskojme rrudhat e fytyres sone, pa bere perpjekje fare qe ta mirembajme shpirtin e mendjen tone me dije, per t´u bere balle sa me njerezisht sfidave njerezore, me nje koncept te ri e qasje bashkekohore.
Cdo gje qe ndodh ne jete perreth nesh, e mire apo e keqe, pergjegjesia bie mbi ne, sepse ajo qe ndodh eshte efekt i perceptimeve, mendimeve dhe bindjeve tona te brendshme.
Nese qendron ky konstatim, duhet te kemi kujdes si i perceptojme gjerat, qfare mendime e bindje formojme per to, qe mos te befasohemi nga sjelljet e veprimet tona te disfavorshme.
Pra t´a rikthejme vemendjen e te merremi me vetveten qe t´i gjejme e t´i perdorim te mirat tona gjate jetes.
Mos te humbim kohe duke u marre me gjera te kota dhe me thashetheme, por t´i analizojme dhe t´i zgjidhim problemet tona, sa me mire te jete e mundshme.
Nese merremi me ushtrime fizike per ta formesuar trupin dhe nese humbim ore te tera salloneve te bukurise, per t´i mbuluar rrudhat e fytyres. Eshte ne menqurine tone, te merremi edhe me mirembajtjen e shpirtit dhe mendjes me dije, qe t´i perballojme sa me njerezisht sfidat jetesore qe na dalin para.
Nese per cdo gje qe ndodh ne jete perreth nesh, pergjegjesia bie mbi ne, ne duhet te kemi kujdes si i perceptojme gjerat, si mendojme dhe qfare bindje formojme per to.
Po si plotesuem keto kritere,nuk mund te presim ndryshime te medha per te miren tone.
Sa e sa fuqite e pergjumura flejne thelle brenda neve. Po i zgjuam ato nga pergjumja, do te na mahnisin me mrekullite dhe forcen e tyre gjate perballjes me sfidat e jetes. Keto fuqi te pergjumura, shumica prej neve as qe enderron me i zoteruar si te papergjumura. Ne momentin e zotrimit te ketyre fuqive apo forcave shtytese, do ta ndryshojme rrenjesisht jeten tone, po sa ti veme ne veprim ato. Nese e marrim ne duar besimin e paluhatshem, qe me zjguarjen nga gjumi te atyre fuqive te cilat flejne thelle ne boten e brendeshme tonen, do ta fitojm edhe guximin edhe forcen, te bejme ndryshime rrenjesore ne mendimet, bindjet, qendrimet dhe ne menyren e te jetuarit, gjithnje duke shtuar cilesine e lumturine ne jeten tone.
Shumica prej neshe per shkak te fuqive tona te pergjumura, kerkojme ndihme nga psikologu, psikiatri, neuro-psikiatri dhe mjeku, pa e kuptuar se ndihma e tyre eshte shume afatshkurter e siperfaqesore per te bere nje jete te lumtur e te qete, nese ne nuk i zgjojme nga gjumi fuqite tona te cilat flejne thelle brenda neve.
Pse po e them kete mendim, sepse sote pacienti me shume trajtohet si profit e biznes, se sa qenje njerezore e cila ka ra ne halle e brenga, duke i humbur rruga per ti bere balle sfidave te jetes. Kjo rruge eshte ne brendine e tije, qe pak psikolog, psikiater, neuro-psikiater dhe mjeke, ua bejne me dije apo u ndihmojne ta gjejne. Si mund ta bejme nje jete te lumtur, pa fuqine e vullnetit, deshires, dashurise, respektit, mirnjohjes, guximit, kurajos, krenarise, sacrifices? Me mjeke e profesionalist te shendetit mendor? Jo kurre. Si mund ta jetojme nje jete te lumtur pa fuqine e motivacioneve dhe emocioneve tona? Kush mund te naj zgjoj nga gjumi keto fuqi e forca kolosale, perpos vetes sone, kush?
Mjeku, psikologu, psikiatri dhe neuro-psikiatri ,mund te na ndihmojne,por qelsi i ndezjes se kesaje fuqije kolosale te pergjumur qe gjendet thelle brenda neshe, eshte ne duar tona, e jo ne Duarte e atyre qe e konsiderojn pacientin me shume si biznes e profit,se sa nje hallegji qe ka nevoje per keshilla e udhezime profesionale. Kete shkrim e bera qe sa do pak tua beje me dije te gjithe profitereve, se po shkelin rende ne betimin e Hipokratit. Po ashtu sa do pak, tua beje me dije edhe lexueseve te dashur, qe te behen mjeke te vetevetes dhe psikoterapeut, deri sa nuk i kane te pergjumura tersisht fuqite e tyre kolosale.
Mos lejoni sa te keni mundesi, t’u pergjumen fuqite kolosale qe i keni brenda vetes,nese e doni nje jete te lumtur e te begatshme.
Virtytin me te larte njerezor e arrijm nese bejme perpjekje per ta luftuar egoizmin e te jetuarit vetem per vete, pa menduar fare per jeten e tjereve. Nese e luftojme kete ves te shemtuar e te qoroditur, i cili na e merr tersishte pamjen njerezore, shpirtin human dhe karakterin e paster e te forte qe duhet ta kemi secili, ne do te ndryshojm duke filluar qe te bejme jete per vete edhe ne sherbim te tjereve. Disa personalitete te njohura per ne e per boten, e kane perqafuar parimin e menyres se te jetuarit per veten dhe ne sherbim te tjereve, per te cilet vlene parimi jetesor: ” Une nuk dua me te jetoj nje jete egoiste. Une duhet ta kaloje jeten duke sherbyer”. Rralle kush ne bote e arrine kete virtyt te larte e te shejte njerezor, qe ta beje parim kryesor te menyres se te jetuarit per vete edhe ne sherbim te tjereve. E thash kete sepse kam krijuar bindjen qe jemi mashtruar teper, pas joshjeve te medha egoiste te cilat perdite e me shume po e devalvojn qenjen tone njerezore dhe pjesen humane te saje.
