Keshilla per jeten- shkurt
Nuk pritet jete e lumtur, e begatshme e standardizuar pa dinjitet politik, intelektual, fetar, profesional, personal, familjar dhe pa dinjitet kombetar.
Nje pjese e shqipfoleseve edhe pse nuk kane luftuar gjate luftes ne Kosove, kane tradhtuar, ndersa ne liri, ata qe nuk kane luftuar dhe disa qe kane luftuar, jane bere bashk dhe nuk punojne, por vjedhin, mashtrojne, korruptohen dhe shkelin me dy kambte mbi gjakun e deshmoreve, idealin e tyre, shesin pjese te atdheut, e keqperdorin pasurine kombtare, e varferojne vendin, nuk hapin vende te punes, perpos per familjaret e tyre dhe militantet partiak, e kane kap shtetin, ku pershkak te gjitha ketyre tmerreve, rinija jone e dashur e ka humbur shpresen dhe dita dites po largohen nga vendelindjet e veta dhe nga atedheu i tyre.
Nuk eshte i mjaftushem vetem interesimi per te bere diçka me vlere rethe ndryshimit tone personal, familjar, institucional e kombtar dhe rreth statusit e nivelit jetesore, pa u zotuar e pa u perkushtuar seriozisht e praktikisht per ndryshim sistematik gjate jetes.
Dikujt i peshon më shume mendjemadhesia, krekosja e pandershmja dhe injoranca, se sa menquria, modestia, respekti, mirekuptimi dhe ndershmeria.
Nese e posedojme qellimin i cili na jep force ti perballojme dhimbjet e mosknaqesite nga veprimet tona te se tashmes, e perforcojme dhe e rrisim fuqine personale per te ecur perpara. Nese e posedojme qellimin te interesohemi per kenaqesite e qastit dhe te largohemi nga dhimbjet momentale, me dije apo pa te, nuk e marrim pergjegjesine per te ardhmen tone dhe e humbim fuqine per te levizur perpara, duke pajtuar me rahatin e rrejshme momentale, te cilen e paguajm shume shtrejte ne te ardhmen.
Ndjenja e shmangjes dhe izolimit, ndjenja e inatit te pakontrolluar, urrejtjes e xhelozise, ndjenja e bllokimit shpirtnor, intelektual e emocional, permbytja me shqetesime te ankthit, veturrejtjes, ndjenja e dorzimit dhe braktisjes ndaj vetevetes, deshmon nivelin e ulte te nje qenje njerezore, per nga shendeti intelektual, emocional, social, moral e human, qe eshte e domosdoshme te trajtohet permes profesionisteve te fushave te shendetit ne fjale.
Mendja e bene realitet ate qe ka mundesi ta perfytyroi, nese bejm perpjekje e kembngulim derisa te realizohet ajo qe perfytyrohet. Mendja e jone perfytyron gjera te kqija e te mira, te ndershme e te pandershme, kriminale e humane, te drejta e te padrejta dhe veti tjera te larta e te ulta, varsisht prej kapacitetit te inteligjences qe e posedojme, varsisht prej nivelit te edukates dhe diturise qe e kemi arrite, varsisht prej sjelljes e pervojes sone dhe rrethanave mes te cilave rritemi e edukohemi, at e bejme edhe realitet. Lum ato personalitete qe rriten, edukohen dhe formohen me veti te shendosha e te mira njerzore dhe i bejne realitet ato ne mesin e vete familjar, shoqeror e kombtar!
Mjetet që do ti shndërrojnë problemet tona ne krijueshmëri, vetbesim dhe kurajë, gjendën brenda nesh. Shume njerze i kerkojne keto mjete jashta vetes, tek tjeret dhe ter qenjen e vetë e varin mbi ata. Varshmeria dhe pavarshmeria jane dy procese qe duhet te na qojne drejte ndervarshmerise, si faz më produktive e pjekurise sone, ku marrim dhe u japim tjereve sipas nevojes.
Nese kontributi rreth lindjes e perhapjes se krishterimit i takon popullit ilir “biblik”, linde pytja, se Iliret ishin pushtus te romako-bizantineve e sllaveve, apo romako-bizantinet dhe sllavet ishin pushtues te Ilirise e ilireve ? Nese Iliret kan qene te pushtuar nga pushtusit ne fjale, si paska qene e mundeshme tua dhurojne krishterimin romako-bizantineve e sllaveve dhe ta legalizojne ate, nen pushtimin e tyre?! Nese iliret paskan qene pushtues te romako-bizantineve, atehere linde pyetja, pse humben gjurmet e Ilirise, Dardanis, popullit Ilir, gadishullit Ilirik dhe u mbuluan me popullate sllave dhe greke trojet ilire nga Ilirska bistrica qe gjendet tani ne veri te Sllovenis nen pushtimin slloven e deri tek Janina e Çameria qe gjendet ne jug e pushtuar nga greket. Merrni me mend nga veriu ne Slloveni e ne jug tek Janina e Çamerija, nen pushtimin grek, sa teritori u ka humb stergjysherve tane Ilir, më shume se 80% e tij, duke perhapur e duke mbrojtur krishterimin ne dem te teritorit te gadishullit Ilirik, ne dem te Ilirise e Dardanise, ne dem te gjuhes, kultures e zakoneve ilire, ne dem te shkollave e edukimit e arsimit Ilir dhe ne dem te ekonomise se vendit dhe civilizimit qe e posedonin para kristianizmit, nese nuk pasken qene te pushtuar nga latino-romaket, greko-bizantinet, sllavo-ortodokset dhe turko-aziatiket!
