Ata qe nuk e vleresojne sa e si duhet jeten, lirine dhe atedheun, nuk i kane ne nivel te duhur ato. Sa e si vleresojme aq e ate e kemi. Jeta, liria dhe atedheu nese keqperdoren, shkatrrohen dhe humbin pa kuptim duke u tretur ne duar te tjereve .
Pa liri e pa atedhe genjehemi kote, qe kemi jete, kemi femije e pasuri, kemi fe edhe Zot. Ne ato momente kur nuk e vleresojme jeten, lirine dhe atedheun sa e si duhet, jemi ne sherbim te djallit, veseve dhe tekave tona te shemtuara, jemi ne sherbim te egoizmit ekstrem e te pasocializuar, ne sherbim te pabarazise e korrupsionit, amoralitetit dhe tradhtise kombetare, apo thene realisht, vertete jemi ne sherbim te djallit e birit te tij, jo ne sherbim te vetevetes, familjes, popullit, as ne sherbim te kombit e Zotit.
Nuk ka mundesi qe te adhurojme dhe vleresojme drejte e mire jeten, lirine dhe atdheun, nese më pare nuk i eliminojme veset dhe shemtite tona personale, te cilat jane nje kancer i pa meshirshem per vet individin, familjen, shoqerine dhe kombin.
Lexuesi im i dashur, pa e vleresuar drejte e mire jeten, lirine dhe atedheun, pa i luftuar veset dhe tekat tona te shemtuara, egoizmin e pasocializuar e antihuman dhe tradhtine kombtare, nuk ka kurrfar kuptimi personal, familjar dhe kombetare te jetuarit tone. I juaj, mësuesi Isë
Pa u ndeshkuar rrepte e keqeja keqbersit trimerohen, kriminelet shtohen, korrupcioni rritet, dominon papunesia, perhapet verferie, rritet hajnija e vrasesit, ike prej vendlindjes rinia, nuk mbetet kush ne keto troje, pos pleqe e plaka te vetmuar neper shtepija, shkollat e univerzitetet do te mbesin te zbrazura, sepse u mungon rinia, toka pa krah pune dhe vendi pa force mbrojtese.
Kjo eshte taksa qe do ta paguaj nje popull i cili nuk e lufton te keqen, me te gjitha mjetet qe i ka ne dispozicion!
Uroi te mos kete kompromise tani e tutje me fqinjet tane pushtues siq kishte më pare ne dem te Kosoves e popullit te saje. Kompromisi me pushtusin eshte dorzim para kerkesave te tij i cili nuk ngopet kurr me kerkesat e veta, derisa te na mbeshtet per muri apo te na zhduk fare. Keshtu u ka ndodhe stergjysherve tane ilir me pushtusit Latino-romak, Greko-biozantin dhe sllavo-ortodoks, keshtu u ka ndodhe gjysherve tane arberor me turko- aziatik e sllavo-grek, keshtu po na ndodhe edhe neve shqiptareve tani me serb, malazez, maqedon dhe greke. Prej 140 mije kilometra katror qe kishim dikur ne gadishullin Ilirik, tani na kane mbete më pak se 40 mij kilometra katror, me tendence qe edhe keto te merren hap pas hapi, sipas synimeve greko-sllave dhe kompromiseve qe po u behet atyre nga perfaqsuesit tane politik .
Tani ose kurr ne shqiptaret duhet respektuar autoritetin dhe personalitetin e femres sone, te barazohet ajo me boten mashkullore, te shkollohet e te punesohet pa i vene kushte denigruse, te kete mundesi te barabarta me zgjedh e te zgjidhet neper vende udheheqese, sipas aftesive qe i ka e jo sipas kushteve denigruse qe i parashtrohen, te perkrahet e te ndihmohet profesionalisht e politikisht ne familje, ne shoqeri, ne vendin e punes dhe vertete te jete e barabart me mashkullin, nese e deshirojme nje shoqeri e nje komb komplet te shendetshem e perparimtar.