Po befasohem se si eshte e mundshme te na kaploi ky mashtrim kaqe i madhe egoist, ku secili prej neve e kupton se jeta do te ishte e pa kuptim, pa vlere, e pamundeshme dhe shume e tmerrshme te jetohet pa prezencen e tjereve, si te vetmuar fare. Nese eshte keshtu, atehere pse po ua grabisim pa meshirshem pasurine, karieren, lumturine, barazine dhe lirine e tjereve, pa te cilet edhe ne nuk do te kemi kenaqesi reale e njerezore?! Ketij pse-hu mund ti pergjigjem me gjendjen tone te korruptuar tej mase, per ta ngopur egoizmin e pangopshem, qe nuk i ka mbete pike turpi e pike fytyre dhe as pike cipe qe e mbeshjelle trurin njerezor. Pra truri i egoisteve ka mbete pa pjesen me te vlefshme, e cila quhet cipa trunore qe i mundeson njeriut ti analizoi cilesite e veprave te veta qe i bene gjate jetes.
Vertet dhembje e madhe, fatkeqesi e madhe per egoistet dhe per nje popull qe eshte sterngarkuar, me kete soje gjallesash. Nje pjese bukur te madhe te shoqerise shqiptare andeje e ketej kufijeve, e ka perfshire menyra e te jetuarit ne permasat me te medha egoiste, aqe sa kane harruar cdo gje shoqerore, humane, njerezore dhe kombetare, duke zhvatur e grabite vetem per vete. Vertete e dhembshme, e turpshme, qyqare dhe aspak njerezore nga ana e egoisteve.
Lexuesi im i dashur,shpalli lufte te pa meshirshme vetit, ta eliminosh rrenjesisht egoizmin shkurtpames e te eger te te jetuarit vetem per vete, sepse ne fund te fundit do te pendohesh per egoizmin e pangopshem dhe te pa cipe fare.
Nuk ka gje me shkaterruese per ne, se sa nje temperament qe nuk mund ta kontrollojme tek vetja jone. Mjetet me efikase qe na mundesojne ta marrim veten nene kontrolle jane dashuria, respekti, mirekuptimi dhe tolerancat ndaj tjereve. Me keto veprime e shukim zjarrin para se te mere flake, ku mund te digjemi, ne dhe tjeret ne raport me ne. Nuk ka gje me te lodhshme dhe me shkaterruese per jeten e shendetin tone, se sa zemrimi ne tjeret dhe ndjenja e pa sigurise qe te shprehemi para tyre. Sa me i madh zemrimi ndaj tyre, aqe me e madhe behet frika dhe me shume humb guximi te ballafaqohemi me ta.
Mjetet qe e zbusin zemrimin, zvoglojne friken dhe e rrisin guximin e vetekontrollin, te perballemi me tjeret, tham me pare, se jane dashuria, respekti, mirekuptimi dhe toleranca ndaj tjereve. Nese i bejme keto veprime, i krijojm vetit mundesi te flasim me qete, me guximshem, me bindshem dhe ma me respekt ndaj vetevetes, duke argumentuar bindshem te verteten ne raport me tjeret. Qe mos te zemrohemi, mos ta humbim vetkontrollin dhe mos t’i prishim raportet e mira me tjeret, duhet pranuar ata ashtu siq jane, sepse asnjeri prej tyre dhe prej neve, nuk jemi aqe te persosur dhe pa t’meta.
Edhe pse e kemi veshtire t’i pranojm njerezit ashtu s’ice jane, nese i perdorim mjetet e permendura me larte ne krye me dashurine, behet i mundshem dhe me i lehte pranimi. Lexuesi im i dashur, nese done ta keshe veten nene kontroll, ta fitosh guximin te perballesh me tjeret dhe mos t’i prishish raportet e mira me ta, perdore mjetin e dashurise, respektit, mirekuptimit dhe tolerances ndaj tyre.
Jame duke lexuar ato libra qe ma mundesojne, te mendoje thelle e me thelle dhe qe me japin nje shtyse me te forte, per ta ndryshuar jeten time perdite e ngapak drejte kuptimit me te qarte, menagjimit me te mire, respektit me te madhe dhe dashurise me te thelle ndaj saje. Ne keto libra po lexoje per virtytet me te larta dhe veset njerezore. Disa nga ato po i gjeje edhe tek vetja ime. Ne to, po i lexoje bukurite madheshtore dhe shemtite e botes njerezore e personale. Po lexoje per krimet qe i bejne grupe individesh, grupe politikanesh dhe fetaresh. Po lexoje per format e perhapjes se prostitucionit, trafikimit me qenje njerezore dhe trafikimit me substanca narkotike. Po lexoje per tradhtite kombetare dhe korrupcionin. Ne keto libra po lexoje format me njerezore e me antinjerezore te organizimit te jetes. Po lexoje si pasurohen njerezit e behen milarder, e si mbesin te varfer. Po lexoje si fitohen miqte dhe armiqte, si luftohet kunder brengave, shqetesimeve, nervozes, urrejtjes, frikes dhe xhelozise. Po lexoje per altruizmin dhe egoizmin tek njerezit. Ne keto libra jame duke lexuar, se si rriten standardet personale e shoqerore per te jetuar. Si te mbeshtetemi ne mjetet madhore qe i shendrrojne problemet tona ne krijimtari, vetebesim dhe kurajo mbushur plote vullnet.
