- 12. 2020
“Edhe pse shteti shqiptar, pas shumë përpjekjesh u formua i cunguar në 28 mijë kilometra katrorë, ai nuk bëri dot përpara, sepse krerët që e drejtuan, shitën interesin kombëtar te fqinjët pushtues tertitoresh shqiptare. Sidomos te Serbia.
Kjo është fatkeqësia shqiptare, e cila po vijon. Pse të zgjatemi, e shihni kryeministrin shqiptar që, presidentin banal të Serbisë e pret me dashuri prej shitësi, dhe presidenten e Kosovës e pret me armiqësi, sepse i mërzitet blerësi Vuçiç.Turp! Por, kur do të shpëtojë Shqipëria nga këta shitës banalë të interesit kombëtar, që kanë filluar me Esat Pashën dhe kanë ardhur deri te Edi Rama?
E patë dje antishqiptarin Rama se si u suall me çlirimtaren e Kosovës, ëndërrën patriotike të shqiptarisë?!! Shqipëria ka si kryeministër një antihistorik, me veglat e tij qorre. Kërkoi të fyente presidenten elokuente dhe heroike të Kosovës, si një pasha turk që kërkon të shesë interesin kombëtar në Beograd.
Zotërinj, mbaheni mend: struktura e brendshme e mendimit, nuk është fjala, por sjellja. Ajo sjellje që tregoi kryeministri shqiprar ndaj zonjës së lartë e të nderuar shqiptare të Kosovës, është antishqiptarizëm i kulluar. Por, është naiv, që do të ketë një fund shumë të keq dhe të shpejtë; keni për ta parë. Kurse, pyetja mbetet të jetë kjo: Shqiptarët, akoma edhe sot do të vazhdojnë të mbajnë për kryeministra antishqiptarët, si në 100 vjet?”Spartak Nxhella- Avokat.
- 12. 2020
Duke i bere pyetje vetit “pse” e bejme kete apo atë, “çfare” na duhet e “pse” na duhet kjo apo ajo, “si” ta zgjidhim kete apo atë situate problemore, “cilin” model e “cilin” system jetesor te pejsazit tone kulturor mund ta pranojme e “cilin” ta hedhim nga skena e perdorimit dhe pytje tjera te shumta japin mundesi te madhe ta perdorim e ta zhvillojme mendimin logjik per zgjidhjen e situatave te ndryshme problemore gjate jetes, te cilat kerkojne nga ne ti zgjidhim sa më shume ne favor tonin.
Te menduarit logjik na afteson ti veshtrojme problemet nga shume kendeveshtrime duke i analizuar dhe sintetizuar ato me nje veshtrim kritik e analogjik, me qellim qe te dalim jo vetem me nje zgjidhje por me shume sosh, per ti dhene mundesi vetit te zgjedhim modelin më te mire per zgjidhje te situatave te ndryshme problemore.
Vetem permes te menduarit logjik i cili mbeshtetet ne formen analitiko-sintetike dhe ne formen analogjike e kritike mund t`i zberthejme sjelljet e shumta njerzore, te cilat ne shiqim te pare duken si nje nyje e madhe ngatrruse mendimesh, veprimesh, reagimesh, emocionesh, impulsesh, instiktesh, , deshirash, zakonesh, bindjesh dhe besimesh te ndryshme per te kuptuar dhe deshifruar kodin e menyres sesi sillen e funksionojne njerezit.
Ne si qenje njerezore më shume jemi perqendruar ne permiresimin e sistemeve dhe modeleve operative te makinave te ndryshme, kompjuterike, elektronike, bujqesore, makinave luksoze te komunikacionit rrugor, ujor dhe atij ajror, makinave e armeve te ndryshme luftarake, kujdesemi per stilin e ndertimit te shtepive dhe banesave shume kateshe, modeleve te veshmbathjes, dukjes se jashteme trupore dhe kujdesemi ti riparojme ato sa me shume, te jene sa më efektive e sa më te bukura ne dukje gjate perdorimit te tyre, sesa qe kujdesemi e interesohemi per riparimin, permiresimin dhe persosjen e proceseve tona te ndryshme psikike, emocionale, sociale, humane, morale, intelektuale, njerzore e kombtare gjate reagimeve tona ne raport me njerezit e ne raport me situatat e ndryshme jetesore.