Linde pyetja: Ndertimin e kishave te para ne Gadishullin Ilirik, e bene romaket apo iliret? Ato kisha te para, u ndertuan me stilin romak, bizantin apo me stilin sipas popullit Ilir “biblik”?
Nese kishat e para ishin ndertuar nga Iliret dhe te stilit Ilirik, si popull “biblik”, pse kishat tjera ishin ndertuar dhe mbizoteronin tersisht nga stili romak dhe nga ai bizantin, te cilat udhehiqeshin nga kleri katolik i Romes dhe nga kleri ortodoks i Bizantit, e jo nga kleri “biblik” i popullit “biblik” Ilir? Nese kishte kisha te ndertuara me stilin Ilir, ku na mbeten ato kisha, mos i ka perbi toka Ilire, per ti ruajt me fanatizem timulat ku luteshin Iliret?! Pasi qe populli Ilir ishte popull “biblik”, ateher cila ishte arsya e ketij populli, te ndahet ne popull me besim fetar ortodoks, te perfaqesuar nga kisha ortodokse Bizantine e lindjes dhe ne popull fetar me besim katolik, qe perfaqesohej nga kisha katolike e Romes ne perendim?
Nese drejtoria ne bashkpunim me pedagogun e psikologun e shkolles dhe ne bashkpunim me mesimdhenesit e familjaret e nxenesve, nuk bejne perpjekje te organizuar ne menyre profesionale nen udheheqjen e pedagogut dhe psikologut, t’i kuptojne sa më drejte shkaqet e sjelljeve devijante te nxenesve ne shkolle, rrezikojne shume ne permiresimin e sjelljeve te tyre, ne uljen e autoritetit te vete rreth ndikimit te mirefillt ne organizimin e procesit edukativ-mesimor, ne ftohjen e mardhenieve nxenes-mesimedhenes, ne uljen e autoritetit qe e posedon shkolla dhe ne zvoglimin e mundesive te saje qe te edukoi, formoi e te pergatis personalitete te zhvilluara per nje jete me te mire e me te begatshme dhe më te frytshme per nxenesit.
Lexuesi im i dashur, nese je ne poziten e nxenesit apo studentit, perpiqu me forcen tende qe ta perballosh sa më mire dhe ne menyren progresive ndikimin e faktoreve te shumte, me te cilet rrethohesh . Nese je ne poziten e prindit, beje me te miren e mundeshme, qe ti rrisish dhe ti edukosh sa me mire e sa me drejte femijet tu. Nese je ne poziten e mesimdhenesit, kryje me ndere e me perkushtim detyren tende profesionale pedagogjiko-psikologjike. Nese je ne pozita udheheqese prej atyre me te lartat e deri te ato me te ultat qe i perkasin lemise edukativo-mesimore, duke perfshire dhe ministrine e arsimit ne nivel vendi, beje punen me nder e ne menyre profesionale per aqe sa te kesh mundesi dhe per aq sa eshte ne duarte tuaja, te shkoi puna juaj udheheqese, ne favaor te institucioneve e jo ne deme te tyre. Te shkon ne favor te mesimdhenesve, te nxenesve dhe ne favor te gjithe stafit punues e udheheqes neper keto institucione te kesja lemije, qe mos ti perfshije anarhija, papergjegjesia, mos puna, intervencat, korrupcioni, lidhjet familjare e farefisnore dhe lidhjet partiake, te cilat po ia humbin per dite e me shume autoritetin e ketyre institucioneve dhe imunitetin, per ti perballuar dukurite devijante te cilat po ndikojne me te madhe ne menyren e pakandeshme te edukimit te nxenesve tane neper shkolla e fakultete.
Ne shtetin e Kosoves po hyjne e dalin qetniket serb pa kurfar portokoli dhe po shetisin neper shtetin tone, jo shtet, duke e shar e duke e perbuzur sa her qe tu ipet rasti te flasin diku, duke fyer popullin dhe nenat shqiptare te ketij populli. Per qudi kjo avanture e Serbise fashiste, po perkrahet edhe nga UNMIK-u, edhe nga EULEKSI i Europes, edhe nga trupat franqeze te NATOS.
“Oratoria” politike e kryeministrit shqiptar Edi Rama, per fqinjesi te mire e per paçe me Serbine e fqinjet tane pushtues, dokumentoi edhe njeher politiken tone kombetare, ne Shqiperi e ne Kosove, qe po e luan rolin e te neneshtruarit ndaj pushtuesit, poshtruesit dhe vrasesit te kombit shqiptar dhe trojeve te tyre.
Sfinksave qe sipas mitologjise se lashte jane qenje me krah shpendi, me koke e gjoks gruje, me trup qeni e me bishte te gjarperit apo te nje kulshedre, ua ka mbylle syte kariera, egoizmi dhe serviliteti ndaj te huajve e ndaj pushtuesve, duke pranuar pa rezerve poshtrimin, neneshtrimin, imponimin dhe pushtimin e tyre, ne dem te qeshtjes sone kombetare, te cilet e marrin guximin ta bejne paqen mes sfinksave shqipfoles dhe gjelateve te shqitareve.