Si ta marrim nen kontrolle fatin tone mendor, emocional, fizik dhe finanaciar. Po lexoje gjithcka qe eshte me e nevojshme per ta organizuar nje jete me te mire e me te lumtur.
Ne funde po u drejtohem me nje kerkese, dale nga zemra e thellesia e shpirtit t’im: Ju nxenes, studente dhe qytetare te dashur, lexoni sa me shume libra qe ndikojne tek ju, te beni ndryshime sa me te medha per nje jete me te mire, me humane dhe me te lumtur, e cila kerkone pune e perpjekje te vazhdueshme!
Format e ulta te dashurise nuk i japin as per se afermi rezultatet e dashurise madhore. Shumica prej nesh perfshihemi ne format e ulta te dashurise, duke u mbeshtetur ne ndjeshmerine e tyre, vetem kure dikush na bene qejfin, na buzeqeshe kendshem, sillet mire me neve, na dhuron dicka, flete pozitivisht per punen, poziten dhe gjendjen tone, po ashtu kure flete pozitivisht edhe per pamjen fizike, sjelljet dhe veprimet tona ne pergjithesi. Shkurt dashuri qe varet kryekput nga sjelljet dhe veprimet e tjereve, e jo nga vlerat e saje madhore qe duhet ta kene burimin nga bota jone shpirtnore.
Kjo forme e dashurise eshte shume e ulte dhe vlera e saje, nuk i ofrohet asesesi vleres se dashurise madhore. Dashuria madhore eshte nje vershim i paster shpirteror dhe nje fuqi e pafundme e cila jepe nga vetja vlera te shumta, pa u rezervuar fare. Kjo dashuri i perngjane drites se diellit e cila i leshon rrezet e ndriqimit dhe ngrohjes, njesoje mbi gjithcka dhe mbi kedo edhe pse stinet e vitit, rete e ndryshme dhe rrotullimi i tokes bejne pengese, rrezet e saje ndriquese e te ngrohta nuk pengohen dote dhe nuk kane te ndalur per asnje qaste. Ata qe e perqafojne kete lloje dashurie, pak ose aspak i mbeshtesin shpresat ne format e ulta te dashurise edhe pse shumica prej nesh e kemi shume veshtire te ndahemi nga ato.
Te perfshihesh nga vershimi i dashurise madhore, per asnje qaste nuk i le vende e as hapesire lendimeve, inateve, zemerngushtesise, terbimeve emocionale,urrejtjes dhe xhelozise, qe per pasoje kane emocionin e zemrimit, i cili shkaktohet nga tjeret dhe nga rrethana te ndryshme te cilat na pengojne realizimin e deshirave tona. Perpos qe pengojne realizimin e deshirave, shkatrrojne edhe shendetin tone fizik e psikik. Ne momentin kure perfshihemi sebashku me forcen e dashurise madhore, nuk nenkuptojme dorzimin apo pasivitetin tone, perballe veprimeve te gabuara te tjereve ndaj nesh, duke hequr dore dhe duke i lejuar ata te na keqetrajtojne.
Perkundrazi mbeshtetja ne kete fuqi madhore na bene te jemi me kombengules, me te fuqishem dhe me te guximshem, ne perballje me ata qe sillen padrejtesisht ndaj nesh dhe qe synojne te na ulin integritetin tone e te na poshtrojne. Pra nuk presim per asnje qast te na vije qetesia, rehatia, liria dhe te permiresohen padrejtesite nga ata qe naj kane shkaktuar e naj shkaktojne gjitha te kqijat dhe gjitha padrejtesite.
Te gjitha keto mund te arrihen permes forcave tona vetanake, te perfshira nga fuqija e dashurise madhore.Asnjera prej ketyre virtyteve te larta njerezore, qe u ceken me larte, e virtyte tjera te shumta, nuk mund te realizohen pa forcen e kesaje dashurie. Forca e kesaje dashurie eshte me e madhe atehere kure lirohemi nga ndotja shpirtnore e urrejtjes, zilise, zemrimit dhe terbimit emocional. Sa here qe dikush na ngacmon, nervozon, perbuz, nenqmon, fyen e na urrene, duhet te mbeshtetemi ne fuqine e dashurise madhore qe mos te biejm ne gracken e lendimit te ndjenjave tona dhe gracken e inatosjes. Nese biejm ne kete gracke, ne do te stagnojme ne vende dhe nuk do te levizim perpara duke ra viktime nene prangat e forta te urrejtjes, perbuzjes, fyerjeve dhe nenqmimeve qe naj bejne tjeret.
Sa me shume qe merremi me personat te cilet kane shkaktuar zemrim tek ne, aqe me shume rritet zemrimi dhe behet e pamundeshme dhurimi i dashurise madhore ndaj tyre. Nese dhurojme dashuri, ne funde me shume do te kemi dashuri se sa kemi dhuruar ne fillim. Sinjalet qe te dhurojm dashuri madhore, jane te gjitha ato padrejtesi qe naj bejne tjeret dhe naj kane bere ne te kaluaren. Padrejtesite e bera nga tjeret, jane sinjale qe duhet perballuar me forcen e dashurise madhore. Ata qe dhurojne dashuri madhore, frytet e saje me pare i korrin vete.Lexuesi im i dashur,perballoj zemrimet permes dashurise madhore.