Po ashtu te kujdesemi e te angazhohemi edhe per ndryshimin, riparimin, permiresimin e persosjen e modeleve dhe sistemeve tona te ndryshme jetesore, per modelin dhe sistemin e bindjeve e besimeve ndaj realitetit te kesaj bote me te cilin rrethohemi.
Sipas mendimit tim personal, shoqeria jone shqiptare me shume funksionon ne baze te bindjeve e besimeve te akumuluara te te pareve tane, te cilat kane ardhe ne pejsazhin tone kulturoer brez pas brezi, sesa qe funksionon ne baze te riparimit, ndryshimit, permiresimit dhe persosjes te shendeteshme psikike, emocionale, sociale, morale, humane e intelektuale qe na mundesojne t`i hudhim nga skena e perdorimit modalitetet dhe sistemet e te jetuarit te cilave u ka skaduar koha te perdoren edhe metej ne fushen ekonomike, shendetesore, arsimore, juridike dhe ne fushen policore e ushtarake te mbrojtjes.
Perdorimi i vetedijes permes gjykimeve e konkludimeve logjike, mundeson ne menyre efektive ti heqim qafe sa më pare bindjet dhe besimet e vjetruara dhe ti zavendesojme ato me bindje e besime te reja, te cilat na mundesojne te sherbehemi më mire, ne saje te te menduarit logjik, mbeshtetur mbi formen analitike, sintetike, analogjike e kritike te te menduarit,per te arrite deri tek nje konkluzion i ri . I juaj, mësuesi Isë
- 12. 2020
Njerzite qe i kane te programuara ne kokat e veta njohurite te cilat i ka tejkaluar koha dhe jane shume te demshme e reakcionare te perdoren ende, e kane veshtire ti perqafojne programimet e reja, qe i pergjigjen kerkesave te kohes, sepse i humbin privilegjet e veta primitive e te ndyra.
Konfrontimet e medha mes njerzeve behen per shkak te programimeve te vjeteruara e me permbajtje te ndryshme ideologjike e reakcionare ne kokat e tyre, te cilave u ka kaluar koha dhe nuk premtojne te mira, pos te kqija per kohen ne te cilen jetojme.
Mes shqiptareve më shume ka njerze me programime te vjetruara dhe me bindje e besime te ndryshme te prapambetura ne kokat e tyre, sesa njerze me programime te duhura e te reja, qe i pergjigjen kerkesave te kohes dhe jane leve e forte e ndryshimeve te medha e progressive shoqerore.
Shoqeria shqiptare ku jeton ne trojet e veta, derisa t`i veje ne balle te skenes politike, kulturore, shkencore, ekonomike, shendetesore, arsimore e juridike njerzit me programime te vjetruara, primitive e reakcionare ne kokat e tyre, do ta heq te zite e ullirit dhe nuk do te sheh kurr dite te bardha, siq nuk ka pa, qe nga pushtimi i Iirise e deri ne ditet e sotit. I juaj, mësuesi Isë
- 12. 2020
Derisa te mos i kuptojme mekanizmat infektues te xhepurave, nuk do te aftesohemi kur ti identifikojme se cilat rregulla te pejsazhit tone kulturor duhet ti perdorim ne menyre racionale, sipas vleres dhe rendesise se tyre qe i posedojne, per ta planifikuar jeten dhe per ti organizuar proceset tona jetesore dhe cilat rregullas munden me qene xhepura e asgje tjeter me vlere, qe ti hudhim sa më pare nga perdorimi.
Ne i apsorbojme shumicen e ideve, bindjeve, bisimeve e qendrimeve ne menyre jo kritike, jo analitike e sintetike dhe jo analogjike apo krahasuse, sidomos ne moshen femijrore e cila eshte faze mjafte e gjate e pjekurise, ku disa individ nuk mund ta arrijne pjekurine e plote edhe gjate fazave tjera te zhvillimit deri ne perfundim te jetes, duke u mjaftuar me rregullat e pejsazhit kulturor, mbushur perplote xhepujra, mes te cilit rriten.
