“Kur të jesh i zemëruar, mendja është e turbulluar, bëjë durim sa të kullohet, se njeriu pastaj pendohet”. N.F

Kurë jemi të zemruar vërtetë mendja jonë turbullohet dhe nuk mendon qartë. Durimi është i rëndësishëm në momente të tilla, që të presim derisa të na kaloi zemrimi e të na kthjellet mendja, sepse veprimet që i bëjmë nën presionin e zemrimit, pasojat mund të jenë të mëdha e të pariparueshme, të cilat na sjellin pendime të thella pastaj.

Pendimet pasojnë me çrregullime të mëdha emocionale, me ngritje të lartë të tensionit në gjak, me çrregullim të ritmeve në zemër, me stres kronik të pakontrolluar, me fobio të mëdha përmes frikërave të pa arsyeshme, të cilat kanë kosto të madhe për tu përmirësuar e për tu shëruar plotësisht.

Zemrimi vërtetë sjellë pasoja edhe në barazpeshën e shëndetit tonë fizik, intelektual, shpirtëror, emocional, moral, human, kombëtar e njerëzor. Sjellë pasoja edhe në nivelin e motivacionit përmes vullnetit, dëshirës, guximit dhe dashurisë së pamjaftushme mes njerëzve. Prish raportet ndërnjerëzore, duke sjellë përqarje, keqkuptime e hasmëri në familje, në shoqëri, në mardhënje me kolegët e punës dhe me njerëzit botës në përgjithësi.

Mos durimin, ne shqiptarët e kemi paguar shtrejtë gjatë jetës dhe po e paguajm edhe tani! Durimi dhe mendja e qetë e ndriqon çdo hapsirë të errtë në kokat tona. Mendja na sheron kurë nuk është e turbulluar, por edhe na smunë kurë ajo turbullohet. I juaj mësuesi Isë

“Një njeri që njeh vetën e tij, e njeh dhe perëndinë”. N.F

Në kuptimin më të thellë, kjo thënje e urtë sugjeron, se një përson që është i vetëdijshëm për vetën e tij, ai ka mundësi ti njeh edhe vlerat dhe dobsitë e veta dhe mund të ketë një lidhje më të thellë ne aspekte tjera të jetës, përfshirë edhe besimin në Zot. Pra, kurë njihemi mirë me vetën tonë, mund të kuptojmë më mirë e më thellë botën që na rrethon.

Në esencë kjo thënje e urtë nënkupton edhe përsonin i cili nuk është i vetëdijshëm për vetën e tij, nënkupton përsonin që nuk i njeh vlerat dhe dobësitë e veta dhe nuk mundë të ketë lidhje më të thellë me aspekte tjera të jetës, përfshirë edhe besimin në Zot. Poeti ynë Naim Frashëri me këtë thënje sugjeron në radhë të parë arsimimin dhe edukimin e njeriut, pa të cilat vështirë e ka ai, të njeh vetën sa e si duhet, e lere më ti njeh tjerët dhe gjërat e ndryshme jetësore.

Njeriu që nuk e njeh vetën, dobësitë dhe përparësitë e tij, e ka edhe më të vështirë ti njoh tjerët, dobësit e përparësitë e tyre dhe të mos flasim për lidhje më të thella në aspektet tjera jetësore e për besimin në Zot, i cili nuk mund të ketë vizion real për bindjet dhe besimet e veta përsonale. I juaj mësuesi Isë

“Zemra që është e pastruar, kurdoherë është e gëzuar”. N.F

Kjo thënje e urtë filozofike e shkrimtarit tonë Naim Frashëri është shumë bindëse, se kurë jemi të pastër nga brenda shpirtërisht e emocionalisht, jemi në gjendje të pranojmë dhe të përjetojmë gëzimin në mënyrë më të thellë, sepse shpirti e zemra e pastruar gjithmonë ka hapsirë, forcë, vullnet, dëshirë e dashuri për të pritur e përjetuar emocione pozitive në mënyrën më të pastër të mundëshme.

Mënyra për të pastruar zemrën dhe për ta mbajtur gëzimin, është të punojmë në ngritjen e vetëdijës sonë emocionale e shpirtërore dhe të kujdesemi vazhdimisht për shëndetin trupor, emocional, intelektual, moral e social, duke e ruajtë me kujdesë ekuilibrin shëndetësor të tyre. Po se bëmë këtë, kotë e presim një zemër të gëzuar.

Mund të zhvillojmë shprehinë e të menduarit pozitiv dhe aktiviteteve që na bëjnë të ndjehemi sa më mirë e sa më gëzushëm, si bërja e gjërave dhe aktiviteteve të cilat na kënaqin e na relaksojnë, kuptohet asnjëherë në dëmë të dikujt tjetër, as në dëmin tonë përsonal, por për të mirën e tjerëve dhe të mirën tonë. Çdo gjë me kujdesë e në masë të duhur.

Mund ta praktikojmë meditimin, shëtitjen në natyrë, ushtrimet fizike dhe lojna të ndryshme që na argtojnë e relaksojnë. Kuptohet të gjitha në masë të duhur, pa i dhën përparësi njërës apo tjetrës më tepër seq e meritojnë.