Jo rralle here udhehiqemi nga deshirat e padobishme, te cilat na sjellin pasoja te medha. Qe t’i largohemi sa me pare ketyre pasojave, eshte e domosdoshme t’i permbysim deshirat e padobishme dhe t’i zavendesojme ato me deshira te dobishme. Deshira per me ngrene, me pije dhe me fjete pertej mase, duhet permbysur dhe zavendesuar me deshiren qe cdo gje te behet me mase, me kujdese dhe vetepermbajtje. Deshira per me jetuar pasiv dhe ne deme te tjereve, duhet permbysur sa me pare dhe zavendesuar me deshiren qe te behemi aktiv dhe interesat tona t’i plotesojme permes angazhimit e punes se perhershme, pa i demtuar interesat e tjereve. Deshiren per amoralitet, prostitucion dhe trafikim qenjesh njerezore, duhet permbysur pamshirshem dhe zavendesuar me deshiren per moralin qe te kenaqemi me nje partner te cilin e kemi zgjedhur me vetedeshire, qe te jetojme me te, te krijojme familje dhe te rrisim dhe edukojme femije sa me te shendetshem fizikisht e shpirterisht.
Prostitucionit, trafikimit me qenje njerezore dhe trafikimit te substancave narkotike, t’i thojme jo jo jo ne menyre apsolute JOOO!!! Po e beme kete, bota do te pastrohet nga ndotjet amorale, shpirterore e seksuale.
Deshiren per t’u korruptuar, per me mashtruar, vjedhur, vrare dhe deshiren per me sunduar mbi tjeret, duhet permbysur me doemos dhe zavendesuar me deshiren qe te mos korruptohemi, te mos vjedhim, te mos mashtrojme, te mos vrasim dhe te mos sundojme mbi tjeret, po ashtu me asnje qmim. Deshiren per me urrejte, me xhelozu, me frikesu e kercnu dike, me u zemru me dike ,me perbuze e nencmu dike, duhet permbys gjithesesi dhe zavendesuar me deshiren e respektit, mirekuptimit, tolerances, bashkepunimit, ndihmes dhe dashurise ndaj tjereve.
Ata qe i permbysin deshirat e pa dobishme dhe i zavendesojne me ato deshira te dobishme, i bashkangjiten fuqise madhore per te levizur perpara, e cila na e bene jeten me pak frikesuese, energjine tone per te jetuar e bene gjithnje e me te madhe dhe me te fuqishme dhe duke e pare te ardhmen tone me shpresedhenese.
Lexuesi im i dashur sa te keshe mundesi, a mundesite i ke, te lutem permbysi deshirat e padobishme dhe i zavendeso me deshira te dobishme.
Te perballemi me veshtiresite qe na i sjelle jeta, e kemi me lehte t’i perballojme dhembjet e saje. Po su perballem me ato, mesohemi ta bejme nje menyre jetese, e cila te shmange gjithcka qe munde te shkaktoje dhembje e veshtiresi. Shumica prej neshe biem ne kete gracke te te jetuarit, duke u shmangur perhere nga ballafaqimi me veshtiresite, qe na bejne te ndjehemi te ekspozuar apo te angazhuar tej mase.
Shmangeja e angazhimeve te ashtuqujtura tej mase, ne koken tone e krijon nje bindje qe po ecim rruges, drejte nje jete te rehatshme e te lumtur, e cila kerkon me pak ballafaqime per ta angazhuar energjine tone intelektuale dhe ate fizike, qe ta meritojme nje jete sa me te mire. Kjo rruge e rrejshme qe shumica prej neve fatkeqesisht e ndjekim, na detyron qe t’i shmangim dhembjet e veshtiresite qe dalin nga nje jete e organizuar mire, e me mire, duke i zavendesuar me ato sjellje e angazhime qe na sjellin kenaqesi momentale, e te cilat me vone shkaktojne veshtiresi e dhembje shume me te medha, se sa ato kenaqesi qe i kane ofruar me pare.
Per ta ilustruar sa do pake kete qe u tha me larte, po mbeshtetem ne disa dukuri qe na jane bere shprehi e te te jetuarit te perditshem, si psh: sa e sa kohen e humbim neper kafiqe, me shoke e shoqe, duke u marre me llafe te kota, e me thash e theme. Sa shume kohe na merre kenaqesia momentale e notimit te pafund neper internet duke humbur kote e me kote gjumin dhe energjine tone, pa te cilen nuk jeton dote organizmi yne psikik e ai fizik. Sa kohen e humbim kote, sa energjine, sa vullnetin dhe sa ambicjet per jeten, duke u marre me alkoholin dhe drogen si konsumator e si trafikant te saje. Sa kohen e humbim, e sa turpin e bejme, duke u marre me prostitucion dhe trafikim te qenjeve njerezore. Sa e sa kohen e humbim, e sa e sa te liga i bejme duke e keqeperdorur shtetin, ligjin, pasurine shtetnore, punesimin, drejtesine, shendetesine, ekonomine, arsimin e shume e shume institucione tjera shtetenore.