Truri yne gjate periudhes se femijerise sipas Vishen Lakhianit;” na bën nxenes te shkelqyshem, te hapur per çdo pervoje dhe te gatshem per te marr çdo forme qe e dekreton kultura jone”. Ky konstatim i Lakhianit behet gjithnje e më i bindshem kure i rikujtojme pyetjet e shpeshta qe i bejne femijet tane dhe nxenesit duke pytur sistematikishte, pse eshte kjo e pse ajo, pse e bere kete e pse ate, çfare na duhet kjo e çfare ajo dhe pytje tjera te panumerta drejtuar prinderve, mesueseve, dhe antareve tjere familjar.
Pergjigjet qe i marrin femijet nga prinderit e tyre e nga antaret tjere familjar dhe pergjigjet qe i marrin nxenesit nga mesuesit e tyre dhe edukatoret, i pranojne tersishte si te verteta, pa menduar fare se ne mes te atyre pergjigjeve mund te kete edhe xhepura, qe nuk kane asgje te perbashket me te verteten. Pra ne kete menyre te bllokur rriten e edukohen femija nga kufizimet dhe rregullat e ndryshme qe i kane marr ata prej prinderve e prej antareve tjere te familjes dhe nxenesit qe i kane marr prej mesueseve e prej edukatoreve te ndryshem, si te verteta, rregullat qe ata ua kane transmetuar. Me ato xhepura apo rregulla te thata sherbehen femijet dhe nxenesit gjate organizimit te proceseve te ndryshme te jetes se tyre personale.
Edhe une e kam perjetuar si prinde e si mesues betejen e pseheve qe me kane ardhe nga femijet e mij e nga nxenesit, te cileve u kam dhene mesim. Ne kete betej jam mese i bindur se me pergjigjet e mia rreth “pseheve” e “çfareve” te shumta, ka patur mes pergjigjeve edhe xhepura, pershkak te pamundesise time tu pergjigjem sakt e drejte pyetjeve qe më jane drejtuar nga femijet e nga nxenesit dale prej kurreshtja se tyre.
Indoktrinimi me xhepurat e kesaj bote na vije edhe permes figurave autoritare, te cilet ne i ndjejme dhe i perceptojme si figura me autoritet, ku ndaj tyre jemi te brishte, edhe ne ato momente kure percjellin xhepura ndaj nesh, qe me qellim kerkojne te na manipulojne me xhepurat e veta, ose edhe ata u besojne atyre xhepurave, edhe perkunder deshires dhe vullnetit te mire qe mund ta kene ndaj nesh.
Shembuj te indoktrinimit permes figurave autoritare ka te shumte, si: permes figurave autoritare politike, religjioze, familjare, kulturore, filozofike, historike e shkencore.
Ka ardhe koha tani o kurre qe ti stopojme xhepurat e kesaje bote dhe ti eliminojme nga koka, te cilave u ka skaduar koha te perdoren edhe metej si rregulla te organizimit te procesit tone jetesor, nese synojme te mos sillemi ne qark dhe te mos i pengojme risite, te cilat jane te domosdoshme per jeten tone dhe proceset e ndryshme te organizimit jetesor.
Nevoja qe te ndjehemi pjese e nje grupi apo nje fisi dhe deshira qe te pershtatemi me ta dhe te gjejme siguri më te madhe, me moton “bashk jemi më te forte sesa vetem”, duke e mbeshtetur mbijetesen dhe ekzistencen brenda nje grupi apo fisi, sado racionale te jene ato veprime, ne mund ti besojme nje grupi apo nje fisi te cilit i bashkangjitemi por nuk do te ishte e menqur qe ti pranojme te gjitha besimet, bindjet, qendrimet e veprimet qe rrjedhin nga grupi apo nga fisi te cilit i takojme. Veqanerisht atehere kur bindjet, besimet, qendrimet dhe veprimet e tyre jane jo shkencore, te paverteta, jo produktive dhe tersishte xhepura, nuk duhet pranuar , sepse bijme viktime e indoktrinimit me xhepurat e tyre.