Ata qe gjasojn her si djall e her si njeri, her si peshk i bardhe e her si gogol zi, as peshk e as njeri, per qudi gjysmen e trupit djall e gjysmen gogol i zij, nuk jane gje tjeter pos sfinksa, fatkeqesi per kombin e per shqiptari.
Iliret, arberoret dhe shqiptaret pasardhes te tyre, pesuan deme e shkaterrime te medha ne gjuhe, ne kulture, ne tradita e zakone, ne shkollim e edukim dhe ne teritorin e tyre, gjate shekujve nga romako-bizantinet, turko-aziatiket dhe fqinjet tane pushtues sllavo-grek, prej te cileve edhe sot kemi deme e pasaja te medha ne te gjitha fushat e jetes dhe ne teritor.
Ata qe e kane ndertuar nje karakter e personalitet te forte e te mire, ne asnje menyre nuk perfshihen nga rrebeshet e ndryshme qe vijne e shkojne neper kohe dhe interesat e veta nuk i realizojne duke i shkaterruar interesat e tjereve dhe interesat kombtare.
Si po duket ne mesin e shoqerise tone shqiptare dita dites po shtohet numri i atyre te cilet ndertojne temele te dobta gjate jetes , qe manifestojne tipare po ashtu te dobta e te kqija te karakterit dhe personalitetit te tyre, qe shkaktojne deme te medha mes individesh, familjesh, institucionesh, ku jetojne e veprojne ata dhe i shkaktojne deme te medha kombit ne pergjithesi dhe pasurise se tij ne veçantij. I shkaktojne varferi vendit, papunesi, presion politik, burgosje e tortura qytetareve te pa fajshem dhe u shkaktojne atyre humbje totale te shprese per te punuar e vepruar, per te studjuar e perpruar dhe per te bere jete normale ne vendin e atedheun e vete.
Disa shqipfoles qe mendje, zemer, shpirt, bindje e dashuri i kane te orientuara drejte Vatikanit, Athines, Moskes, Beogradit e Stambollit dhe disa lakmitare te kultuqeve dhe karieres egoiste e te pasocializuar, po shesin mend ne emer te kombit dhe vlerave kombetare, humane, morale, sociale e njerezore, edhe pse vet nuk i posedojne personalisht, dita dites po i devalvojne e shkaterrojne ato, permes antivlerave.
U ka dale boja tersisht atyre shqipfolseve qe mendojne edhe sote e kesaj dite, se shpetimi kombetar do te na vije prej te hujve, e jo nga forcat tona vetanake, nga puna e palodhshme, nga edukata njerzore e kombtare, nga dituria e shkenca, nga bijte tane te guximshem e bijat, qe jane te gatshem te sakrifikohen per liri e per atedhe, qe jane te gatshem ta luftojne korripcionin dhe te korruptuarit, padrejtesine ndaj qytetareve, padrejtesine ne punsimin e ture e kudo tjeter dhe luftimin e varferise e keqperdorimet e shumta te pasurise kombtare dhe faljen e saje pushtuseve tane .
Iliret i respektonin hyjnite e veta e jo te pushtueseve, i varrosnin te vdekurit ne menyren e tyre tradicionale. E ruanin veshjen popullore ilire dhe stoli te bukura, punuar e prodhuar nga mjeshtrit ilire. Femijet i edukonin sipas tradites familjare ilire dhe i emronin me emra ilire qe te njihen me lehte e mos te perzihen me emrat e pushtueseve latino-romak e greko-bizantin. E donin shkollen dhe ne ate kohe permendeshin gjimazet, shkollat fillore gramatikore, palestrat, ne te cilat mesohej edukimi ushtarak dhe shkethtesi te medha e te shumta per te luftuar, mesohej filozofia oratorike e gjera me rendesi te kohes, mesohej shkrim lexim dhe njehsim, kishte edhe institucione te larta arsimore(univerzitete antike), si ne Apoloni, Butrint e ne Durs. Respektonin shume doket dhe zakonet e veta popullore kudo qe gjendeshin. Respektonin organizimet shoqeroro-politike te fiseve te tyre e gjera tjera sipas zakoneve te tyre.
Tradita e ruajtjes se tipareve etnike ilire, qe karkterizonin vendin ku ata jetonin, mbeti shume e forte edhe tek arberit, ne saje te edukates popullore dhe edukates familjare, qe bartej brez pas brezi dhe ishte e niveleve te larta civilizuese te kohes, edhe pse ne te gjitha periudhat kishte bashkpuntor dhe tradhtar ne mesin e tyre, siq ka dhe sot, qe punonin e vepronin, punojne e veprojne ne favor te pushtuseve, e ne dem te atdheut, ne dem te gjuhes, kultures e zakoneve dhe ne dem te institucioneve edukativo-arsimore te popullit te vet.