Kjo alternative e te jetuarit, shumices prej neve na jepe ndjesine e te jetuarit te momentit nene nje “banjo te ngrohte”, qetesuese dhe te kendeshme, ku per nje qaste, na bene te lumtur e krenar dhe na bene te ndjehemi sikur i kemi arrite majat me te larta te lumturise, pa e menduar fare edhe te kunderten. Sjelljet dhe veprimet e tipit „banje e ngrohte” na bejne te gjymte dhe te pashpirte gjate gjithe jetes duke na e marre aftesine, vullnetin, dashurine dhe guximin te perballemi me “tushet e ftohta” qe na i sjelle nganjehere realiteti jetesor. Sa do te rehatshme e te kendeshme qe na duken ne fillim, keto alternativa te te jetuarit, ne funde na kushtojne shume shtrejte, neve si aktere te ketyre alteranativave dhe shoqerise e shtetit ne pergjithesi.
Shume kujt nuk i behet vone per denimin qe do ta sjelle e ardhmja,i cili ne fund vjene i shoqeruar me dhimbjen me te madhe, kur e kuptojm se e kemi quar jeten deme,duke e shkaterruar veten me plote turp ne te gjitha sferat, besa duke i shkaterruar edhe te erdhmen e tjereve. Mekati me i rende qe i bejme vetes dhe tjereve eshte, kur e bejm te pa mundur ndryshimin per nje jete me te mire.
Nuk ka persosmeri stabile,te vertete dhe te frytshme ne suksesin tone, nese ndahet nga jeta e perditshme. Po nuk patem kujdese te shtuar, ndodhe qe sukseset tona te ndahen nga jeta e perditshme e cila i ka vlerat e saje te pazevndesueshme, per nje sukses te mirefillt e me te pergjithshm.
Suksesi i perveqem nuk eshte i mjaftueshem ne krahasim me suksesin e pergjithshem ne jeten e perditshme. Ku e kam fjalen? Po. Fjalen e kam te shumica prej neve qe mashtrohemi pas suksesit te vecant, duke harruar shume gjera ne jete qe jane me te vlefshme se sa nje sukses i caktuar dhe i vecant. Per ta bere me te kjarte ate qe e thesh me larte, po e konkretizoi me disa shembuj qe i shohim ne jeten e perditshme,te cilat gjenden rrethe e rrotull nesh.
Me cilin sukses ne bote mund ta kompenzojm moskujdesin tone per ruajtjen,mirembajtjen dhe persosjen e shendetit fizik e psikik personal? Vertete me asnje sukses. Sa e sa njerezit jane te pakenaqur me shendetin e tyre fizik e psikik, per shkak te mos kujdesit te mjaftueshem,duke vrapuar pas suksesit ne biznes, ne politike dhe ne profesion. Sa e sa njerez jane te pakenaqur qe ua kane kthyer shpinen dhe pak ose aspak merren me femijet e tyre dhe me bashkeshortin apo bashkeshorten,per shkak te vrapimit te pakontrolluar per nje sukses te caktuar? Ka shume dhe femijet e tyre kane filluar te degradohen, apo jane degraduar fare, duke u bere njerez te pavlefshem, besa dhe shkatrrimtar te vetes,familjes dhe shoqerise, duke shpaguar qmimin me te madhe, per sukseset e prinderve te tyre. Ka apo nuk ka raste te tilla? Une them me keqeardhje qe ka mjafte. Femijet e atyre qe jane mashtruar se tepermi, pas sukseseve te ngushta politike, biznesore dhe profesionale, jane bere vrases, dhunues, mashtrues, hajna, pianeca, te droguar dhe trafikant drogash, armesh dhe trafikant njerezish. Sa e sa problemet po lindin ne mes bashkeshorteve qe ua kane kthyer shpinen njeri tjetrit, duke u marr me ate suksesin e tyre pa sukses qe te jene me te lire per te bere tradhti,amoralitet ne dem te njeri tjetrit,deri te divorcet e shumta.Me cilin sukses mund te kompenzohen demet e ketyre veseve te qoroditura, qe perdite e me shume po lulezojne ne shoqerine tone. Sa e sa raporte ndernjerezore po shkaterrohen, per shkak te ketyre veprimeve degraduese,te cilat kam frike se po shenderrohen ne nje mode te kohes.
E lus lexuesin tim te dashur qe mos te mashtrohet pas sukseseve te ngushta politike,biznesore dhe profesionale, ne dem te suksesit shendetesor,familjar,ne dem te raporteve ndernjerezore dhe ne dem te sukseseve te pergjithshme ne jeten e perditshme, sepse sukseset tona te perbashketa,i japin ngjyre me humane,me njerezore e me jetike suksesit ne pergjithesi.
Sa me shume qe jemi te pa sigurte me veteveten, aqe me shume e shkaterrojme aftesine tone, per te krijuar raporte te mira ne mes njerezve. Aftesite e ulta per te krijuar raporte ne mes njerezve,na bejne te mbyllemi ne vetevete dhe te krijojme bindje se nuk jemi interesant per tjeret.Pasiguria na shqeteson tej mase,shpeshehere pa kurrfar arsye se si dukemi e cfare pershtypje leme tek tjeret,duke na bllokuar tersisht qe edhe ne te japim dicka nga vetja. Krijimi i nje atmosfere te tille na bene te ndjehemi te vecuar nga tjeret,te percmuar dhe te padeshirueshem nga ata.Shkurt te shemtuar fare.
Kjo e kece mund te na ndodhe per shkak te deformimit te kendeveshtrimeve tona ndaj vetevetes dhe tjereve.Veten e shiqojme nga kendi i inferioritetit,ndersa tjeret nga kendi i superioritetit,nene prizmin e deformuar te kendeveshtrimit e cila mund te ndodhe edhe anasjelltas.Me nje fjale veten e konsiderojme pa asnje vlere gati te shemtuar fare,e tjeret pa asnje te mete gati te madherishem tersisht.