Femra shqiptare edhe ne politike, edhe ne vendet udheheqese, edhe ne vendet tjera te punes, edhe permes notes gjate shkollimit, edhe permes diplomave e gradave shkencore, edhe permes pozites e funksioneve te ndryshme nuk eshte e barazuar me mashkujt, nuk trajtohet denjesishte, por si eshte me keqe, e injoruar dhe e perbuzur si personalitet ne aspektin professional, moral, human, politik e kombetar, duke u veshtruar nga shume kush qe posedon nivel te ulte moral, vetem nga kendveshtrimi eksploatus si objekt seksual, e shume pak apo aspak e trajtuar si qenje njerzore, e barabart me mashkullin.
Nese gjysma e kombit te gjinise femrore nuk e gezon lirine e plote dhe trajtimin e barabart me gjinin mashkullore, assesi nuk ka mundesi te perparoi shoqeria dhe vendi jone, nuk kane mundesi te perparojne knaqshem fushat e ndryshme jetesore, politike e shoqerore, familjare, individuale e kombetare. Kur e theme kete jam, plotesisht i bindur, se bota njerezore ze fille e zhvillohet qe ne barkun e nenes e derisa te piqet sado pak per te jetuar pa perkujdesin e perkushtimin e madhe te saje. Sipas statusit dhe respektit qe e posedon femra ne familje, ne shoqeri dhe ne vendin e punes, te njetin statues do ta kete edhe femija i saje, i cili rritet, zhvollohet dhe edukohet ne duarte e nje nene. Nje nene, nje bashkeshorte e pa trajtuar mire, me nje nivel te ulte arsimimi, e varur ekonomikisht, me nje pozite nenshtruese, e papunesuar, apo verje kushtesh te pandershme ne punesim, shkollim e avansim pozitash te saje, eshte e pamunder te kete edukim dhe zhvillim te drejte e te mirefillt femija i saje, mbi te cilet i vare shpresat kombi yne.
Pozicioni i femres ne familje eshte i neperkambur si bashkeshorte, e cila trajtohet vetem si amvise e jo si intelektuale me te drejta te barabarta ne raport me bashkeshortin. Ajo gjithnje e me shume po trajtohet nga femijet e vete e bashkshorti si nje person e cila eshte e detyruar vetem tu sherbej atyre e jo te gjene perkrahje nga ata, qe edhe ajo te kete kohe te merret me punet e veta personale, intelektuale, politike e rekreative si bashkshorti i saje.
Shpeshehere perceptimet tona jane te zhytura ne iluzione per shkaqe te ndrushme. Uluzionet e deformojne tersishte pershkrimin mbi te verteten. Nuk eshte mire te besojme me kokefortesi se nuk bijme viktime e mashtrimeve iluzore, sepse eshte e pamundur te jemi perfekt apo te perkryer plotesisht ne veprimet tona intelektuale, emocionale, sociale e morale.
Kur flitet e verteta, kur mbrohet ajo dhe nuk neperkembet e nuk shkilet per interesa te ulta personale nga perfaqesuesit tane politik dhe elektorati me voten e vete, do te mbrohet Kosova dhe interesat e perbashkta kombtare. Tjeter rruge me te mire se mbrojtjen e te vertetes dhe drejtesise nuk kemi, pos rrugen e vetdevalvimit dhe vetshkaterrimit ne mase.
Ne fund te jetes vetem dy metra toke do ti ngop grykesit e pangopur te politikes shqiptare. Haram e paqin dheun me te cilin do tu mbulohet trupi i tyre perbindesh e koka keqberse!
Sa më shume qe interesohemi per hallet, problemet e shqetesimet e ndryshme te tjereve, aqe më shume tjeret interesohen per ne. Ne kete qasje sukseset do te jene me doemos evidente, duke rezultuar jete më e lumtur, autoritet më i madh, respekt, mirekuptim e dashuri mes njerzve, miqeve, farefisit dhe familjareve. Natyra e njeriut eshte e tille, kur tjeret tregojne interesim per te, ai tregon ne te shumten e rasteve interesim per tjeret, perjashtuar rastet e njerzeve qe jane te mbushur me krime, me pune te pandershme e te ndyra, jane te mbushur me xhelozi, urrejtje e egoizem te pasocializuar. Sjelljet me tjeret duhet bere sipas merites qe e posedojne ata, ndryshe do te shkelim mbi parimet njerzore te respektit, mirekuptimit, bashkpunimit, solidaritetit, humanizmit e dashurise.