Nga imponimi pushtues i gjuhes, kultures dhe fese latino-romake, greko-bizantine, sllavo-ortodokse e turko-aziatike, filoi shkaterrimi i gjuhes dhe kultures ilire, arberore dhe shqiptare, filloi shkatrrimi i shkollave, civilizimit dhe i te gjitha fushave te organizimit jetesor te tyre, duke depertuar hap pas hapi ndikimi i gjuhes, kultures, fese, kishave, gjamijave, teqeve e shkollave fetare te pushtuseve tane ne fjale. Per ta thelluar me tej pushtimin, pushtuesit ne fjale, e perdoren me mjeshtri e ku me dhune elementin fetar e politik , si teknike pushtuse e maskuar me elementin e dinakerise dhe cinizmit te tyre kunder ilireve, arberoreve e shqiptareve, qe nga ato momente kure eshte larguar nga skena e perdorimit besimi pagan Iliro-pellazg, te cilet e besonin Zotin permes figurave hyjnore te diellit, tokes, ujit dhe ajrit dhe i luteshin atij permes gjuhes se vete.
Pushtuesit tane latino-romak, greko-bizantin, sllavo-ortodoks, turko-aziatike dhe Europa plake, na asimiluan nje pjese dermuse te poopullit tone ne sllav, grek, latin e ne turqe, duke na shkaterruar me paramendim etnosin tone psikologjik dhe qenjen tone kombtare, permes zytarizimit te gjuheve te tyre, permes kultures latino-romake, sllavo-helene, turko-aziatik, permes ndalimit te shkollave shqipe, permes imponimit te feve, qe te na perqajne e te na sundojn sa me lehte ne bashkpunim me tradhtaret, lakmitaret, zuzaret, te padijshmit, klerik fetar e politikan te besimeve e partive te ndryshme qe gjendeshin e gjenden edhe tani ne rrjedhat e demshme per qeshtjet tona kombtar.
Mentaliteti i shqiptareve po identifikohet permes tri e më shume mentaliteteve fetare dhe shume mentaliteteve politike, duke u zhveshur dita dites prej etnosit psikologjik e mentalitetit tone kombtar, duke u tjetersuar ne mentalitet politik e fetar dhe duke futur mes nesh konfuzitet, servilizem, hutij, urrejtje dhe perqarje mbi baza fetare, politike e regjionale, ne dem te kultures sone, ne dem te zgjidhjes se problemeve te ndryshme kombtare dhe ne dem te bashkimit te trojeve tona te pushtuara nga fqinjet tane greko-sllav.
Femijet e Ilireve qe nga lindja e deri ne moshen 6 vjeqare edukoheshin dhe mesoheshin ne gjiun familjar, ku rolin kryesor ne edukim dhe besim ne simbolet fetare e luante nena, e cila konsiderohet e barabart me burrin dhe per kohen ato demonstronin fuqi te barabart me ta dhe deshire te madhe per pune po ashtu si burrat. Besimi fetar ishte i perqendruar ne figurat e shejta dhe reale, si dielli, toka ajri dhe uji, permes te cilave e besonin zotin si krijues i ketyre elementeve te madhirshme e te shejta te gjithesise, pa te cilat nuk do te kishte e nuk do te kete ekzistenece bota e gjalle bimore, shtazore dhe ajo njerezore ne rruzullin toksor.
Ne shekullin e XV- XVIII, populli shqiptar dhe trojet e tyre u ndane sipas tri feve: Islame, ortodokse dhe katolike. Bartesit dhe drejtusit e arsimit te asaje kohe ishin kisha katolike e ortodokse, kleri katolik e ai orodoks dhe xhamijat e kleri islamik. Ne trojet shqiptare te veriut ishin shkollat katolike, ku mesimi mbahej ne gjuhen latinishte e italishte me shkrim latin, mesues ishin prifterit katolik. Ne trojet shqiptare te jugut, ishin shkollat ortodokse, ku mesimi mbahej ne gjuhen greke e at sllave sipas nevojes, mesues ishin kleriket ortodoks. Shkollat osmane u perhapen ne te gjitha trojet shqiptare, ku mesimi mbahej ne gjuhen osmanishte me shkrim arab, mesues ishin hoxhallaret. Ne trojet shqiptare funksiononin vetem shkollat e huja osmane, katolike dhe ortodokse te derigjuara nga te huajte. I juaj, mësuesi Isë
Univerziteti religjioz i Dursit sikur se universitetet tjera religjioze ne europe, kishte per mision kryesor ta perhap sa më shume besimin ne favor te katolicizmit ne trojet shqiptare dhe ne trojet e Ballkanit , qe ndikoi me te madhe edhe ne perqarjen e shqiptareve mbi baza fetare.
Per momentin ne shkrimet e mija po behet fjale per synimet e shkollave fetare Katolike, ortodokse e islamike ne trojet shqiptare, para, gjat e pas mesjetes, te derigjuara nga kleri katolik i Romes, kleri ortodoks i Bizantit dhe kleri islamik i Stambollit, e nuk po behet fjale per perpjekjet ilegale te dietareve e patrioteve te kombit shqiptar, qe nuk kane munguar nga perkatesia e asnjerit besim ne fjale. Trimat dhe dietaret shqiptar neper shekuj e dekada kane bere lufte pa kompromis kunder pushtuseve latinoromak, grekobizantin, sllavoortodoks e turkoazitak dhe potencialin e tyre intelektual e kane shperndar fshehurazi mes popullit shqiptar naten e diten, edhe pse dikush e ka paguar qmimin me burgim, internim e me vrasje per shpirtin e tyre ilimunist, revolucionar e kombtar, pa harruar se ne mesin e tyre ka patur edhe sherbtor te klerit katolik, ortodoks e islamik dhe tradhtar te kombit shqiptar.