Keto kendeveshtrime jane te deformuara dhe duhet ti largojm sa me pare,sepse ne nuk jemi te shemtuar tersisht dhe pa asnje vlere,po ashtu edhe tjeret nuk jane te madherishem tersisht dhe pa te meta fare.Secili personalitet,kush me pak e kush me shume i ka te metat dhe vlerat apo perparesite e veta.Per ti eliminuar te metat qe i posedojme dhe per ti vuar ne skene perparesite apo vlerat qe kemi,duhet eliminuar sa me pare kendeveshtrimet e deformuara per veten dhe per tjeret.Pasi ta bejme kete, i japim shanse vetit qe ne menyre graduale t’i eliminojme t’metat tona dhe t’i perforcojme perparesite duke i vuar ne skene jetesore qe secili prej nesh i posedojme.Po nuk i vuam perparesite ne skene qe te udheheqin me neve,do te na udheheqin te metat tona.
Duhet kujdes i shtuar ne kete qeshtje nga secili prej neve. Kure bindemi qe edhe ne i kemi vlerat tona,behemi te sigurte ne vetevete dhe me nje siguri me te madhe i permiresojme dhe i humanizojme mardhenjet me tjeret gjithnje e me shume,pa te cilat nuk do te kete jete te sukseseshme e te lumtur.Pasiguria gjithnje e me shume na bene xheloz ne raport me tjeret,izolohemi dhe nuk bashkepunojme me ta,aftesite tona profesionale kufizohen gjithnje e me shume dhe nuk perparojne fare,e cka jo tjeter edhe pse posedojme shume aftesi te mrekullueshme secili prej nesh.Nga kjo pasiguri fillojne te shfaqen edhe deformime te ndryshme ne raport me tjeret,si psh:fjalori fyes,kercnuaes,urrejtes e perqmues,dyshimi dhe pabesija ne tjeret,revolta e hakmarrja ndaj tyre,injoranca dhe mosperfillja totale duke shkaterruar cdo raport me tjeret. Mbrenda secilit personalitet gjenden dy persona,i madherishmi dhe i shemtuari.
Nese e perkrahim te madherishmin,te madherishem do te behemi.Nese e perkrahim te shemtuarin,nuk do te behemi tjeter perpos te shemtuar.Sado qe nuk e perkrahim publikisht personin e shemtuar,hija e tije vazhdimisht na ndjeke pas dhe na frikesone perhere duke na bere te pasigurte dukja e tije ne publik.”Hija eshte ajo qe nuk duam te jemi,por kemi frike se jemi” per te cilen ndjehemi shume te turperuar.
A ka turp me te madhe apo shemti me te madhe se sa ta shprehish veten tersisht si mashtrues,vjedhes,rrenacak,vrases,amoral,dhunues,alkoholist,trafikant i substancave narkotike, trafikant i qenjeve njerezore, abuzuaes me lirine e tjereve, me pasurine e tyre, me pasurine kombetare e shtetnore,ta shprehish veten si njeri i grupacioneve dhe korrupcionit. Vertete turp e shemti me te madhe nuk ka.
A ka madheshti me te madhe se sa ta shprehish veten, permes punes e djerses,permes dijes, respektit, dashurise, drejtesise, humanizmit, moralit, atedhedashurise dhe sacrifices per te.Vertet madheshti me te madhe nuk ka. E lus lexusin t’im te dashur qe ta shprehe veten, me shume permes virtyteve te madherishme njerezore,e sa me pak apo hiqe fare permes veseve te shemtuara,nese done ta kete nje jete te lumtur,te qete e sa me te sukseseshme.
Qetesia shpirterore eshte shume e qmueshme per secilin,sepse na bene te ndjehemi ne harmoni me veteveten,familjen,rrethin ku jetojme e punojme dhe me boten mbare. Mendimet negative e asgjesojne tersisht ndjenjen e qetesise shpirterore,duke i verejtur vetem ato gjera,procese dhe fenomene natyrore,shoqerore e shpirterore qe nuk po ecin drejte e nuk jane ne rregull.Kjo menyre e te menduarit na e merre shpresen per ta bere nje jete me te mire, duke na e shtuar gjithnje e me shume urrejtjen per veten e per tjeret,duke na mbushe me paragjykime per cdo gje e per cdo kende.Me nje fjale kjo menyre e te menduarit na bene te shqetesuar tej mase edhe per gjerat qe nuk ia vlene te shqetesohemi fare. Nene ndikimin e mendimeve negative,zvoglohet kthjelltesia e ndijimeve dhe perceptimeve tona rrethe gjerave,proceseve,dukurive dhe fenomeneve natyrore,shoqerore,personale dhe shpirterore.Zvoglohet aftesia e mendimeve te verteta e te sakta pozitive,duke u larguar gjithnje e me shume prej gjykimeve dhe konkludimeve te argumentuara,me nje ecje marramendese drejte paragjykimeve.
Mungesa e kthjelltesise se ndijimeve,perceptimeve,mendimeve,gjykimeve dhe konkludimeve,e shnderrone cdo gje ne krize e cila krijone gjithnje e me shume shqetesime shpirterore,duke na zvogluar vazhdimisht durimin e tolerancen per perballimin e krizave.