Shpeshehere bijme viktim e indoktrinimit te rregullave te thata ngase “ te gjithe veprojne keshtu”. Ky indoktrinim i besimeve behet permes proves shoqerore e kolektive, per ta liruar veten nga perpjekjet e mundimshme qe ta zbulojne vete te verteten. Kjo dukuri gjithnje e me shume po perhapet e po jetesohet permes reklamave te cilat menqurishte e perdorin proven shoqerore qe ti kthjen reklamatoret artikujt e tyre ne skenen e reklamave si te domosdoshem, si te vlefshem e si cilesor qe ti perdorin konsumatoret, duke e fokusuar reklamen, “nese shumica e kunsumatoreve i konsumon artikujt ne fjale, ia vlene edhe une ti konsumoi ato. Ky veprim eshte i mbeshtetur tersisht ne xhepura.
Poashtu indoktrinohemi me xhepura permes humbjes se ndjenjes se besimit ne vlerat tona personale dhe ne forcen vetanake, duke fabrikuar xhepura te ndryshme ne raportet tona me familjaret, farefisin, miqte, dashamiret e partnerin. Vishen, ne “kodi i mendjes se jashtzakonshme, mendon se: “Makina kuptim krijuse brenda kokave tona prodhon vazhdimisht domethenje ne lidhje me ngjarjet e rrethanat qe i verejme ne jeten tone, veçanerishte kur ato perfshijne njerez, nga te cilet kerkojme respekt, vemendje, mirekuptim e dashuri.
Gjate indoktrinimit ne periudhen e femijerise, permes figurave aotoritare, permes nevojes qe te ndjehemi pjese e nje grupi apo fisi, permes provave shoqerore se “ te gjithe veprojne keshtu apo ashtu “ dhe permes ndjenjes se pasigurise ne vlerat tona te brendeshme dhe ne fuqine vetanake, aspak nuk u lëm hapsire te veprojne lirshem e natyrshem, per favore sa më te larta, gjykimet e konkludimet tona, sepse jo gjithçka qe na servohet nga pejsazhi yne kulturor mes te cilit jetojme eshte e vertete, e vlefshme dh e produktive per ekzistencen tone, por shumçka mes tyre ka edhe xhepura apo rregulla te thata e pa pike vlere jetesore.
Eshte ne menqurine tone qe ti eliminojme nga koka xhepurat e kesaj bote , sa më pare te jete e mundeshme. I juaj, mësuesi Isë
12. 2020
Per tu aftesuar si ti injorojme dhe ndryshojme rregullat, bindjet dhe besimet qe jane programuar ne kokat tona, te cilave u ka skaduar koha, më pare duhet te kuptojme se shumica e pikepamjeve, ideve, bindjeve dhe besimeve qe i posedojme lidhur me ecurite e botes dhe lidhur me organizimin e proceseve tona jetesore bazohen ne xhepura, te cilat jane percjelle tek ne nga brezi ne brez, edhe pse u ka skaduar koha moti.
Shume prej te vertetave te kesaje bote pas te cilave ne kapemi e vrapojme, eshte mire nga ana jone tua vejme ne pikepyetje e ne diskutim sasine e cilesine e vlerave te tyre qe mund ti posedojne apo nuk i posedojne fare, sepse ne si qenje te vetdijshme shoqerore e njerezore ekzistojme njekohsisht ne dy botra te se vertetes. Ne boten fizike te se vertetes absolute dhe ne boten e pejsazhit kulturor te se vertetes relative.
Te gjitha idete, bindjet dhe besimet qe per momentin na flejne ne zemer, mund te mos jene gje tjeter pos konstrukte mendore qe ne kemi zgjedhur tu besojme. Sipas Vishen Lakhianit:” Te gjitha konstruktet mendore, shume prej tyre jane thjeshte opinione qe ne u besojme, sepse na jane ngulitur qe kur ishim femij dhe pranoheshin ato nga kultura ne te cilen jemi rrite e edukuar”.
“Nese nuk mund te fitoni, ndryshoni rregullat. Nese nuk mund ti ndryshoni rregullat, injoroni ato”. Keshille e dhene nga Vishen Lakhiani, ne Kodin e mendjes se jashtzakonshme.
“Kush eshte më budalla? Budallai vete apo budallai qe e ndjek ate? Pyet Obi- Uan Kenobi, lufta e Yjeve. I juaj, mësuesi Isë