Do te ishte gabim i madh kur komunikojme, bashkpunojme dhe jetojme se bashku me njerezit, t`ua imponojme atyre te interesohen vetem per problemet dhe shqetesimet tona, kurse ne te mos interesohemi fare per problemet dhe hallet e tyre.
Kjo menyre e sjelljes me njerez, më shume i largon ata prej nesh se sa i ofron, sepse askush nuk interesohet me shume per problemet dhe hallet e tjereve, se sa qe interesohet per problemet dhe hallet e veta. Kete dukuri duhet t´a kemi parasysh gjithe here kur komunikojme, bashkpunojme e jetojme se bashku me njerezit, nese nuk dojme te shkaktojme iritim para tyre dhe nese nuk dojme ti humbim familjaret,te afermit, farefisin, miqte dhe dashamiret tane.
Sado qe bejme perpjekje te fshihemi pas maskave te ndryshme, keto cilesi flasin vete se me cilat tipare te karakterit e personalitetit posedon personi per te cilin behet fjale.
Ata qe nuk dijne ta lexojne drejte e sa më objektivisht kete alfabet psikologjik, deshtojne ne njohjen e drejte te tipareve te karakterit e personalitetit te nje personi.
Dukurite depresive manifestohen ne zvogelimin e interesimit per ngjarjet e ndryshme qe ndodhin rreth nesh, ne zvoglimin e aftesive per zgjidhjen e favorshme te tyre. Manifestohen ne zvoglimin e interesimit ta ndryshojme per te mire gjendjen tone me te cilen rrethohemi dhe ne zvoglimin e interesimit ta ndryshojme veteveten dhe te pergatitemi sa më mire per jeten nga niveli personal e nivele tjera te ndryshme deri te niveli kombtar. Shkurt shprehur, zvoglim i madh i interesimit per ardhmerine tone personale, familjare, shoqerore e kombetare.
Kure i arrijme gjerate qe i deshirojme, na mundesohet t`i zgjidhim problemet e jetes qe na rrethojne, t`i permiresojme raportet mes njerezve, te inicojme te ndodhin sa me shume gjera pozitive rreth vetes, familjes e rreth kombit ne unitet, t`i perkrahim e tu ndihmojme tjereve sipas nevojes dhe t`i respektojme ata sipas merites se tyre dhe sipas vlerave qe i posedojne.
Uroi per gjithe shqiptaret kudo qe jemi, politikan, fetar, intelektual e qytetar ne pergjithesi, pozite e opozite, te majt e te djathte, te bejme sa më shume vepra te matura, pozitive, humane e kombtare!
Simptomat e nje shoqerie te smuar jane: korrupcioni, amoraliteti, trafikimi me qenje njerezore, trafikimi i substancave narkotike, krimi i organizuar, devalvimi i vlerave ne fushen e drejtesise, ekonomise, shendetesise, edukimit, arsimit, bujqesise, tregtise, biznesit. Devalvimi i punsimit i mbeshtetur mbi baza partiake, familjare e korruptive. Punsim pa i perfillur aftesite dhe pergatitjen profesionale, morale e kombtare te te punsuarit. Emrimi i militanteve neper pozita dhe pergjegjsi shoqerore e kombetare, te cilet nuk i meritojne ato pergjegjesi ne aspektin profesional, moral e kombtar. Shkatrrimi i pasurise shoqerore e kombetare ne favor te interesave personale, keqperdorimi i sherbimi policor dhe gjykatave nga pushtetaret dhe nje numer i pa fund i simptomave qe e karakterizojne nje shoqeri te smuar shpirtnisht, moralisht e kombtarisht.
Per ta sheruar shpirtin e smuar te nje shoqerie, me pare duhet te nisemi nga vetevetja, qe ta ndertojm nje shpirt te shendetshem e sa me te paster personal, profesional, kulturor, familiar, institucional, shkencor, politik, fetar, kombetar dhe shtetnor. Per ndryshe do te fundosemi edhe vete ne plehrat e pa fundme, te smundjeve shpirterore qe e kane perfshire nje shoqeri te smuar.