Jeta e lumtur konsiderohet e pamundeshme, fillim e mbarim dhe nje luks per nje pakice te vogel njerezish. Nese perfshihemi nga kjo gjendje psikike, tek ne, perhere ekziston nje problem t’merrues, qe na terheke vemendjen dhe nuk na lene fare te qete shpirterisht,duke e shnderruar nje model te perhershem krizash. Nuk duhet harruar kurre se fuqia e mendimeve negative eshte shume me e madhe, se sa fuqia e mendimeve pozitive.Per kete arsye terhiqemi shume me lehte ne fushen e mendimeve negative,se sa ne fushen e mendimeve pozitive.Nese e kemi parasysh kete dukuri te mendimeve tona, e kemi shume me lehte ta ndryshojme stilin e te menduarit nga ai negativ,ne ate pozitiv.
Mundesia e vetme per te menduar pozitivisht,eshte mbeshtetja ne procesin psikik te mirnjohjes dhe falenderimit si procese madhore te mendimeve pozitive te cilat na mundesojn te kuptojme dhe na lidhin me burimin e pa shterrshem te te mirave qe naj ofron kjo gjithesi e mrekullueshme e cila kontrollohet nga nje dore e shejte dhe e plotefuqishme qe eshte e barabart per te gjithe.Asnje mendim i yni nuk e ka kete force te mrekullueshme, te naj ofroi gjitha keto te mira te pafundme, qe na presin miqesisht rrethe e per qarke nesh.Vetem mendimet tona negative na bejne te pa mundeshme lidhjen miqesore me kete miqesi kaqe te madhe e te shejte.
Nese e perdorim mirenjohjen dhe falenderimin si procese madhore psikike,nuk na mbetet kurre pa i vlersuar mundesite e pafundeshme dhe shume te vlefshme per jeten, qe naj ofrojne kembet dhe duarte tona,syte e veshet,goja,buzet dhembet e gjuha,fyti e lukthi,mushkerite e zemra,gjaku e truri,muskujt e eshtrat,sistemi nervore ne pergjithesi e gjendrrat endokrine ne vecanti.Merrni me mende se cfare pasurie e pafundme na eshte dhuruar secilit qe ta perdorim per te miren e jetes sone.Vetem mendimet negative nuk na lene te jemi mirenjohes e falenderues, ndaj kesaj mrekullije te pafundeshme qe na eshte dhuruar gratis.
Do te ishim te mjere nese nuk jemi mirenjohes edhe ndaj rrezeve te diellit,ajrit,ujit dhe tokes te cilate jane burim i pashterrshem per jeten tone me te mire e me te lumtur dhe per jeten e botes shtazore e bimore.Merre me mende se sa te pa fuqishem apo sa hiqe fare, do te ishim pa keto mrekulli te shejta, qe naj ofrojne gjitha te mirat e kesaje bote.Mirenjohja e falenderimi si fenomene te madherishme psikike,na mundesojne fare lehte lidhjen e pandashme me burimet e pashtershme qe jane rrethe e rrotull nesh dhe brenda trupit tone qe e presine fuqine madhore te menqurise sone ti vejne ne jete te gjitha ato te mira te pashterrshme qe i keme ne dispozicion per nje jete sa me te mire e sa me te lumtur.Po u mbeshtetem ne fenomenin psikike te mirnjohjes dhe falenderimit ndaj te mirave te pa fundme qe naj ofron gjithesia,nuk ka vende aspak per shqetesime,brengosje dhe stresim kronik ne shpirtin tone gjate jetes.
E lus fuqishem lexusin t’im te dashur qe ta zhvilloje sa me shume tek vetja procesin psikik te mirenjohjes dhe falenderimit,ndaj miresive te pafundme qe naj ofron burimi i pashtershem i cili eshte krijuar prej nje dore te shejte e te plotefuqishme te te lumit Zot.
Ata qe u frikesohen pengesave gjate jetes krijojne imazhe te zymta,zhgenjyse dhe te tmerrshme per jeten e tyre personale dhe shoqerise ne pergjithesi, duke e humbur guximin, vullnetin dhe deshiren, per t‘i tejkaluar pengesat qe u dalin gjate jetes. Frikacaket,ziliqaret,xhelozet,injorantet dhe pertacet,nuk kane jete te begatshme,te lumtur,dinjitoze dhe te lire,perpos vuajtje,mjerim dhe roberi, duke pritur drejtesi,begati,lumturi dhe liri nga tjeret,bash sikur te ishin femije.
Te drejtat tona,duhet ti fitojm vete me guximin e pashoqe, vullnetin e fuqishem e te panenshtruar dhe deshiren e zjarrte per te levizur perpara ne menyre madheshtore,duke arritur aspiratat tona edhe perkunder pengesave qe munde te na dalin. Kush mbeshtetet ne fuqine madhore per te levizur perpara e per te bere ndryshime rrenjesore,shpirti i tije do te mbushet plote guxim,plote vullnet dhe deshire te zjarrte, per me u perballur pa meshirshem me frikesimet,imazhet e zymta,zhgenjimet dhe pengesat qe u dalin perpara gjate jetes.