Lum ata që punojnë për një zemër të pastër, të lumtur e të shëndetshme përsonale e kolektive, sepse e ngrisin dhe e ndrisin vetëvetën dhe tjerët mes të cilëve jetojnë! I juaj mësuesi Isë

“Mendja pa dituri, nuk ka fortë bukuri”.N.F

Kuptimi i kësaj thënje të urtë është se, vërtetë një mendje pa dituri e njohje të mjaftushme, nuk mund të ketë thellësi e as bukuri të vërtetë. Nëse nuk kuptojmë ose nuk dijmë gjëra të rëndësishme, nuk mund të shohim thellësinë e tyre dhe nuk mund të zbulojmë bukurinë që mund të jetë fshehur në to.

Për të vlerësuar vërtetësinë dhe bukurinë e një gjëje, është e rëndësishme të kemi njohuri dhe edukatë të mjaftushme. Në realitet asnjëherë nuk mund të kemi njohuri dhe edukatë të mjaftushme për të vleësuar plotësisht vërtetësinë dhe bukurinë e gjërave të ndryshme.

Përparimi rreth njohurive, diturisë dhe edukatës, është një rrugë e vazhdueshme dhe sa më shumë mësojmë e zhvillohemi intelektualisht, emocionalisht, shpirtërisht, moralisht e kombtarisht, aq më shumë mund të arrijmë të kuptojmë dhe të vlerësojmë thellësinë dhe bukurinë që ekziston në botën tonë. Është një udhëtim i pafund, ku njohuritë tona rriten dhe ndryshojnë gjatë kohës.

Sa mirë do të ishte për ne, që këtë udhtim të pafund ta bënim duke lexuar e mësuar sistematikisht gjatë jetës! I juaj mësuesi Isë

O vëllëzërit e mi shqiptar, tani o kurr, ka ardhë koha të reflektojmë unitet, respekt, mirkupim, vullnet, guxim e dashuri, në mbrojtje të atëdheut tonë, nga bishat e tërbuara pushtuse sllavo-greke! I juaj mësuesi Isë

” Kurë e keqja mbërrin kulmin, paralajmron të kthehet në të”. N.F

Kjo thënje e urtë e N. Frashërit sugjeron se kurë një situatë negative apo një gjendje e keqe arrihet në pikën më të lartë të sajë, është e rëndësishme të jemi të kujdesshëm sepse ka tendencë të përkeqësohet edhe më shumë e keqja. Pra kjo thënje jep një sinjal që tregon se gjërat mund të shkojnë më keq nëse nuk ndërmerren masa për t’i parandaluar apo për ti ndryshuar ato në kohë.

Sipas këtij mesazhi Naimjan është me rëndësi të madhe për ne, që të jemi proaktiv në trajtimin e situatave negative, përpara se ato të bëhen edhe më të këqija, siq na ka ndodhë shpeshëherë e po na ndodh nëpër periudha të ndryshme historike dhe tani.

Po nuk mësuam nga gabimet tona në të kaluarën, të kqijat edhe më të mëdha mund të na pëerseriten në të tashmën. I juaj mësuesi Isë

“Zemres kjo gjuhë i është dhënë që ti thotë asaj të fshehtën. Këtë gjuhë e dëgjojnë dietarët, rrugënjohësit e dijës, zbulimtarët”. N.F

Këtu autori në fjaë thekson rëndësinë e zemrës në të kuptuarit e gjërave të fshehta dhe në të kuptuarit e thellësive të ndryshme. Në këtë kontekst, autori në fjalë e përshkruan zemrën si një organ që mundëson komunikimin me thellësitë e shpirtit dhe të vërtetave që nuk shfaqen hapur.

Sipas mendimit tim përsonal, në këtë thënje të urtë filozofike, po bëhet fjalë për intuitën që e posedojmë secili prej nesh, por pak e njohim dhe pak i besojmë të fshehtat e saj që naj thot ajo.

Dietarët, rrugnjohsit e dijës dhe zbulimtarët janë ata që dijnë ta dëgjojnë mesazhin e kësaj gjuhë të fshehtë zemre, të cilës i besojnë dhe e përdorin zakonisht, pamëdyshje mesazhin e saj, për të bërë zbulime të ndryshme shkencore, historike e kultuore, duke i zbuluar thellësitë e dijës dhe të vërtetat që ajo i përmbanë.

Kjo thënje e Rilindasit tonë, thekëson rëndësinë e ndjeshmërisë emocionale dhe intelektuale për të arritur njohuri të thella që mundësojnë për të kuptuar edhe më thellë fshehtësitë e botës natyrore, bimore, shtazore, për ti kuptuar fshehtësitë e botës njerëzore dhe botës shpirtërore të tyre. I juaj mësuesi Isë

“Zoti kombet i ka ndarë edhe gjuhët me kohë, pastaj u dha sy për të parë dhe mendjen që të njohë”. N.F

Me këtë thënje të urtë autori Naim Frashëri shpreh rëndësinë e madhe të përcptuarit dhe njohjes tek njerëzit, të cilat u mundësojnë atyre ta kuptojnë shejntërinë e kombit, gjuhës, zakoneve, traditës dhe kulturës së tij, duke ndjerë sa më thellë vlerën dhe rëndësinë e atdheut, pa të cilin nuk ka vlerë liria, puna, edukata, dituria as jeta.