Synim i shkollave fetare katolike ishte kundershtimi i perhapjes se shkollave fetare ortodokse dhe kultures helene e besimit fetar ortodoks ne trojet shqiptare dhe mbrojtjen e perhapjen e dioqezave katolike dhe kultures latino-romake ne Ballkan e ne trojet shqiptare. Per kete synim Kisha e Romes dergonte ne trojet shqiptare misionar te Urdherit te Benediktineve gjate shekullin e IX.
“Shkollat ortodokse ne trevat shqiptare ishin kryesisht shkolla elementare. Planet e programet e ketyre shkollave nuk ishin unike, Nxenesit mesonin greqisht e sllavisht aritmetiken, leximin e veprave kishtare dhe klasike. Mesues ne keto shkolla ishin kleriket ortodoks, te cilet mesimin e zhvillonin ne kishe. Mesimi ishte thellsisht Skolastik. Nnxenesit mesonin vjersha fetare dhe kenge kishtare”. Dr. Hajrullah Koliqi
Gjuha shqipe neper shkolla, sipas dokumentave te ndryshme qe flasin per shkollat fetare, katolike, ortodokse e islamike gjat mesjetes, nuk eshte perdor zyrtarisht neper kancelari te ndryshme e as neper kisha, ku mesonin arberoret dhe edukoheshin ne frymen e fese krishtene katolike e ortodokse, sepse nuk ishte zyrtarizuar si gjuhe e barabart me gjuhen latine, italjane, greke e sllave, nga kleri katolik, ortodoks e islamik.
Vlene per te theksuar dhe perqendruar vemendjen e lexuseve te dashur te ketij shkrimi, se ”nga shek. IX- X, arberit perdornin alfabetin latin, grek dhe sllav, ku ne shekullin XIV- XV gjuha sllave behej gjuhe kancelarie , edhe e disa familjeve bujare arberore, si tek Muzakajt qe komunikonin mes tyre me gjuhen grerke, Balshajt perdornin latinishten dhe sllavishten, Karl Topia dhe Kastriotet perdornin greqishten, latinishten dhe sllavishten, edhe pse sllavishtja nuk i arriti permasat e gjuhes greke dhe asaje latine ne trevat arberore( shqiptare)”, Dhori Qiriazi.
Ne rreethana divergjente gjate mesjetes zhvillohej edukimi e arsimi mesjetar i arbroreve, qe ishte kryekput edukim e arsimim fetar krishten katolik e ortodoks, i cili lidhej dhe varej nga urdherat e ndryshem te misionareve te institucioneve ku zhvillohej edukimi dhe arsimi fetar ne trevat arberore.
” Unifikimi dhe bashkërendimi i kërkesave të shqiptarëve është i dimosdoshëm, zvarritja e unifikimit te shqiptareve eshte tragjike, ndaj hapërimi drejte së ardhmes, perpos qe është i domosdoshem eshte edhe i pandalshëm”. Prof. Dr. Akademik Skender Kodra
Sipas asaj qe po thuhet e po shkruhet ne mjetet e informacionit elektronik, audiovizuel, ne ato te shkrimit dhe ne rrjetet sociale shqiptare ne Kosove, ne Shqiperi e ne maqedoni, disa prej bandave shqipfolese te sherbimeve sekrete ne Shqiperi , ne Kosove e ne maqedoni, qe jane infiltruar permes kanaleve te ndryshme, para luftes, gjate luftes e pas saj, qe ndodhi ne Kosove, Maqedoni, Kumanove dhe ne Presheve e Bujanovc, paskan qene dhe jane sasbotus te medhej te luftes, perqares mes saje dhe argat ne sherbim te Serbise e Maqedonise. Kjo shemtij, dita dites po del ne shesh, permes mjeteve te informimit, permendur më larte. Per kete ka thene edhe populli yne: ” koha sado qe vonon, gjerat i qete ne shesh lakuriq ashtu siq kane qene”.
Kure rrenci perpiqet ta fsheh rrenen, vrasesi ti fsheh gjurmte e krimit, kure hajni perpiqet ta fsheh hajnine, i pandershmi pandershmerine, tradhtari tradhtine, pikërisht atëherë zbulohen më së lehti permes perpjekjeve te veta dhe behen pasqyre e turpit dhe gazi i botes ne raport me tjeret.
Është mjerim i madh per nje popull qe u shkon prapa dhe u duartroket atyre politikaneve, intelektualeve, klerikeve fetar, priseve te shoqatave e shoqerive te ndryshme civile dhe veteraneve te luftes, qe jane zhveshe tersisht nga ndjenja njerzore, kombtare, humane, morale e intelektuale, qe jane zhveshe nga ndjenja e mbrojtjes se interesave kombtare e qytetare, duke u fokusuar tersishte ne mbrojtje te interesave personale. Është mjerim i madh per nje popull, tu shkoi pas e tu durtrokas atyre qe jane zhveshe tersisht nga ndjenja njerezore ,humane e kombtare e mbrojtjes se integritetit te trojeve tona etnike dhe mbrojtjes se integritetit e autoritetit te vellezerve e motrave tona nga torturat, burgosjet, vrasjet, perzenjet prej shtepive te tyre dhe nga gjenocidi qe ushtrohet mbi ta nga ana e Serbise, Malit te Zi, Maqedonis dhe dhe nga ana e Greqis, edhe pse ata jetojne ne trojet e veta etnike.