Shembull te fresket e konkret e kemi MAJLINDA KLMENDIN qe e arriti majen me te larte te suksesit te saje ne bote.Shembull tjeter edhe me konkret qe u perballen me friken e tmerrin dhe e filluan luften fyta fyt me gjakatyret serb, per ta fituar lirine, krenarine dhe pavaresine e vendit, ishin Adem Jashari me baben e vete Shabanin dhe vellaun Hamzen, te cilet me miqet e tyre dhe familjaret, hedhnin valle mu ne goje te ujkut dhe e benin luften balle per balle me ujqit gjakatar serbe, me guximin e pashoq deri ne flijim.Kush e uli me gjake token tone arberore per liri e pavaresi,perpos,Zahir Pajazitit,Agim Ramadanit,Xheve e Femi Lladrocit dhe vellazerit Haradinaj me shume e shume shoke e shoqe,miqe e mikesha nga te gjitha trojet shqiptare. Keto personalitete nuk e kane perfillur friken dhe pengesat qe u kane dale perpara,nuk e kane vajtuar fatin momental qe ishte ne ate kohe dhe nuk priten liri e pavaresi nga tjeret,ate e fituan vete.Merrne me mende,a munde ta bejne kete frikacaket, qe jane te mbushur plote frike,imazhe te zymta,zhgenjime e vese tjera te panumerta deri te urrejtja e xhelozia ndaj njeri tjetrit e ndaj tjereve? Jo kurr.
Sa me shume e sa me guximshem te perballemi me friken dhe pengesat qe na dalin perpara gjate jetes,aqe me shume zvoglohen ato dhe nuk munde te na rezistojne fare. Lexuesi im i dashur,beju i guximshem,forcoje vullnetin dhe rrite deshiren, qe vete ta besh jeten sa me te lumtur,vete t‘i fitosh drejtat tuaja dhe vete ta fitosh lirine edhe pavaresineqe .
Mos prite shume drejtesi nga tjeret e nga kjo bote,sepse nuk do ta perjetosh kurre ne ate nivel qe t‘i e deshiron ate.Levize perpara e kurr mos u ndal,po deshe te jesh kreator i fatit tende madhor.Mos e vajto fatin qe e ke per momentin,por merre ne duar tuaja fatin qe e deshiron.
Eshte shume veshtire te bejme dallimin ne mes pozitives e negatives, ne mes te drejtes dhe te padrejtes, ne mes reales dhe jo reales,ne mes te ndershmes e te pandershmes sepse bindjet, qendrimet dhe pikpamjet tona qe jane formuar nga femijeria e deri me tani, iu kane nenshtruar ndikimit te shume faktoreve qe na veshtiresojne te bejme dallimin ne mes pozi tives e negatives. Ajo qe eshte pozitive per mua, mund te jete negative per tjeret, ajo qe eshte e drejte per mua, mund te jete e pa drejte per tjeret, ajo qe eshte reale per mua, mund te jete jo reale per tjeret, ajo qe shte e ndershme per mua, munde te jete e pandershme per tjeret e keshtu me radhe. Nese e bejme me pare rishkrimin e pikepamjeve tona te formuara deri me tani dhe ti eliminojme negativitetet nga secila pekepamje e formuar deri me tani duke u mbeshtetur ne parimet univerzale njerezore dhe hap pas hapi te ballafaqohemi me ato parime, mund te kete zgjidhje drejte se mires. Kjo done pune, kjo done menquri, kjo nuk done nxitim, nuk don eufori, sepse edhe mendimet pozitive edhe mendimet negative, ka raste kur i kane te metat dhe perparesite e tyre.
Emocionet tona pozitive dhe ato negative jane parametra te barzpeshes se organizmit trupor dhe atij shpirtnor. Pa keta shtytes emocional, ekziston rreziku qe te na ze gjumi shekullor i mendimit pozitiv, apo te na digjet shpirti e trupi nga mendimi negativ. Edhe njeri edhe tjetri jane stimul qe na vetedijesojne per llojin e situatave qe na rrethojne. Sistemi nervor simptaik qe e posedon secili prej neve, bene ndezjen emocionale per ti kuptuar e per ti perjetuar situatat qe na rrethojne ashtu siq jane. Ndersa sitemi nervor parasimpatik i ndihmon gjendjes emocionale qe te stabilizohet dhe te kthehet ne gjendjen e me parshme. Kur kthehemi ne gjendjen e me parshme, i verejm reagimet tona se sa kane qene me vend e sa jo. Ne dasem nuk vajtohet, e ne raste morti nuk vallezohet. Kete dallim e bejne emocionet tona, sepse e pershkruajn gjendjen perafersisht ashtu siq eshte e jo siqe kemi deshire te jete. Ne asnjerin ekstrem nuk duhet te gjendemi. Po nuk iu frikesuam gjarprit, do te na helmoi, po u frikesuam nga gjarpni edhe ne shtratin tone te fjetjes, eshte e tepruar. Pra sipas situatave duhet vepruar, kjo eshte menquria. Per kete arsye bota ka konflikte kaqe te medha, sepse ka dallime ne mes pikepamjeve te njerezve. Dikush te bardhes i thot e zeze e dukush te zezes i thot e bardhe. Dikush beson ne Jezu Krishtin, dikush ne Hazreti Muhametin. Dikush ne katolicizem, ortodoksizen e dikush ne islamizen e budizem, me nje fjale konfrontim idesh e mendimesh deri ne perqarje vellavrasese e deri ne konflikte te pergjakshme luftarake.
Dhe per qudi secila pale mbrone pozitivitetin e bindjeve, qendrimeve dhe pikepamjeve te veta.Duhet te kemi kujdese te shtuar qe mos te gjendemi ne njeren ane te ekstremiteteve. Mesi eshte i arte.
Lexuesi im i dashur duhet te kemi kujdese te shtuar kur bejme dallime ne mes pozitives e negatives, sepse pikepamjet tona jane te ndikuara nga shume faktor dhe egziston rreziku i madh se mund te bejme gabime trashanike.