Kjo thënje e urtë Naimjane na vetëdijson se për të ruajtur identitetin dhe lirinë e një kombi, është e nevojshme që ta vleësojmë lirinë e atdheun dhe ti mbrojmë ato me çdo kushtë, sepse liria, atdheu dhe jeta nën robëri nuk na duhen. I juaj mësuesi Isë

“Për çdo gjë që ke dëshirë, mos mendo që është e mirë”. N.F

Vetëm pse dëshirojmë diçka, nuk do të thot gjithmonë që ajo është gjëja më e mirë për ne. Kjo thënje e urtë e poetit tonë të madh sugjeron, se është e rëndësishme të kemi kritikë ndaj dëshirave tona dhe të mendojmë për pasojat e mundëshme para se të vendosim ti realizojmë ato.

Dëshirat tona mund të jenë të pafundëshme, por nuk janë të gjitha të drejta dhe të ndershme për tu realizuar ato. Është e rëndësishme të kemi kritikë ndaj tyre dhe të vendosim prioritetet bazuar në vlerat dhe standartet tona përsonale për të bërë zgjedhje të qëndrueshme dhe të drejta. Pa i menduar mirë dëshirat tona, gabojmë shumë nëse i realizojmë ato vetem pse kemi dëshirë për to. I juaj mësuesi Isë

“Punë, punë natë e ditë që të shohim pakëz dritë”. N.F

Puna e ka krijuar njeriun e ka zhvilluar, socializuar, humanizuar dhe e ka bërë zotrues të mirave që naj ka dhuruar natyra gratis. E ka bërë vigjilent të përshtatet dhe të mbrohet nga të reshurat atmosferike, nga vërshimet, stuhitë dhe acaret e ndryshme që ndodhin sipas stinëve. Të mbrohet nga egërsirat dhe e ka bërë të aftë ti pëtmirësoi standardet e të jetuarit dhe të banuarit, të bashkpunoi me tjerët dhe ti ndaj të mirat sëbashku me ta. Ka ndërtuar institucione të ndryshme ekonomike, shëndetësore, arsimore e juridike dhe institucione mbrojtës të atëdheut të kufijëve të tij, ka bërë shtet për të krijuar rend e rreguull, drejtësi e barazi dhe i mbetet edhe shumë obligim të punoi e të përparoi sistematiksht për ti eliminuar t’metat dhe zavendësuar ato me pëparësi. I juaj mësuesi Isë

03. 08. 2024

Injoranca dhe arroganca janë dy dukuri negative mes një shoqërie të caktuar. Injoranca përfshinë mungesën e dijës, kuptimit, njohjes ose mungesën e vlerësimit të rëndësisë së një qështje, dukurie apo procesi. Ndërsa në anën tjetër arroganca përshinë ndjenjen e tepërt të vetvlerësimit që nuk është e vogel mes nesh dhe mungesën e rspektit ndaj të tjerëve. Këto dy dukuri negative janë shpesh të lidhura mes veti, pasi një përson, grup sosh, një kolektiv apo shumë sosh si injorantë mund të shfaqin sjellje arrogante për ti fshehur mangësitë e dijes së tyre.

Injoranca dhe arroganca janë prezente në shumë shoqëri, ashtu edhe në shoqërinë tonë, të cialat mund të shkatojnë tensione e konflikte në mardhënjet mes njerëzve e mes shoqërive të ndryshme. Për ta amortizuar këtë dukuri negative, është e domosdoshme dhe e rëndësishme të promovojmë sa më parë respektin, dijen e mirëkuptimin, mes njeëzve e mes shoqërive të ndryshme, për ta zvogluar sa më shumë ndikimin e dukurive negative të injorantëve dhe arrogantëve.

Edukimi, arsimimi e komunikimi i hapur dhe përkushtimi për të mësuar nga njëri tjetri dhe për të aplikuar përvojen e njëri tjtrit, mund të ndihmojnë në zvoglimin e injorancës dhe arrogncës që e posedojmë, si dy procese negative të cilat i sjellin dëme të mëdha individit, familjes, institucioneve të ndryshme shoqërore e private, shoqërisë, shtetit dhe kombit në përgjithës, për të cilët bëhet fjalë, duke i shkatërruar mardhënjet mes tyre përmes përhapje së energjisë negative, urrejtje, përqarje e hasmëri, në dëm të respektit, mirëkuptimit, tolerancës e bashkpunimit.

Lexusi im i dashur tani analizo vet përmes gjykimeve e konkludimeve, që të vish tek konkluzioni, ka apo nuk ka injorancë e arrogancë mes shoqërisë shqiptare, duke u nis prej individit, grup sosh, familjes, kolektiveve, politikanëve dhe shtetit. I juaj mësuesi Isë