Kur shpirti i nje shoqerie eshte i smuar, ajo shoqeri nuk ka kurajo te perballet me ndryshime, me risi, nuk i perballon dot sfidat qe i dalin para, sepse i mungojne aspiratat, vullneti, deshira, kombengulesia, guximi dhe projektet per ti quar proceset perpara. Ajo shoqeri nuk i beson te tashmes dhe te ardhmes, nuk behet pjese e nje organizimi progresiv, pjese e nje pergjegjesie per te miren e kombit, vendit dhe shtetit, pjese e nje pergjegjesie kolektive, pjese e nje sakrifice te interesave personale, ne dobi te atyre shoqerore e kombetare.
Cilit shtet prej fqinjeve tane greko-sllav i behet presion nga Europa, te naj falin trojet e tyre, apo sepaku te naj kthejne trojet tona qe i kan pushtuar me ndihmen e Europes, siq po i bene presion Kosoves dhe politikaneve te saje, te japin edhe metej troje te veta per sllavo-greket, si kusht per te hyre ne Europe dhe per tu paisur me Viza shqiptaret?!
Deri kure do t`i tolerojne antaret e ” lista Serbskes” ta perdorin termin ” Kosovo i Metohija” ne Paralamentin e Kosoves, duke injoruar shtetin, edhe pse po behet shkelje flagrante ne Kushtetuten e shtetit te saje, kur dihet mirfilli se ne Kushtetute thuhet shume kjarte Republika e Kosoves e jo “Kosovo i Metohija.?! Me kete pyetje po i drejtohem Kryetarit te Paralamentit Kadri Veseli, nenkryetarit Xhavit Haliti dhe te gjithe deputeteve te ketij Parlamenti, pse i tolerojne fashistet e lista serbskes ta pordhosin emrin e Republikes se Kosoves, me termin e qafkave te zeza sllave “Kosovo i Metohija” dhe shkeljen mbi kushtetuten e shtetit te saje?! Keto far qafkash te zeza sllave duhet perjashtuar sa më pare nga funsionet e tyre te deputetit te ketij Parlamenti e jo te tolerohen edhe metej ta injorojne emrin e Republikes se Kosoves dhe Kushtetuten e saje !
Rrenje te thella e kancerogjene kane leshuar ne vetedijen tone duke u nisur nga politikanet, intelektualet dhe kleriket fetar, me pak perjashtime diturija e ulte, lakmija e madhe, pafytyresia, tradhtia, mosguximi, amoraliteti, mendjemadhesia dhe zhveshja totale nga interesat e pergjithshme kombtare. Ku pasoje e ketyre infiltrohen kisha e gjamija dhe klerik fetare me misione te ndryshme antikombtare, dresuar e paguar nga qarqe te ndryshme, qe nuk pushojne kurr per ta zhduk shqiptarin nga faqja e dheut, permes bijeve te e vete qe ne shpirt e gjak e kane tradhtine, budalline dhe hajvanllakun.
Nuk mbahen e nuk shtohen miqte e vertete e te sinqerte dhe nuk fitohet perkrahja e tyre me shitjen e pasurise kombetare, me legjitimin e krimineleve serb neper strukturat tona shoqerore, politike e shtetnore, me themelimin e zajednicave serbe, me falje tokash malit te Zi, Serbise, maqedono-grekeve dhe me lulzimin e korrupcionit ne te gjitha fushat jetesore. Miqte e vertete e te sinqert qendrojne prapa neve dhe na perkrahin, ateher kur ne e perkrahim veteveten.
Ështe e kote pritja qe te ndryshohet diçka per te miren tone personale, profesionale, institucionale, familjare e kombtare, me kete nivel te sjelljeve qe po i bejme ne fushen e politikes, kultures, shkences, arsimit, ekonomise, drejtesise, shendetesise dhe institucioneve te tyre perkatese.
Nuk do te koritemi duke vrapuar pas intersave tona te ulta, siq po koriten disa, nese më pare i mendojme mire e drejte pasojat e leverdite e veprimeve tona dhe fundin e jetes, sepse asgje nuk do te marrim me veti ne boten tjeter, pos ndergjegjes sone.
