KU ËSHTË DALLIMI MES MENÇURISË DHE DITURISË, SIPAS INTELIGJENCËS ARTIFICIALE

19. 06. 2025

Mençuria dhe dituria janë dy vlera të mëdha njerëzore, por ato nuk janë të njëjta. Edhe pse ndërlidhën mes veti, kanë dallime thelbësore në thelb dhe në mënyrën si shfaqen ato në jetë.

DITURIA (njohuria): Është grumbullim i fakteve, informacioneve dhe teorive nga studimi, leximi, përvoja apo mësimi. Burimi i diturisë, vjen nga jashtë, si: nga libratë, nga mësuesit nga përvoja dhe nga shkenca. Natyra e diturisë është objektive, e grumbullueshme dhe e matshme.

Shembull: Të dish që zjarri djeg, të njohësh teoritë e moralit apo të njohësh ligjet e fizikës e tj.

MENÇURIA: Përkufizohet si aftësi për të përdorur diturinë në mënyrë të matur, të thellë, etike dhe të dobishme në jetë. Burimi i mençurisë, vjen nga brenda, nga reflektimi, nga përvoja jetësore, nga përballja me sfidat, nga maturia shpirtërore dhe nga maturia emocionale. Natyra e mençurisë është subjektive, intuitive, shpesh e thellë dhe e vështirë për t’u matur.

Shembull: Mençuria është të dish kur dhe si ta thuash të vërtetën; të dish të falësh kur ke të drejtë të hakmerresh; të kuptosh njeriun pas fjalëve të tij.

Dallimet kryeore në mënyrë të thjeshtuar, mes diturisë dhe mençurisë:

Burimi i diturisë është i jashtëm, mësim, libra, shkencë. Burimi i mençurisë është i brenshëm, përvojë reflektim. Qëllimi, të dish diçka dhe të kuptosh si ta përdorës atë që di. Fokusimi, fakte dhe informacione, zgjedhje të drejta dhe veprim i matur.

Shembull praktik, të dish rregullat e jetës, të jetosh me maturi dhe ndershmëri.

I juaj,

Mësuesi Isë