Me kete nivel pikpamjesh, qendrimesh e sjelljesh, nga struktura politike qe e kemi ne balle te skenes, nga struktura e disa intelektualeve qe i kondojne hymne politikes ne fjale dhe struktures te disa klerikeve fetar, priseve qe gjenden ne balle te shoqatave te ndryshme e shoqerive sociale e civile, duke manipuluar ne emer te tyre, po u ipet shanse gjithnje e më shume pushtueseve tane dhe nderkombetareve, te tallen me ne dhe te bejne eksperimente, si me minjte eksperimental per leverdite e tyre.
Nuk e kam te kjarte veprimin e disa shqiptareve, jane vertete misionare te paqes ne vend e ne bote, apo sherbtor te politikave destruktive e te korruptuar kemb e koke dhe sherbtor te politikave ekspansioniste shoveniste?! Jane vertete misionar te unitetit kombtar shqiptar, apo perqares, zhvates e mashtrues te tij?!
Demagogjia politike, fetare e intelektuale e disave po e korrupton, dehomanizon, po e amoralizon dhe po e shkaterron dita dites realitetin tone politik e kombtar, njerzor e humanitar, kulturor, shoqeror e fetar, po e shkaterron edhe unitetin mes nesh.
Testomania e Rexhep Hotit kushtuar nxenesve te Kosoves, ia dhuroi 5 milion Euro autorit ne fjale! Ky eshte fati i shkences se pedagogjise e psikologjise, kur e kalerojne pa meshirshem militantet e korruptuar te partise!
Me ato koka e personalitete qe i kan sjelle shkatrrime vendit, varferi popullit, korrupcion e padrejtesi, eshte e pa mundeshme te behen korigjime e ndryshime te nevojshme. Per korigjime e ndryshime te nevojshme, qe shkojne ne favor te atdheut, popullit dhe kultures e shkences, duhen koka e personalitete qe jane deshmuar me dije e edukate, me kulture e humanizem, me drerjtesi, moral, vizion, guxim e atdhedashuri.
Dita dites po e mbulojne skenen tone politike, fetare, intelektuale, e kombtare ata qe pak apo aspak kane burreri, pak apo aspak kane njerzishmeri, duke i reklamuar e duke i thur shume lavde vetit, pa bere asgje te ndershme e as te vlefshme, po i kendojne hymne e ode kot si kot vetit, po i pershkruajn grada e tituj, po i reklamojne më shume se sa duhet mirnjohjet, shperblimet me tituj te ndryshem, si misionar te PAQES, si misionar te unitetit ALBAN, si krijues te dalluar, si veteran e trima epik, si fetar te pa pare, edhe pse populli yne eshte i rrethuar me gjakatar pushtues, edhe pse po burgoset, po vritet, po perzihet nga trojet e veta, edhe pse po varferohet e po turturohet, edhe pse po naj marrin pjese pjese trojet, edhe pse nuk i merotojne fare ato grada e tituj, apo mirnjohje e shperblime, edhe pse baballaret tane na kane keshilluar dite e nate, te mos bijme ne pozicione qesharake para tjereve, me keshillen e tyre : ” Mbaju e shiko per toke, mos e ngrit koken larte si gjogu kur ecen haravan apo trup e perdredhe rruges, se behesh gazi e turpi i botes”!
Teksteve, literatures, mjeteve dhe planprogrameve mesimore, u mungon qasja profesionale e pergatitjes se tyre, u mungon paisja e tyre me teknologji boshkohorer pedagogjike, psikologjike, didaktike, metodike e metodologjike, qe te perdoren më lehte e më racionalisht nga ana e mesimdhenesve gjate procesit te mesimdhenjes dhe nga ana e nxenesve gjate procesit te mesimnxenjes. Atyre u mungojne permbajtjet bashkohore te njesive e te temave mesimore, te cilat jane stervjetruar dhe nuk i plotesojne nevojat e nxenesve qe te jene më konkurent ne tregun e punes, nuk jane te pershtatshme per moshen e nxenesve dhe per nivelin e tyre te njohurive. Po ashtu mjetet e kabinetet mesimore ne shkolle jane te pamjaftushme per konkretizimin dhe racionalizimin e mesimit dhe shpeshhere edhe te papershtatshme sipas nevojes se lendeve te nryshme mesimore, qe shkaktojne deme te medha ne procesin e organizimit te mesimdhenjes, konkretizimit e racionalizimit te mesimit dhe ne procesin e mesimnxenjes efektive.
Trajtimi i nxenesve ne shkolle eshte nje trajtim i ftohte zyrtare, ku vetem kerkohen rregulla nga nxenesit, e shume pak rregulla plotesohen ne favor te tyre nga ana e shkolles.