Xhozef Edison, ne momentin kur i ka vizituar varrezat e qytetit te tij, i ka thene keto mendime me vlere: “Kur veshtroi varrezat e fisnikeve, çdo emocion i lakmise vdes tek une; kur lexoi epitafet e bukura, çdo deshire e tepruar largohet; kur shohe pikllimin e prinderve mbi nje gure varri, zemra ime tretet me dhemshuri; kur shikoj varrin e prinderve, mendoi kotesine e pikllimit te tyre; kur shikoj mbreterit qe prehen ne varreza se bashku me ata qe i rrezuan, me shkon mendja se sa kote u perpoqen dhe sa kote u munduan; kur shikoj varret e njerezve te shejte te cilet aqe shume e perqane boten me grindjet dhe konfliktet e tyre, une me pikllim e perjetoi ndjenjen e habise dhe trishtimit ndaj perleshjeve, perqarjeve dhe debateve te njerezimit…“ dhe kështu vazhdon me mendime tjera keshilluse.
Do te ndjehemi krenar e jo te turperuar para vetes e para tjereve, kure veprimet tona jane te ndergjegjshme, te matura, vizionare, te leverdishme e me virtyte njerezore duke shperndare respekt, dashuri, mirkuptim, tolerance, altruizem, guxim, vullnet, atdhedashuri, humanizem dhe besnikeri ne rolin e prindit, bashkeshortit, vellajt, motres, nipit, meses, xhaxhajt, kusherinit, mikut, shokut, qytetarit dhe ne rolin e nje intelektuali, profesionisti, politikani apo kleriku fetar.
Çdo gje qe e bejme ne jete, nese nuk dojme te koritemi e te turperohemi para botes e para vetit, duhet punuar sikur nuk do te vdesim kurr, por edhe te mendojme fundin e jetes, se nuk do te marrim asgje me veti, pos nderin apo turpin tone!
Jeta e mire apo e keqe qofte eshte ne duar tona. E mundeshme eshte nga nje jete e keqe te kalojme ne te miren, nga e vjetra te kalojme ne te rene. Po besuam ne fuqite tona, te gjitha keto behen realitet. E mira nuk pik nga qielli as nuk ta dhuron kush, ate duhet fituar vete.
Ata qe nuk kane besim ne fuqine e vete e nuk jane kembngules, te durushem dhe te qendrushem gjate arritjes se synimeve te veta progresive ne aspektin personal, profesional, shkencor, familjar, politik, kombtar e ne gjera tjera me rendesi jetike, luhaten mes se vjetres e te rese duke pranuar deshtimin dhe mbetjen tek e vjetra, edhe pse eshte demoduar dhe e ka shkel koha.
Veset e koprracit manifestohen permes dashurise se tepruar ndaj parase, duke e dashur parane dhe kursyer ate më shume se sa veteveten. Koprraci edhe boten po takete, nga pangopesia e tije, kerkone edhe nje bote tjeter. Ai çdo gje grumbullon per veten, e asgje per tjeret. As guret e malit qe jane me bollak nuk ia jep kujte. Edhe po te vdes njeriu, duke pritur ndihmen e koprracit, koprraci nuk ka zemer e shpirte ta ndaj nje cente nga gjepi i tije, per tia shpetuar jeten e tjetrit.
Duhet bere qmos te mos i marrim veset e pertacit dhe koprracit, nese kemi deshire te jetojme te lire, te edukuar, te ditur, te pasur, te lumtur, human, me ndere e me dinjitet.
Eshte domosdoshmeri e kohes te mos ndjehemi edhe metej si viktima, por te lidhemi sa më ngushte me qenjen tone te brendeshme duke u liruar sa më pare nga bindjet e shprehite tona te vjetruara dhe te pervetesojme modele mendimesh, bindjesh e shprehish te reja e harmonike per veten, per familjen, rendin tone shoqeror e politik, per kombin, duke i ndihmuar vetes ne radhe te pare, familjes, institucioneve, shtetit kombit, pastaj edhe botes nese e arrijme nivelin e pjekurise se ndervaresise intelektuale, emocionale, sociale, morale e kombtare, qe te kemi se çka tu japim tjereve dhe te dijme se çka na duhet te marrim nga tjeret, e jo te marrim se çka na servojne ata.