Nxenesve u mungon ndihma dhe trajtimi profesional nga ana e shkolles, qe te merret dikush me kerkesat e tyre dhe ti trajtoje shqetesimet, brengosjet dhe problemet e ndryshme qe u dalin nga jeta e perditshme ne aspektin shendetesore, ekonomik, ne raportet mes antareve te familjes, mes shokeve e shoqeve, mes problemeve te ndryshme personale, ne raporte me arsimtaret, ne raport me suksesin ne mesim e shume e shume shqetesime tjera qe dalin nga ana e jetes se nxenesit ne shkolle, familje e jashte saje.
Trajtimi i nxenesve, behet ne baze ndeshkuese e jo ne baze profesionale pedagogjike e psikologjike nga ana e pedagogut dhe psikologut te shkolles, per ti gjetur shkaqet dhe per ti trajtuar pasojat ne menyre profesionale. Ky trajtim u ka mbete ne kompetence atyre, qe mese paku kane njohuri e zotesi te merren me to dhe ti trajtojne si duhet e me kompetence profesionale, sipas nevojes se nxenesve.
Bashkepunimi shkolle-familje ne trojet shqiptare ka ra dukshem, apo nuk ekziston fare, sepse menyra e bashkepunimit behet pa kritere profesionale, vetem sa per sy e faqe, qe ti behet me dije prinderve se e kane apo nuk e kane suksesin e mire ne mesim femijet e tyre, se jane apo nuk jane te disiplinuar, se vijne apo nuk vijne me rregull ne mesim dhe sjelljet i kane apo nuk i kane te mira, pa hy fare ne analizen e shkaqeve permes marrjes e dhenjes se informacioneve nga te dyja palet, qe e kane sjelle nxenesin ne ate gjendje dhe pa ndermarre kurfare masash profesionale qe te permiresohen ato dukuri te padeshirueshme ne baze te informacioneve te marra e te dhena per femiun nga familja dhe per nxenesin nga shkolla. Kete bashkpunim e vë ne binar normal vetem sherbimi profesional pedagogjik e psikologjik i pedagogut dhe psikologut te shkolles.
Cilesimit, vlersimit, testimit e notimit te nxenesve rreth ketyre reformave e trajnimeve, ne vend qe ti rritet efikasiteti, cilesia, qasja objektive e reale dhe trajtimi profesional pedagogjik, psikologjik e metodologjik, ai po bie dukshem duke u shnderruar ne nje fushate pa kriter gjate notimit dhe cilesimit, qe ne esence e ka simpatine, antipatine, njoftesine, familjarizmin, qe mos te them edhe korrupsionin (miton). Kete gjendje jo te lakmueshme ne shkolle nuk e percjelle askush ne menyre profesionale, per tia ndale turrin e metejshem kesaje dukurie devijante e shume negative per mesimdhenesit, shkollen, menagjusit e saje, DKA-te dhe Ministrine e Arsimit.
Organizimi i brendshem i procesit edukativo-mesimore ne shkollat tona, ka mbete pa nje percjellje dhe pa nje ndihmese profesionale, te cilin mund ta beje ne menyre cilesore vetem sherbimi pedagogjik ne krye me pedagogun dhe psikologun e shkolles. Pa kete percjellje profesionale, eshte e pamundesdhme te evitohen dukurite negative ne sferen e organizimit te procesit mesimor, ne sferen e disiplines se nxenesve dhe suksesit te tyre ne mesim, ne vijushmerine e rregullt te oreve mesimore, ne paksimin e mungesave te nxenesve e te arsimtareve neper ore, ne pergatitjet me shkrim te arsimtareve, ne cilesimin dhe notimin e rregullt e te drejte te nxenesve, ne permiresimin e raporteve dhe bashkpunimit te nxenesve mes veti, ne bashkpunimin arsimtare nxenes dhe arsimtareve mes veti, ne bashkpunimin shkolle familje dhe ne permiresimin e sjeljeve te nxenesve, e qeshtje tjera jetike ne shkolle.
Procesi i organizimit edukativ mesimor, e domosdoshme eshte te jete më i konsoliduar mbi baza shkencore pedagogjike, psikologjike, didaktike, metodike e metodologjike, qe parasheh permiresimin ne vazhdimesi rreth fushes se edukimit fizik e intelektual, moral, social, estetik, human, punues, profesional, teknologjik, kibernetik, kompjuterik, shendetsor ekonomik, juridik, kombtar e fusha tjera me rendesi jetike per misionin e shejte te shkolles shqipe, pa te cilat fusha , arsimi dhe edukimi yne ne pergjithesi e ai kombtare ne veçanti , do te konsiderohet i manget, i devalvuar qe nuk premton kenaqshem per nje te ardhme më te mire, i cili nuk ece ne hap me kohen dhe kerkesat e saje. Shkolla shqipe eshte e domosdoshme te jete sa më large sistemeve injorante politike te kohes, e sa më e konsoliduar mbi baza shkencore pedagogjiko-psikologjike, dhe mbi kerkesat bashkohore kombtare e njerzore qe konkurojne ne tregun e kohes, nese ka synim ta arsyetoi veten dhe misionin e saje te shejte, se eshte nje leve thelbsore e jetike per ti quar perpara proceset e edukimit, arsimit dhe proceset e ndryshme shoqerore, politike, kulturore, historike, shkencore e kombtare.
Reformat e arsimit dhe edukimit ne Kosove ia hoqen shkolles sherbimin profesional pedakogjik e psikologjik, qe sherbente brenda e jashte saje. Sherbimin qe e kishte hale ne sy politika serbo-jugosllave para luftes. Po me kete alergji ndaj ketij sherbimi vazhdoi edhe UNMIKU, me pashajn e tij Daksner, duke e rrenuar pervojen e shkolles sone qe e kishim ndertuar me plot mund e sakrificae te meadha, dekda me radhe. Per ta vazhduar amanetin e politikes fashiste serbo-jugosllave, UNMIKU me pashajn e tij Daksner i meshoi furishem me shpaten fashiste te tij dhe si me shkop magjik e mbylli Entin Pedagogjik te Kosoves, qe fuknsiononte më pare dhe i largoi nga puna njerzit qe e benin detyren e vete sipas pergjegjesive qe kishin ne Entin pedasgogjik te Kosoves dhe entet rajonale e komunale. Fatkeqesisht te njejten rruge te pashajt daksner e vazhduan edhe shqipfolesit apo perkthyesit e tije, qe moren pozita te larta ne arsim pa merite. Kjo sjellje alergjike ndaj punes shkencore pedagogjike e psikologjike neper shkolla, fatkeqesisht po percillet edhe sote, ne emer te reformave ne arsim e edukim, nga politikanet burokrat e te korruptuar te arsimit, ne dem te drejtave profesionale e njerzore te vendeve te punes se pedagogeve e psikologeve te Kosoves, te cilet shkollohen e aftesohen profesionalisht per qeshtje te ndryshme te edukimit dhe arsimit qe zhvillohet neper shkollat tona dhe per probleme tjera qe dalin brenda e jashte shkolles! Keto reforma kane shkuar aq large duke thelluar te keqen deri ne vrasje mes nxenesve, deri ne vrasje te mesueseve nga ana e prinderve, e shume marifetllyqe qe po e poshtrojne dita dites shkollen shqipe dhe vlerat e cilesite e saje edukative-mesimore.
Edhe pse eshte folur shume per reformat ne arsim dhe ne shkolle, u be pak apo aspak, sepse gjendja e saj ne vend qe te perparoje ka stagnuar fare dhe here here po degradon prapa. Kam bindjen time personale per reformen e cila i ngjau nje eksperimentimi spontan apo i pa planifikuar dhe i pa pergatitur njerzisht e profesionalisht, se sa nje hulumtim i cili duhet te kete synime te kjarta se ku do te arrije, a mund te arrije, me kë te arrije dhe me cilat kushte realizohet reforma ne edukim, arsim dhe ne shkollen shqipe.
Edhe pse pavaresia e Shqiperise u shpalle ne teritorin etnik te saje, ambasadoret gangstere krishten europian ne koferencen e Londres, me 29 korrik 1913, moren vendim godites, qe ishte nje goditje e rende dhe e papar per popullin shqiptar dhe per procesin e levizjes se bashkimit te tyre. Krishtenet europian gangster e deformuan zhvillimin normal dhe te natyrshem te shoqerise shqiptare, duke penguar maksimalisht zgjidhjen e qeshtjes kombetare, per ti bashkuar kater vilajetet ne nje shtet te vetem kombetar, ku jasht kufijeve te shtetit shqiptar, mbeten 2\3 e popullsise dhe rrethe 62% e teritorit te tij.
Varsisht nga vendimet qe i marrim gjate jetes per te punuar e vepruar diçka, ia ngrisim ose ia ulim vetes dinjitetin moral, njerzor e kombtar, ia ngrisim apo ia shkaterrojme te ardhmen vetit, familjes, shtetit dhe kombit. Po nuk patem kujdese se çfare vendime marrim per te vepruar e punuar, çfare neshkruajm e vulosim, gabimet tona do ti paguaj familja, shteti dhe kombi ne pergjithesi. Kjo mangesi e kujdesit, se çfare punojme, veprojme, çfar nenshkruajm e vulosim, po deshmohet ne te dyja shtetet shqiptare dhe ne te gjitha trojet tona ku jetojne shqiptaret, te pushtuar e te poshtruar.
Ata qe nuk e pranojne inferioritetin, peruljen, nenshtrimin, mposhtjen dhe tutelen qe ua imponojne tjeret dhe rrethanat e ndryshmne, jane njerze te dijshem, vizionar, guximtar e atdhetar, kurse ata qe e pranojne jane njerze te lige, frikacak, te padijshem, kojtagji, dallavergji, pak apo aspak njeri.
Mendimet e shprehura permes fjaleve dhe sjelljeve tona, edukojne, formojne, transformojne, bindin, ndryshojne dhe sherojne tjeret, edhe neve. Po ashtu ato vrasin, lendojne, poshtrojne, revoltojne, infektojne dhe helmojne. Menquria dhe maturia, ua gjene vendin dhe menyren se si, kure, ku dhe pse te perdoren lloje te ndryshme mendimesh, fjalesh dhe sjelljesh tona ne raport me tjeret.
Nderdia punon ne favor tonin gjate jetes, nese më par prodhojme mendime afirmative, te cilat kushtezojne edhe sjellje te tilla, ku vetdija i jep fuqi e nxitje te larte nderdijes, qe te punoj ajo ne vazhdimesi per te miren tone. Ne te kunderten, nderdia punon edhe kunder favoreve tona.
Leave a Reply
Want to join the discussion?Feel free to contribute!