Nuk eshte mire, e as njerzore te friksohemi qe te jemi sa më te lire e te pavarur ne raport me tjeret dhe te marrim pergjegjesi ndaj vetevetes dhe ndaj jetes sone, sepse marrja e pergjegjesise nenkupton se jemi ne gjendje te pergatitur dhe te afte t`i pergjigjemi menyres progresive te jetuarit tone mes kesaje bote njerzore.
Eshte ndjenje e mrekullushme atehere kur bindemi se nuk kemi nevoje dhe nuk e lejojme veten te varemi nga tjeret, sepse brenda qenjes sone gjendet fuqia e jashtzakonshme e cila na mundeson te bejme ndryshime te duhura e progresive ne menyren e te jetuarit tone.
Derisa te ndjehemi te viktimizuar do ti humbim te gjitha mundesite ti zbulojme aftesite tona qe ti pergjigjemi jetes, jo si viktima por si qenje njerezore te fuqizuara e te pavarura nga lemosha e tjereve.
Politikani sharllatan eshte personalitet me dije te ulte e te cekte fare. Ai perpiqet ti mashtroi tjeret sa me shume te jete e mundur, duke rrahur gjoks si nje person i dijshem dhe i zoti. Sharllatani e shfrytezon mirebesimin e tjereve, miqeve dhe dashamireve, qe te perfitoi sa më shume nga ata. Ai vertete eshte mashtrues i pa cipe dhe batakgjije. Çdo pune e veprim qe e bene sharllatani eshte e mbushur perplot sharlatanizem e me plote pasoja qe ua sjelle tjereve dhe vendit te vete.
Pa e vleresuar drejte e mire jeten, lirine dhe atedheun, pa i luftuar veset dhe tekat tona te shemtuara, egoizmin e pasocializuar dhe tradhtine kombtare, nuk ka kurrfar kuptimi personal, familjar dhe kombetare te jetuarit tone.
Ne ato momente kur nuk e vleresojme jeten, lirine dhe atedheun sa e si duhet, jemi ne sherbim te djallit, veseve dhe tekave tona te shemtuara, jemi ne sherbim te egoizmit ekstrem e te pasocializuar, ne sherbim te pabarazise e korrupsionit, amoralitetit dhe tradhtise kombetare, apo thene realisht, vertete jemi ne sherbim te djallit e birit te tij, jo ne sherbim te vetevetes, familjes, popullit, as ne sherbim te kombit e Zotit.
Pa liri e pa atedhe genjehemi kote, qe kemi jete, kemi femije e pasuri, kemi fe edhe Zot.
Nuk besoi qe krijohet monotoni, lodhje, dembeli e dorzim tek ata shqiptar qe i thone vetit shqiptar dhe kane gjak shqiptari ne damaret e tyre, kure flitet e punohet per kombin tone, kur veprohet e sakrifikohet per liri e per flamur kombtar dhe per Nenen tone Shqiperi e trojet shqiptare jashte saje, bij te seciles jemi! Por po ndodhi qe me fajn tone ta ndajme edhe metej Shqiperine dhe ta leme te varet atedheu nga te huajt e pushtusit tane, per pak pare te pista, per interesa personale e marri tjera, na marroft fytyren i madhi Zot!
Zemrat jane qender e fuqise sone, ku asnje fuqi pa zemer, vullnet, guxim e dashuri nuk vepron. Çdo gje ne jete do ece shume më lehte, nese veprimet tona e kane shtytes vullnetin, guximin dhe dashurine me zemer.
Per gomarin çdo veprim qe e bejne njerzit, te cilët nuk shkojne ne favor te tagjise se gomarit dhe stalles se tij jane gomar!
Çfarë ndodhi sot ne qytetin e Pejes mes dy qeverive shqiptare, uniteti mes tyre apo thellim i matejshem i ndarjeve?! Se çfare ndodhi mes tyre, u desdhmua hapatas nga dy kryeministrat, ne konference para gazetareve – bashkim permes fjaleve te medha e ne leter, kundershtim e ndarje praktikisht e ne veper.